Гэрманія[1].
(Азнач географічнае палажэньне. Назаві, якія моры і пратокі абцякаюць Гэрманію з поўначы. Якія астравы ляжаць каля яе берагоў? Якія староны мяжуюцца з Гэрманіяй на захадзе і на поўдні?).
Француская старана на ўсходзе пакрысе, няпрыметна, пераходзіць у гэрманскую старану.
Паводле будовы сваёй паверхні, гэтая апошняя складаецца з дзьвëх частак. На поўначы яе з захаду на усход удоуж берагоў Нямецкага і Балтыцкага морау цягнецца Паўночна-Гэрманская нізіна, якая зьяўляецца працягам нізін Паўночнай Францыі і Фляндрыі. Слоднія пласты земных парод гэтай нізіны зморшчаныя, як у зморшчавых горах, а павярхоўныя ляжаць паземна. Гэта тлумачыцца тым, што калісь Паўночна-Гэрманская нізіна была горным краем, але горы яе ўжо даўно былі зьнішчаны шматвяковым выпятрэньнем і некалькі разоў заліналіся морам, адклады якога зраўнялі няроўнасьці краю. Сучасны свой выгляд Паўночна-Гэрманская нізіна атрымала у ледавіковы пэрыод, калі яе заваліў морэнамі дауна-эўропэйскі ледавік. Цяпер гэта ўзгаркаватая або хвалістая раўніна, падобная да Паўночнай Беларусі.
Паўднёвая Гэрманія з'яўляецца і цяпер горным краем і можа лічыцца працягам Усходняй Францыі. Як і там, горставыя горы тут чаргуюцца з катлінамі, плоскаўзвышшамі і прыгожымі глыбокімі далінамі рэк. Ледавіковыя адклады сустракаюцца і ў Паўднёвай Гэрманіі, але там яны не пакрываюць скрозь усёй прасторы, як на поўначы, а трапляюцца толькі асобнымі астравочкамі па найболей значных горах.
Ня гледзячы на вялікую розьніцу між Паўночнай і Паўднёвай Гэрманіяй, яны разам могуць лічыцца за адну географічную старану. Гэрман. скія горы маюць адхонныя схілы і не перашкаджаюць зносінам паміж асобнымі часткамі гэтай стараны, а вялікія поўнаводныя рэкі, што пачынаюцца ў паўднёва-гэрманскіх горах і цякуць адтуль на поўнач. зьяўляюцца найлепшымі дарогамі, якія злучаюць усю старану у адну неразрыўную географічную адзінку. Усе значныя рэкі Гэрманіі злучаны паміж сабой каналамі, так што ствараюць адну цэлую сець вадзянных дарог. (Пераглядзі па карце назовы рак Гэрманіі).
- Рэкі Гэрманіі, як відаць, утварыліся раней, чым паверхня атрымала свой сучасны выгляд. У глыбокіх і вузкіх далінах гэтыя рэкі пераразаюць магутныя горставыя горы, і хаця Сярэдняя Гэрманія, агулом кажучы, вышэй за самую паўднёвую, але рэкі цякуць з апошняй у першую. Мусіць быць, спачатку найвышэйшыя горы існавалі на крайнім поўдні, і рэкі сьцякалі з гэтых гор на поўнач. Калі пачалі ўтварацца горы Сярэдняй Гэрманіі, рэкі пакрысе ўразаліся ў іх і прабілі праз іх глыбокія даліны.
- ↑ Пад словам „Гэрманія“ мы будзем тутака разумець географічную старану, а пад словам "Нямеччына" будзем разумець дзяржаву. Большая частка Нямеччыны ўваходзіць у склад Гэрманіі, але апрача таго ў Гэрманіі ляжыць Голяндыя і Данія. З другога боку ў склад Нямецкай дзяржавы, апрача некаторых краін Гэрманіі, уваходзіць Усходняя Прусія, што ляжыцць у Прыбалтыцкім краі.
