XII. Ahulny wysnaŭ.
Badaj usio čaławiectwa pieražywaje siańnia ciažki kryzys u wa ŭsich halinach swajho žyćcia: u ekanamičnaj, socyjalnaj, relihijnaj, etyčnaj, kulturnaj. Za pieršaje miejsca ŭ wyzwaleńni čaławiectwa z hetkaha pałažeńnia zmahajucca miž saboj rožnyja dumki, rožnyja doktryny, rožnyja świetahlady. Najbolš napružanuju i wytrywałuju baraćbu za ludzkija dušy wiaduć dwa krajnija mahutnyja kirunki: chryścijanstwa, pradusim katalictwa, i materjalistyčny komunizm.
Chto z hetych kirunkaŭ pieramoža i, pieramohšy, ci wylečyć čaławiectwa z jahonaj sučasnaj hłybokaj i duchowaj i fizyčnaj niaduhi? Woś istota ŭsiej sučasnaj prablemy.
Na moj pahlad, nadta mahčyma, što časowa pieramoža toj, dla kaho ŭ baraćbie dobryja ŭsie sposaby i pradusim sposaby siły fizyčnaj, heta znača — biazbožny materjalistyčny kamunizm. Ale mocna wieru, što kali i hetak staniecca, dyk pieramoha sučasnaha komunizmu budzie sapraŭdy tolki časowaja. Duša čaławiečaja, što nosić u sabie „abraz Božy“, zaprahnie sabie woli, adpawiednaha swajej natury žyćcia i ŭ rezultacie znojdzie jaho. Znojdzie-ž adpawiednaje swajej natury žyćcio duša ludzkaja u tej nawucy, jakaja z wysi niabiesnaj aświatlaje patreby čaławieka i materjalnyja i duchowyja — heta ŭ chryścijanstwie, abnoŭlenym pakutaj jaho wyznaŭcaŭ, adrodžanym i abjadnanym u wadnu Wialikuju Uniju i datarnawa-
