У гэтым самым годзе ў Вільні вышаў таксама і „Апостал”. Паміж выданьнем „Апостала" 1576 году і „Апосталам" 1591 году, выдадзеным у друкарні братоў Мамонічы, існуе пэўнае падабенства, так што Віленскі „Апостал" 1576 году можна аднесьці да выданьняў братоў Мамонічаў. Вельмі магчыма, што гэта было апошняе выданьне Пётры Мсьціслаўца. Гэты „Апостал" быў перадрукам маскоўскага выданьня „Апостала", які ў свой час, у 1564 годзе, быў надрукаваны Пётрам Мсьціслаўцам сумесна з Іванам Фёдаравым[1]. Супольная праца Мсьціслаўца з братамі Мамонічамі цягнулася нядоўга. Ужо ў 1577 годзе Пётра Мсьціславец вядзе процэс супроць Кузьмы Мамоніча аб падзеле друкарні. Суд ацаніў яго маемасьць у 30 коп грошай; аднак, Мамонічы ня толькі захавалі ўсю маёмасьць, але не заплацілі нават грашовае сумы. З гэтай прычыны Мсьціславец прымушаны быў ізноў распачаць іск, вынікі якога засталіся невядомымі[2]. Гэткім чынам, браты Мамонічы зрабіліся гаспадарамі свае друкарні. Відавочна, Пётра Мсьціславец, працуючы ў віленскай друкарні, стварыў цэлую школу друкароў, якія маглі весьці далей распачатую ім справу. Братом Мамонічам удалася атрымаць каралеўскі прывілей на выключнае права друкаваць і прадаваць кнігі. Аб гэтым прывілеі гаворыцца ў пасьляслоўі да „Апостала" 1576 году. Асобы, абвінавачаныя ў таемным прывозе і продажы кніг, павінны будуць, згодна прывілею, заплаціць штраф са стратай усіх незаконна прывезеных і прададзеных кніг[3].
Першаю кнігай, надрукаванаю ў друкарні братоў Мамонічаў, якія сталі гаспадарамі прадпрыемства і давалі на яго сродкі, быў „Октоіх". Ён быў надрукаваны Базылём Гарабурдам, у аркуш, у 1582 годзе. Пасьляслоўе паказвае месца друку кнігі і імя друкара. У вапошняй частцы яно вельмі падобна да тых пасьляслоўяў, якія друкаваў Пётра Мсьціславец да сваіх выданьняў. Канец пасьляслоўя быў наступны: „Мёд убо аще и не въ сребряныхъ, или въ златыхъ сосудѣхъ, но и на корѣ не пременяеть своего естества – сладости. Сице и Божественая Писанія не прелагаются инако, Грубости ради, и нелѣпотнаго художества, но всегда во своем составленом чину пребывают непреложно и неразвратнѣ. Давшему же Богу начати и совершити благоизволившему слава, честь и держава, нынѣ и в безконечныя вѣки. Аминь”.[4] Праз год з друкарні братоў Мамонічаў вышаў „Служэбнік", надрукаваны ў чацьвертую долю аркуша. Кніга мае пасьляслоўе: „Вседрѣжнтеля Бога Отца благоволеніемъ и щедротами иже к нам Единородного Сына его, Господа Нашего Иисуса Христа и Единородного Пресвятаго и Животворящего Духа. Повелѣниемъ благочестивого Государя, Великого Короля его милости Стефана, за привиліем волею и ласкою его королевскія милости... Ко очищенію и ко исправленію ненаученых и неискусных в разумѣ книгописец. К почести же и славѣ всѣхъ съдѣтеля Владыки, Бога и Отца, Господа Иисуса Христа, дабы во церквах Божіи служащіи іерѣи по искусных и ісправленных книгах служили, и отправовали службо дѣйство, тайнъ Христовых, молбы и приношенія, и молитвы за господаря и христоименитый народ выну же ко Богу приношали. Выдрукована сія книга, Служебник, въ славномъ и столечномъ градѣ Вильни. З друкарни дому Мамоничовъ" [5].
Друкарня братоў Мамонічаў да 1585 г. амаль ні ў чым не выяўляла свае выдавецкае дзейнасьці. Гэта тлумачыцца, пэўна, недахопам шрыф-
