Старонка:Кароткі нарыс гісторыі Беларусі.djvu/43

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

Пакуль яшчэ жыве Яраслаў Мудры, Усяслаў быў у згодзе з паўднёвымі князьмі. Пасьля сьмерці Яраслава (1054) у валасьцёх Кіеўшчыны сталі князяваць яго сыны, разабраўшыя асобныя гарады па старшынству. На кіеўскі пасад сеў найстарэйшы сын Ізяслаў з тытулам вялікага князя, на чарнігаўскі пасад сеў Сьвятаслаў, на пераяслаўскі — Усевалад і г. д. У першыя часы і з імі Ўсяслаў жыў згодна, нават быў супольнікам у некаторых ваяўніцкіх справах паўднёвых князёў. На поўдні ў гэты час зьявіўся на зьмену разьбітых печанегаў новы мангольскі народ — полаўцы. Асеўшы ў стэпах, полаўцы зьвярнулі на сябе ўвагу Кіеўшчыны, пагражаючы ёй кожны момант. Так было аж да 60 год. З гэтага часу ізноў пачынаецца змаганьне Полаччыны і Кіеўшчыны, каторае цягнецца аж да сьмерці Усяслава. Прычыны змаганьня добра нам невядомы. Магчыма думаць, што й цяпер, як і пры Брачыславе, сварка пачалася за ўладаньне Ноўгарадам.

Ноўгарад у той час належаў да Кіеўшчыны. З гэтым ніяк не магла згадзіцца Полаччына. У 1067-м годзе Усяслаў «вонзі стрекала і отворі врата Новуграду». Узяўшы ў Ноўгарадзе шмат здабычы, вярнуўся Усяслаў у Полацак. Даведаўшыся аб гэтым, паўднёвыя князі — Ізяслаў Кіеўскі, Сьвятаслаў Чарнігаўскі і Усевалад Пераяслаўскі згадзіліся паміж сабою адпомсьціць Полаччыне. Яны сабралі вялікую ўзброеную сілу і пашлі паходам на Менск, каторы ў той час быў адным з багацейшых прыгарадаў Полацку. Ня гледзячы на абарону, Менск яны забралі. Расправа з Менскам была жорсткая: мужчынскае насяленьне было пагалоўна перабіта, а жанчыны і дзеці былі раздадзены як здабыча дружыньнікам кіеўскіх князёў.

Расправіўшыся з горадам і падзяліўшы здабычу, павялі яны свае войскі далей па рэчцы Нямізе, што цячэ ў Свіслач, і тут сустрэліся з войскам Усяслававым. Маленькая рэчка 3-га сакавіка 1067 году бачыла на берагох сваіх страшэннае збойства. Аб тым, што тут было, так пяе пясьняр Слова аб Ігаравым палку: «На Немізе снопы стелют головамі, молотят цепамі булатнымі, на току жізнь кладут, веют душу от тела. Немігі кровавы брегі не жітом былі посеяны а костьмі сынов русскіх». Рэчка Няміга цяпер высахла. Па рыцьве яе йдзе Няміская вуліца ў Менску. Часам вясною напаўняецца вадою Няміга і ўспамінае сваё мінулае.

Дрэнна скончылася гэтая Няміская бойка для сы-