Старонка:Беларусь у песьнях (1920).pdf/64

Пачаліся з вусн у вусны перадавацца весткі аб замірэньні, што быццам пачаліся.

Але народ, помнячы што кроў людзкая не прападае дарма, прачуваў, што замірэньне можа быць здабыта толькі самім народам.

Пясьняр Якуб Колас іменем усяго народу дае востры адказ тым, хто пачынаў клапаціцца пра ліквідацыю вайны, якая за два з паловай годы не прынясла народу нічога апрача мукаў і ран.

„За што лілася кроў людзкая?
За што гібеў і гінуў люд,
Гібеў набытак ўсяго края
І пакаленьняў гінуў труд?
І бег народ, як ў час пашоркі,
Закрыўшы вочы, у Божы сьвет,
І толькі дым ўздымаўся горкі,
І крыж адзначаваў іх сьлед.
А колькі сьмертак дзетак мілых,
На вашай совесьці ляжыць!
Пануе ціш на іх магілах,
І край разбураны маўчыць.
І вы цяпер рукамі ката
Гатовы згоду дараваць?!
Але ці можна у вас брата
Скажыце, Каіны, прызнаць?
Вам не па сілі груз цяжарны
Вайны, што самі вы ўзьнялі,
Яе пажар і мор бязьмерны,
Згінота цяжкая зямлі.
Ня вы дасьцё народам сьвята,
Ня вам пажар вайны стушыць!
Прэч вашы рукі, -збойцы, каты,
Ня вам аб згодзе гаманіць!
("Ворагам").

Гэткія матывы-напевы песянь складаліся сярод трывожнага канцу 1916 году.

Многа з гэтых песень ні дачуліся мы, многа з песень закінуты і забыты цяпер, бо з 1917 годам, прынёсшым радасныя весьці аб волі, распачаўся новы этап жыцьця Беларусі, а спыненая на ўсходнім фронце вайна, перастала даваць гэтыя жудасныя матывы для беларускае паэзіі.