Старонка:Мікалай Шкялёнак.pdf/25

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

3. Aŭkštota była zaležnaj ad połackich kniazioŭ i płaciła jim dań. Niama nijakich danych, što jana zvolniłasia ad hetaj zaležnaści.

4. Vialikaje Kniastva Litoŭskaje paŭstala na čysta biełaruskaj terytoryji iz stalicaj u Navahradku. Adsiul pačałosia padparadkavańnie novamu haspadarstvu Aŭkštoty i Žmudzi jašče pry Mindaŭhu (1264), a končyłasia pry jahonym synie Vojšałku. Kali-b mieła miesca teoryja zavajavańnia, dyk hety praces pavinien byŭ-by adbycca naadvarot. Zavajavańnie Aŭkštoty i Žmudzi pakazvajuć, što jany nie pryjmali ŭdziełu ŭ tvareńni Vial. Kniastva Litoŭskaha.

5. Vializarnaja dyspraporcyja z hledzišča terytoryjalnych, kultur-nych, palityčnych i demohrafičnych umovaŭ u «zavajoŭnikaŭ» i «zavajavanych » i pry hetym nie na karyść pieršych.

6. Vialikaje Kniastva Litoŭskaje ad svajho pačatku mieła čysta biełaruski charaktar. U jim panavali biełaruski jazyk, prava, ekanamičnapalityčnyja i kulturnyja asnovy. Usio heta pierajšło z pieršaha peryjodu historyji Biełarusi i raźvivałasia ŭ praciahu druhoha. Tut užo ŭ 1291 h. isnavała biełaruskaja pravasłaŭnaja metropolija ŭ Navahradku.

7. Abjadnańnie biełaruskich kniastvaŭ u adnym haspadarstvie źjaviłasia histaryčnaj nieabchodnaściu, jak rezultat nacyjanalnych, kulturnych, palityčnych i ekanamičnych intaresaŭ, a, naŭpierad, nieabchodnaśćiu abarony ad novych vandroŭnikaŭ tatar i paŭstavaŭšaha Maskoŭskaha Kniastva.

8. Haspadarstvieny ład Vial. Kniastva, apiorty na šyrokaj aŭtanomiji histaryčnych ziemlaŭ, paćviardžaje dabravolnaje abjadnańnie biełaruskich haspadarstvaŭ u adnym haspadarstvie. Asnovy hetaha ładu vyjaŭlalisia ŭ pryznańni miascovymi kniaziami vajennaha pavadyrstva vialikaha kniazia litoŭskaha i pierakazańniem na karyść ahulnahaspadarstvienych ustanoŭ niekatorych haspadarstvienych funkcyjaŭ asobnych kniastvaŭ. Zatoje ŭsio nutranoje palityčna-ekanamičnaje žyćcio asobnych kniastvaŭ apirałasia na raniej isnavaŭšych u jich miascovych asnovach.

Voś hałoŭnyja arhumenty praciŭnikaŭ teoryji zavajavańnia. Jany poŭnaściu vyjaśniajuć paŭstańnie Vialikaha Kniastva Litoŭskaha i jahony biełaruski charaktar ad pačatku. My zadzieržylisia padrabiaźniej na hetym mamencie historyji Biełarusi jak i na aznačeńni paniaćcia Litoŭskaj ziamli tamu, što da apošniaha času heta byli najbolš