Перайсці да зместу

Старонка:Збор твораў (Бядуля, 1937). Том I.pdf/353

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

ПАЛЕСКІЯ БАЙКІ[1]

1. НА БАЛОЦЕ

І туды, і сюды навакола глядзі:
Толькі тхлань, толькі гідкае нетра.
Па карчах, па ламах цэлы тыдзень брыдзі, —
Цябе душыць гнілое паветра.

Сцеражыся дрыгвы, бо адразу глыне,
Хтосьці ў процьму пацягне за ногі;
Прападзеш пад карчом у дрыготнай багне,
Дзе няма ні пуці, ні дарогі.

  1. Матэрыялам для „Палескіх баек“ служыў мне багаты фальклор Палесся, сабраны рознымі этнографамі.
    Раней Палессе было месцам каўтуноў, папоў, шаптуноў і незвычайнай памешчыцкай эксплаатацыі працоўнага сялянства. Да рэволюцыі яно жыло бадай што першабытным жыццём. Непраходныя лясы і балоты, няведанне законаў прыроды спрыяла таму, што палешукі пад панскім бізуном і пад націскам рэлігіі стварылі сабе своеасаблівы фантастычны свет, своеасаблівую філасофію змагання дабра і зла, арыгінальна разважалі аб жыцці і смерці, тварылі касмагенічныя ды іншыя байкі ў стылі міфаў старадаўняй Грэцыі.
    Да бога і чорта паляшук у сваіх байках адносіўся аднолькава кпліва, з лёгкім смяшком, да папоў і паноў — з вялікай класавай нянавісцю.
    Баечнік-паляшук вельмі паэтычны, усёй істотай любіць музыку і таму фантазіруе аб яе неймавернай сіле над прыродай.
    Паляшук усё жыццё змагаўся з навакольнай прыродай, пляжыў лес, будаваў сабе курныя хаты, і характэрна, што сялянская праца, паводле