Старонка:Беларуская граматыка для школ (1920).pdf/56

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Злучэньне тс дае́ ц

чуваць і пішацца: заме́ста:
полацкі полатскі
брацкі братскі
брацтва братсва

і г. д.

Злучэньні жс зс даюць с

чуваць і пішацца: заме́ста:
боскі божскі
францускі французскі

і г. д.

У злучэньнях стл і здн зьнікае т і д.

чуваць і пішацца: заме́ста:
пачэсны пачэстны
позны поздны
шчасны шчастны
шаснаццаць шастнаццаць

і г. д.

Злучэньне нн ужываецца ў тых прыме́тах, што створаны ад іме́ньня, якое мае н у аснове: сьцяна — сьце́нны, каме́нь — каме́нны, вайна — вае́нны, палатно — палацѐнны і г. д. Але там, дзе́ ў аснове няма н, пішацца адно н: шкло — шкляны, дрэва — драўляны, гэтак сама зроблены, пабе́лены і г. д.

Злучэньне цц ужываецца ў чыслах і дзеяслове: адзінаццаць, дванаццапь і г. д.; мыцца, сьмяяцца, ён мыецца, сьмяе́цца і г. д.

§ 101. Галосныя у і і дзеля складнасьці замяняюцца на ў і й, калі папярэдняе слова канчаецца галосным: было ў бацькі тры сыны, яна ўжо пайшла; ён яго й поіць і корміць, яна йдзе́ і г. д. Але пасьля зычнага у і і не замяняюцца на ў і й: я тут ужо даўно, ён у хаце; ён ідзе сюды, брат і сястра і г. д.

Ад гэтага правіла дзеля ве́рша дужа часта адступаюць:

Чыстых хмарак валаконцы

Сталі у кружочак