Старонка:Мікалай Шкялёнак.pdf/41

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

41 chacieŭšaje da hetaha dapuścić. Pačałosia zmahańnie, u jakim biełaruskaja šlachta šukała pomačy ŭ polskaj. A dziela taho, što apošniaja nia mieła ŭpłyvu na žyćcio Vialikaha Kniastva, dyk biełaruskaja šlachta imknułasia, jak zaciemlena, da haspadarstvienaha zbližeńnia Vialikaha Kniastva z Polščaju, što asabliva achvotna bačyła šlachta polskaja.

Na hetym šlachu, biełaruskaja šlachta, papraviŭšy jašče bolš svajo ekanamična-socyjalnaje pałažeńnie praz vydańnie II Statutu Litoŭskaha (1566 h.) vykarystała ciažkoje pałažeńnie haspadarstva ŭ časie vajny Biełarusi z Maskvoj za Livoniju i svajim zachoŭvańniem zmusiła kirujučyja haspadarstvam dziejniki da padpisańnia Lublinskaje vuniji 1569 h. Z usich pastanovaŭ hetaje vuniji praviedzieny ŭ zyćcio byli tolki tyja, jakija datyčyli palapšeńnia pałažeńnia biełaruskaje šlachty ŭ haspadarstvie koštam jinšych stanaŭ. Biełaruskaja šlachta zdabyła ŭ haspadarstvie zapraŭdy kirujučaje pałažeńnie i z hetaha hledzišča nia roźniłasia ad polskaj. Dalejšaje raźvićcio jaje pryvilejaŭ pajšło ŭžo chutkim tempam, tym bolej što jana mieła tut za ŭzor usio novyja pryvileji polskaje šlachty. Pad kaniec II peryjodu historyji Biełarusi našaja šlachta zdabyła, zapraŭdy, poŭny manapol kiravańnia haspadarstvam, zraŭniałasia z mahnactvam i źniščyła ŭsialakaje značeńnie ŭ haspadarstvie jinšych stanaŭ, a, hałoŭna, miaščanstva i sialanstva, pastaviŭšy jich u poŭnuju ad siabie zaležnaść.

Pryhladajučysia da roli hetych pieradavych stanaŭ u žyćci Biełarusi ŭ II peryjodzie jaje isnavańnia — mahnactva i bajarstva — treba śćvierdzić nastupnaje. Biełaruskaje mahnactva, baroniačy svajho ŭpłyvovaha stanovišča ŭ haspadarstvie, zmahałasia ź pieraniasieńniem u Biełaruś polskich paradkaŭ i ćviorda stajała na starožy samastojnaści haspadarstva. Ale jano prajhrała hetuju baraćbu na karyść šlachockaj masy. Apošniaja, zaśleplenaja svajimi ehoistyčnymi intaresami, nie dahledziła taje niebiaśpieki, jakaja išła z Polščy ŭ Biełaruś razam z pašyreńniem šlachockich pryvilejaŭ biełaruskaha bajarstva. Hetaja niebiaśpieka palahała na tym, što biełaruskaja šlachta, apirajučysia na svajho polskaha sajuźnika, palanizavałasia i pieranosiła ŭ Biełaruś polskuju kulturu. Hetym samym jana traciła haspadarstvieny instynkt, jaki tak jaskrava ŭ jaje vystupaŭ u raniejšyja pory isnavańnia haspadarstva. Biełaruskaja šlachta pastupova skaciłasia da roli našelnika