— Дзякую вам, панове, — адказаў Швэйк, — мне гэтага таксама зусім досыць.
Як пашоў Швэйк, калегія трох прышла да аднаго адзінага выніку, што Швэйк — ідыёт паводле ўсіх законаў, вынайдзеных славутымі псыхіятрамі. У рэляцыі, пераданай судоваму сьледчаму, было, паміж іншага, напісана:
„Ніжэйпадпісаныя дактары, базуючыся на поўнай псыхічнай атупеласьці і прыраджоным крэтынізьме прадстаўленага вышэйпаказанай камісіі Швэйка Язэпа, вынікаючых з яго слоў, менавіта: „Хай жыве імпэратар Франц-Іосіф, якой заявы цалкам выстарчае, каб азначыць псыхічны стан Язэпа Швэйка, як ясна выяўленага вар‘ята — таму прапануюць:
1. Судовае сьледзтва па справе Язэпа Швэйка спыніць.
2. Накіраваць Язэпа Швэйка ў псыхіятрычную клініку на дасьледваньне і выяўленьне, у якой меры яго псыхічны стан ёсьць небясьпечны для акружаючых“.
У той час, як складалася гэтая рэляцыя. Швэйк дакладваў сваім таварышом па турме:
— На Фэрдынанда плюнулі, а чапіліся да мяне яшчэ з большай недарэчнасьцю. Зрэшты мы адзін аднаму сказалі, што нам гэтага зусім досыць, і разышліся.
— Ня йму я веры, каб усё скончылася гэтак добра, — сказаў скурчаны маленькі чалавек, на лузе ў якога выпадкова адкапалі шкілет, — усюды адно ашуканства.
— Без ашуканства ня можна, — пярэчыў Швэйк, кладучыся на саламяны сяньнік. — Каб усе людзі занадта турбаваліся аб чужым дабрабыце, дык яшчэ хутчэй-бы пабіліся адно з адным.
РАЗЬДЗЕЛ ІV
ШВЭЙКА ВЫГАНЯЮЦЬ З ВАР‘ЯЦКАГА ДОМУ
Апісваючы пазьней сваё жыцьцё ў вар‘яцкім доме, Швэйк надзвычайна хваліў гэтую ўстанову.
— Шчыра кажучы, ня ведаю, чаму гэтыя вар‘яты так злуюцца, што іх там трымаюць. Ніхто ў свай волі там не абмежаваны: дазваляецца там поўзаць галяком па падлозе, выць
