Далей на поўнач ляжыць Невельскі павет. На мяжы яго з Гарадзецкім стаяў даўней, у XII веку, Полацкі горад — Емянец. Цяпер там засталося толькі сяло з гэтым імем.
Невель ляжыць між вазёраў, на крыжаваньні чыгункавых дарогаў. Люднасьці ў ім каля 14 тыс. Прамысловае жыцьцё ў ім досіць разьвіта. Бываюць так сама і вялікія кірмашы. Над возерам, на ўзгорку стаяў некалісь Невельскі замак. Ад яго засталіся толькі валы.
На ўсход ад Невеля ляжыць досіць вялікае воз. Іван. Грунты навакола яго лёгкія, супяшчаныя.
Рэшта Невельскага пав. мае грунты сугліністыя, а мяйсцамі і цяжкія гляістыя. Паверхня Невельскага пав. моцна няроўная, ўзгоркаватая, а на поўначы мяйсцовасьць мае выгляд гарысты (Райскія Горы). На поўначы і ўсходзе Невельскага павету лясы складаюцца найбольш з бярозы і дуба, а часта трапляюцца і чыстыя дубовыя лясы.
У двары Студзянец ёсьць серная крыніца. У Невельскім павеце вельмі пашырана рыбалоўства ў вазёрах (Невельскія вазёры славяцца рыбным багацьцем); так сама разьвіты і лясныя промыслы, гонка смалы і дзёгцю.
Себежскі павет, які ляжыць далей на захад, мае грунты найбольш супяшчаныя. Толькі ўздоўж паўднёвай яго мяжы йдзе паяс суглінкаў. Досіць рэдкая люднасьць гэтага павету займаецца апрача гаспадаркі — ляснымі промысламі. У павеце сеюць вельмі многа ячменю і лёну. Мяйсцовасьць у павеце пекная, ўзгоркаватая, пакрытая азёрамі. Тут ляжаць такія значныя вазёры, як возера Сьвібла, Няшчорда і Себежскае. На высокай паўвыспе сярод апошняга возера стаіць Себеж. Невялікі гэта горад (каля 4 тыс. люднасьці), але досіць гандлёвы. Вядзе гандаль скурамі і лёнам. Зьбіраецца ў ім некалькі кірмашоў у год. Цераз Себеж праходзяць крыжуючыся дзьве зялезна-дарожныя лініі.
Люцынскі павет моцна даўгі і дзеліцца на дзьве непадобныя адна да аднэй палавіны. Заходняя-нізінная, лясістая, заселена латышамі; ўсходняя-ж ляжыць на ўзгор‘і, мае лясоў мала, а заселена беларусамі. Мы будзем гаварыць толькі аб усходняй палавіне.
Па прыродзе сваёй і па гаспадарцы яна вельмі падобна да Себежскага павету.
Над возерам Лужаю стаіць паветавае места Люцын, з 6 тыс. люднасьці. Пры возеры на высокай гары высяцца руіны Люцынскага замку, якога залажылі лівонскія рыцары.
На паўдня ад Люцына, каля в. Адэлінова знаходзяцца зялезістыя крыніцы. Гэта дазваляе спадзявацца, што на нейкай глыбіне пад зямлёю ляжыць зялезная руда.
Урэшце на поўнач ад Люцына, на Паўночна-Заходняй зял. дар. ляжыць станцыя Корсаўка. Тут зыходзяцца тры народы:
