За вокнамі ціха калышацца вецьце бярозак.
Разьмераным крокам за сьцяною, у сваім пакоі, ходзіць поп. — Назар Мікольскі. — Ходзіць доўга, і многа.
Канцавы Зьмітрок гаворыць са сваімі мужчынамі, з газэтаю ў руках. Ён амаль што адзін з мужыкоў чытае газэты. Відна ў гэтым чалавеку вялікая жыцьцёвая практыка: пабыў на вайне, спазнаў сьвет уласным пачуцьцём. Як першы ў Чмараве жаніўся бяз вянчаньня, на яго цыкалі, а цяпер нічога. Адзін работнік у сям‘і, добра спраўляецца з гаспадаркаю… Сіла чуецца ў ём…
Алёна сядзіць ды маўчыць…
Як цьвілі сады, каласіліся жыты і гудзелі званы жыцьця м прышла яна аднойчы на сход, а ёй расказалі аб комсамоле шчыра, ад сэрца і яна паверыла… А цёмны бацька ня пушчае, ня хоча рушыць старога закону, які — ой, як моцна! — сядзіць у грудзёх!
Не паслухала.
Тады пацямнела бацькава воля; ніжэй схілілася галава старога. А дачка ня плакала, бо моцнае жаданьне ісьці ўперад перамагала несьвядома ўсё. Цяпер — комсамолка…
А калі бацька пойме гэта?
X
Жоўтацьветам асыпала зямлю восень.
Павольна спадалі з беластанных і віхрастых бяроз лісты.
Скамечаныя, ахапкамі коцяцца яны к рэчцы, на бераг і ў даліны; а рэчка гоніць журботу — нясе іх уздоўж, на ўлоньне пакатых ды стромкіх берагоў…
Усё афарбавалася ў мяккі, жоўта-сумны колер: і маўчыць вакольле, заціхла нешта, зьбіраецца пры-
