Старонка:Krywičanin.pdf/13

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

lećcie i dahetul astajecca prawadnikom polonizacii biełarusoŭ. Karystajučy s taho, što ŭ hetaj čaści kraju ješče nie skrystalizawałosia paniaćcie naccii i što tutejšyje sielanie prost nia ŭmiejuć na hetaje pytańnie atkazać, miešajučy paniaćcie wiery i nacii ŭ adno, i što da 1905 h. była zabarona na biełaruski druk, — polskije ahitatary sprytna operujučy paniaćciami palak i katolik, patrapili zaharnuć pat swaje ŭpływy tutejšych katalikoŭ biełarusoů.

Pawiety Dzisienski i Wilejski skroź biełaruskije. Čarodny, paśla pieršych dwoch, budzie Ašmianski pawiet, dzie na 23 wołaści ŭ 19 wałaścioch biełarusy plerewažajuć ličebna. Z rešty wałaściej Dizewieniškaja — adnalitna litoŭskaja; wołaści Sielišče i Luhomawičy miešanyje, u wołaścl Bakšty litwiny zasielajuć akolicy Dziewierh i Trab.

U Lidzkim pawieci na 22 wołaści Biełarusy žywuć u 20 wałaścioch. U zachodniaj čaści Lidčyny wiadziecca ad daůžejšaho ŭžo času biezupynnaja polonizatarskaja rabota nad katalikami biełarusami. Aleksandraŭskaja wołaść adnalitna litoůskaja. U Konaŭskaj wołaści tolki akolicy Načy zasieleny biełarusami. U wałaścioch Radunskaj, Ejšyskaj, Zyrmunckaj žywuć u pieramiešku biełarusy i litwiny.

U Sw encianskim pawieci na 22 wołaści, Biełarusy žywuć ciesnaj massaj u 13 wałaścioch, reštu zasielajuć Litwiny (zachodnaja čaść). Wołaść Swiencianskaja, akolicy Šymanišak, Michałowa i Biełapola čysta bełaruskije. Kamajskaja wołaść zasielena ŭ peramiešku z litwinami.

U Wilenskim pawieci pałudniowa-uschodnluju čaść zasielajuć biełarusy, paůnočna zachodnuju litwiny, kala samoha miesta sielanie krepka ůžo spolonizawany. Polenizacijny pracess razrossia tut na akaličnyje wioski ŭ kolkinadcaci wiarstowaj akruzie.

Trocki pawiet naležyć da etnohrafičnaj Litwy, apryč Trockaj i Miežyreckaj wałasciej, dzie žywuć u pieramiežku i Biełarusy.

Miesto Wilnia staić na etnohrafičnaj blełaruskaj terytoryi. U časy Wial. Kn. Litoů kaho było asiarodkam biełaruskaho kulturnaho žyćcia. Tut u 1517 h. była załožena pieršaja ŭ krai drukarnia doktaram Pranciškam Skarynam s Połacka. Hetaja pieršaja drukarnia była biełaruskaja. Praz 19 stalećcie Wilnia była asiarodkam polskaho žyćcia ŭ krai. Wilenski uniwersytet, utworenyj z jezuickaj akademii ŭ pačatkach 19 stalećcia ŭ sprawie polonizacii miesta syhraŭ wydatnuju rolu. Ciapier Wilnia stanowić krepka spolonizawany wostraŭ na biełaruska-litoŭskaj terytoryi. Razahitawanaje polskimi nacionalistami wilenskaje mieščanstwo, u troch čaćwiortych złoženaje z adarwaŭšychsia ad ziamli biełaruskich i litoŭskich sielan dy horsci wykinutych z ziamii pamieščykaŭ, stanow ć aporu tutejšaj polskaści. I chiba nia skora ješče budzie stanowić adnalitnuju kulturna nacionalnuju massu.

(Budzie dalej).