Litoŭskim nieabchodna na ŭstupie vyjaśnić značeńnie niekatorych histaryčnych nazovaŭ, kab nia ŭvodzić mahčymaj błytaniny ŭ jich užyvańniu. Naŭpierad zadzieržymsia nad nazovam «Litva»,«litoŭski».
Hetyja nazovy majuć zusim aznačany histaryčny sens, ale adnačasna najbolš patrabujuć vyjaśnienia. Sprava ŭ tym, što ciapier isnuje letuviski (žmudzki) nacyjanalny ruch, a jašče niadaŭna isnavała i niezaležnaje haspadarstva «Letuva» (Litva), katoryje pretendavali ci pretendujuć na minuŭščynu Vialikaha Kniastva Litoŭskaha, vychodziačy ŭ niemałoj stupieni ź identyčnaści nazovu. Razhledzim, u jakoj miery suczasny letuviski nacyjanalny ruch moža pretendavać na histaryčny termin «Litva».Małady letuviski nacyjanalny ruch spačatku tak nie nazyvaŭsia. Jon zvaŭsia „žmudzkim”. Daśladujučy historyju sučasnaha letuviskaha narodu, jaho historyki chutka daviedalisia, što Žmudź adnosna pozna ŭvajšła ŭ skład Vialikaha Kniastva Litoŭskaha, nie pryjmała ŭdziełu ŭ jaho ŭtvareńniu i što historyja Žmudzi — heta, ŭsio-ž, historyja tolki častki letuviskaha narodu, bo častka druhoha letuviskaha plemieni — Aukštoty — ad pačatku ŭvajšła ŭ skład Vialikaha Kniastva Litoŭskaha i raździalała jaho dolu. U hetkich abstavinach letuviskija historyki pajšli na vielmi śmiełuju aperacyju. Jany zidentyfikavali histaryčny nazoŭ „Litva” Aukštotaj, a potym pašyryli jaho na Žmudź, jakaja tak nikoli nie nazyvałasia. Adnačasna letuviskija historyki (Buha) prabavali dakazać, što niekali nazoŭ „litoŭski” byŭ supolnym dla Žmudzi i Aŭkštoty i tolki paźniej na jaho miesca źjavilisia hetyja apošnija plamiennyja nazovy. Z druhoha boku nie mała błytaniny pry ŭžyvańni hetaha nazovu ŭniesiena i z biełaruskaj starany. Treba zaciemić, što nazovy «biełarus», «biełaruski», adnosna niadaŭnaha pachodžańnia. Jich pačała ŭžyvać Maskva ad XVIII st., pry Kaciarynie II jany stalisia aficyjalnymi nazovami našaha narodu, a ad pačatku XIX st. biełaruski nacyjanalny ruch pryniaŭ jich jak vyklučnyja nazovy svajho narodu. Ale znajomiačysia iz swajej historyjej, biełarusy prakanalisia, što pačynajučy ad pałovy XIII st. jana ciakła pad nazovami «Litva», «litoŭski» i što nazoŭ „Lićviny” (z biełaruskim sufiksam -in) byŭ tady nacyjanalnym nazovam biełarusaŭ. Ustanaviŭšy heta, biełarusy, adnak, nie zachacieli jaho ažyvić i navat adkinuli raŭnaležnaje ŭžyvańnie jaho z nazovam „biełarus”, „biełaruski”, kab nia ŭnosić błytaniny z novym letuviskim rucham, jaki ŭžo aperavaŭ hetym nazovam. Takim paradkam