Старонка:На Заходнім фронце без перамен (1931).pdf/92

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Поле памалу паварочваецца разам з імі, цягнік абыходзіць іх, прамежкі зружваюцца, яны зьліваюцца ў адну пляміну і на працягу моманту я бачу толькі адзін таполь; пасьля з-за пярэдняга дрэва зноў выступаюць астатнія, і яны доўга стаяць на горызонце, пакуль іх не заслоняць першыя дамы.

Шлягбаум. Я стаю ля акна, я не магу адарвацца ад яго. Іншыя зьбіраюць свае рэчы, рыхтуючыся выходзіць. Я пераказваю назву дарогі, якую мы перасякаем: Брэмэрштрасэ, Брэмэрштрасэ.

Вэлёсыпэды, экіпажы, людзі рухаюцца ўнізе. Гэта шэрая вуліца і шэры тунэль. Ён ахапляе мяне нібы абдымкі маткі.

Потым цягнік спыняецца, і вось вагзал з яго тлумам, крыкамі, плякатамі. Я бяру свой ранец, зашпіляюся, бяру ў рукі вінтоўку і, спатыкаючыся, зыходжу па прыступках.

На пэроне я азіраюся. Сярод людзей, якія сьпяшаюцца, я нікога ня ведаю. Міласэрдная сястра прапануе мне чаго-небудзь выпіць. Я адварочваюся: завельмі ўжо яна ўсьміхаецца мне, уся пранікнутая паважнасьцю таго, што робіць:

— Паглядзеце, я даю салдату кавы!

Яна гаворыць мне «таварыш». Толькі гэтага неё хапала!

Там за вагзалам, побач з вуліцай шумуе рака; бурапенячы яна вырываецца з шлюзаў мосту ля млыну. Чатырохвугольная вартавая вежа стаць побач. Перад ёй вялікая разьвесьлівая ліпа, а за ёй — захад.

Тут мы часта сядзелі — ці даўно гэта было? Мы пераходзілі праз мост і дыхалі халаднаваты, гнілы пах застоенай вады; мы нахіляліся над спакойнай вадой па гэты бок шлюзу, дзе на палях мосту вісяць зялёныя кручаныя расьліны і вадаросты, а на тым баку шлюзаў у сьпякотныя дні мы бавіліся разьбегамі пены і балбыталі пра сваіх настаўнікаў.

Я пераходжу праз мост і гляджу направа і налева; у вадзе ўсё яшчэ поўна вадаростаў і, як раней, яна спадае сьветлай дугой; у будынку вежы, як і раней, стаяць прачкі з голымі рукамі перад разасланай бялізнай, і гарачыня ад жалязкаў пыхае з адкрытых вокнаў. Сабакі бегаюць па вузкай вуліцы, перад дзьвярыма дамоў стаяць людзі і глядзяць на мяне, калі я, брудны і нагружаны клумкамі праходжу паўз іх.