Новы Запавет (Гадлеўскі)/Сьвятая Эванэлія паводле Матэуша

← Слова перакладчыка і Уступ да Эванэліяў

Сьвятая Эванэлія паводле Матэуша Аўтар: [[Аўтар: |невядомы ]] 1938 Пераклад: Вінцэнт Гадлеўскі Крыніца: Часасловец

Сьвятая Эванэлія паводле Марка →

Спіс іншых даступных перакладаў Бібліі гл. на старонцы Біблія (пераклады)

Прапануем да спампаваньня!

AB EWANELII ŚW. MATEUŠA

Aŭtar pieršaj Ewanelii, Mateuš (hebr. Mattaj abo Mattenaj) mieŭ jašče druhoje imia Lewi i pierad paklikańniem na apostała byŭ mytnikam abo źbiralnikam padatkaŭ (myta) u horadzie Kaparnaum. Paśla śmierci i ŭšeścia Chrysta praz jakija 15 hadoŭ pašyraŭ nawuku swajho Wučyciela pasiarod žydoŭskaha nardu ŭ Palestynie, a potym źwiarnuŭsia sa sławami Ewanelii da pahanaŭ. Dzie jon pracawaŭ, dzie i jakoju śmierciaj pamior — niama dakładnych wiestak. Pawodle niekatorych paźniejšych danych pamior mučanickaj śmierciaj.

Napisaŭ swaju ewaneliju św. Mateuš u mowie aramajskaj, jakaja była razhawornaj (prostaj) mowaj tahačasnych žydoŭ u Palestynie. Napisaŭ jon jaje kala 42 — 50 hodu paśla Naradž. Chrysta i zaraz potym (pierad 70 hodam pa Chryście) heta ewanelija była pierałožana niawiedamym pierakładčykam na mowu hreckuju i ŭ hetym pierakładzie dajšła da nas. Aryhinalny tekst aramajski, wiedamy jašče ŭ II i III stahodździach, zahinuŭ.

Meta. Pawodle staradaŭnych wiestak św. Mateuš pisaŭ swaju ewaneliju dla chryścijan, nawiernienych z palestynskich i wakoličnych žydoŭ. Św. Mateuš, pišučy swaju ewaneliju, maje ŭściaž na woku hetych swaich žydoŭskich čytačoŭ, katorym wykazwaje, što Jezus z Nazaretu jość sapraŭdnym Mesyjašam, pasłanym ad Boha; što załožany im Kaścioł jość karaleŭstwam (waładarstwam) Božym, ab katorym hawaryli praroki ŭ Starym Zakonie; što ŭsie praroctwy St. Zakonu spoŭnilisia na Jezusie — dziela hetaha znachodzim u ewanelii św. Mateuša taki wialiki lik padawanych praroctwaŭ z St. Zakonu (bolš jak 70 razoŭ na praciahu ŭsiaje ewanelii).

Na asnowie hetych praroctwaŭ wykazwajecca, što Jezus jość sapraŭdnym Mesyšam. Adnak hetaha Mesyjaša pryznała tolki małaja častka žydoŭ na čale z duchoŭnymi, faryzejami i staršymi narodu adkinuła i nawat asudziła jaho na śmierć. Stałasia heta dziela pamyłkowych pahladaŭ tahačasnych wučonych (knižnikaŭ) žydoŭskich na charaktar Mesyjaša i Mesyjanskaha karaleŭstwa (waładarstwa). Žydy wyhladali hetaha waładarstwa, jak waładarstwa ziamnoha i matarjalnaha, u katorym Chrystus — Mesyjaš budzie wialikim panujučym — waładaram i zdabudzie dla Izraila panujučaje pałažeńnie na ŭsim świecie. Jezusa ŭbohaha žydoŭski narod nie pryznaŭ. I Jezus, skončyŭšy swajo pasłanstwa da žydoŭskaha narodu, zahadaŭ apostałam abwiaščać ewaneliju dla ŭsich narodaŭ, kab ich paciahnuć da swajho suświetnaha waładarstwa.

Św. Mateuš, majučy na mecie wykazać žydom, što Jezus jość praŭdziwym Mesyjašam, hrupuje i paradkuje swoj matarjał ab Chryście ŭ paradku chronołohičnym, a systematyčnym, adkazwajučym hetaj mecie i pawodle płanu, jaki sabie wyznačyŭ. I tak, na pačatku św. Mateuš haworyć, što Jezus jość synam Abrahama i synam Dawida (h. zn. Mesyjašam), dalej padaje niekatoryja wiestki ab dziciačych hadoch Jezusa i ab jaho publičnym wystupleńni. Potym padaje nawuku Chrystowu ŭ takim paradku: naŭpierad jakoje maje być karaleŭstwa Božaje (raździeły 5 — 7), potym cudy Chrysta (r. 8 — 9), nawuku dla apostałaŭ (r. 10), prypowieści (r. 13), apošnija rečy (r. 24 — 25). Z hetaha bačym, što św. Mateuš mieŭ na woku pradstawić nia tak chronołohičny narys žyćcia Jezusa, jak systematyčnaje wykazwańnie, što Jon jość sapraŭdnym Mesyjašam.

Značeńnie i charakterystyka ewanelii. Ewanelija św. Mateuša ad samha pačatku mieła wialikaje značeńnie. Jana wykazwała Mesyjanskuju hodnaść Jezusa nia tolki žydom, ale, paśla pierakładu na hreckuju mowu, tak-ža i pahanam. Dziela taho što ewanelija św. Mateuša mnoha hawaryła ab karaleŭstwie Božym, jana była ŭlubionaj ewanelijaj Ajcoŭ Kaścioła, jakaja wykazwała paŭsiudnaść (katalickaść) henaha Božaha karaleŭstwa, Kaścioła Chrystowaha. I sapraŭdy, u hetaj ewanelii, bolej čym u św. Marka abo św. Łukaša majem aznačanyja hałoŭnyja asnowy katalickaści: paniaćcie Kaścioła jak paŭsiudnaha karaleŭstwa Božaha na ziamli, abasnawańnie piaršynstwa św. Piatra i hetym samym jaho nastupnikaŭ, zahad Chrysta abwiaščać ewaneliju ŭsim narodam pa ŭsim świecie. Hety zahad z chryścijanstwa robić relihiju nia tolki adnaho narodu, ale ŭsich narodaŭ, abo inakš kažučy, relihiju katalickuju. Dziela hetaha Kaścioł Katalicki zaŭsiody ŭwažaŭ ewaneliju św. Mateuša (pobač z ewanelijaj św. Jana) za žarało najwažniejšych dahmataŭ wiery.

RAZDZIEŁ 1

USTUP. RADAWOD JEZUSA CHRYSTA.

Jezus — syn Dawida, syn Abrahama

¹ Kniha rodu Jezusa Chrysta, syna Dawida, syna Abrahama.^[1]

² Abraham radziŭ Izaaka, a Izaak radziŭ Jakuba, a Jakub radziŭ Judu i bratoŭ jaho, ³ a Juda radziŭ Faresa i Zarama ad Tamary, a Fares radziŭ Ezrona, a Ezron radziŭ Arama, ⁴ a Aram radziŭ Aminadaba, a Amnadab radziŭ Naassona, a Naasson radziŭ Sałamona, ⁵ a Sałamon radziŭ Booza z Rahaby, a Booz radziŭ Obeda z Ruty, a Obed radziŭ Jessu, a Jessa radziŭ Dawida karala,^{[2] 6} a karol Dawid radziŭ Sałamona z taje, što była Uryjewaj,^{[3] 7} a Sałamon radziŭ Roboama, a Roboam radziŭ Abija, a Abij radziŭ Asu, ⁸ a Abij radziŭ Jozafata, a Jozafat radziŭ Jorama, a Joram radziŭ Ozija, ⁹ a Ozij radziŭ Joatama, a Joatam radziŭ Achaza, a Achaz radziŭ Ezechija, ¹⁰ a Ezechij radziŭ Manassu, a Manassa radziŭ Amona, a Amon radziŭ Jozija, ¹¹ a Jozij radziŭ Jechonija i bratoŭ jaho ŭ pierasialeńni babiłonskim,^{[4] 12} a paśla pierasialeńnia babiłonskaha Jechonij radziŭ Sałacyjela, a Sałacyjel radziŭ Zorobabiela, ¹³ a Zorobabiel radziŭ Abijuda, a Abijud radziŭ Elijakima, a Elijakim radziŭ Azora, ¹⁴ a Azor radziŭ Sadoka, a Sadok radziŭ Achima, a Achim radziŭ Elijuda, ¹⁵ a Elijud radziŭ Eleazara, a Eleazar radziŭ Matana, a Matan radziŭ Jakuba, ¹⁶ a Jakub radziŭ Jazepa, muža Maryi, z katoraj naradziŭsia Jezus, što zawiecca Chrystus.^[5]

¹⁷ I tak usich pakaleńniaŭ: ad Abrahama až da Dawida čatyrnaccać pakaleńniaŭ, i ad Dawida až da pierasialeńnia babiłonskaha čatyrnaccać pakaleńniaŭ, i ad pierasialeńnia babiłonskaha až da Chrystusa čatyrnaccać pakaleńniaŭ.

1 ČAŚĆ. NARADŽEŃNIE I ŬKRYTAJE ŽYĆCIO JEZUSA CHRYSTA.

Začaćcie i naradžeńnie Jezusa Chrysta

¹⁸ A naradžeńnie Chrysusa hetak było: Kali matka jaho Maryja była pašlubawana z Jazepam, to pierad tym jak jany zyjšlisia, wyjawiłasia, što maje ŭ łonie ad Ducha światoha.^{[6] 19} Jazep-ža, muž jaje, budučy sprawiadliwym i nia chočučy jaje źniasławić, chacieŭ tajkom pakinuć jaje. ²⁰ A kali jon heta dumaŭ, woś anioł Panski źjawiŭsia jamu ŭ śnie, kažučy: Jazepie, synie Dawida, nia bojsia pryniać žonki swajej Maryi, bo što ŭ joj začałosia, jość ad Ducha światoha.^{[7] 21} I narodzić syna i dasi jamu imia Jezus, bo jon zbawić narod swoj ad hrachoŭ jaho.^{[8] 22} A ŭsio hetaje stałasia, kab spoŭniłasia, što było skazana Panam praz praroka, kažučaha (Iz. 7, 14): ²³ "Woś dziewa ŭ łonie mieć budzie i narodzić syna, i daduć jamu imia Emanuel, što značyć: Boh z nami.^[9]

²⁴ A Jazep, ustaŭšy zo snu, zrabiŭ tak, jak zahadaŭ jamu anioł Panski i pryniaŭ žonku swaju. ²⁵ I nia znaŭ jaje, až radziła syna swajho pierwarodnaha, i daŭ jamu imia Jezus.^[10]

1. Słowa «Chrystus», pahebrajsku Mašyah, aznačaje toje samaje što Pamazaniec abo Namaščeniec, a namamščeńnie ŭ Starym Zakonie było znakam nadańnia ŭłady karaleŭskaj, światarskaj i prarockaj. Mesyjaš, pawodle starazakonnych praroctwaŭ, mieŭ być synam Abrahama h. zn. wychodzić z žydoŭskaha narodu i synam Dawida h. zn. wychodzić z rodu Dawida. Dziela hetaha św. Mateuš i kładzie ŭ radawodzie Je. Chrysta nacisk na hetyja dźwie asoby St. Zakonu: Abrahama i Dawida. Praroki i naahuł uwieś narod žydoŭski čakaŭ Mesyjaša jak syna h. zn. patomka Dawida i dziela hetaha Jezus Chrystus časta zawiecca ŭ św. Pisańni synam Dawida.
2. Rahaba i Rut uspamnajucca jak čužynki, jakija nie naležali da žydoŭskaha narodu. Rahaba była kanaankaj i naležała da daŭniejšaha nasielnictwa Palestyny, jakoje zawajawali Izraelity, a Rut była Moabitkaj h. zn. naležała da susiedniaha semickaha narodu Moabitaŭ. Zhetul bačym, što Chrystus powodle swajho pachodžańnia, jak čaławiek, mieŭ u sabie nia tolki žydoŭskuju, ale kanaanskuju i moabickuju kroŭ.
3. Maci Sałamona, Betsabea, była Uryjewaj žonkaj; jaje, pa śmierci Uryja, uziaŭ sabie za žonku Dawid.
4. Hutarka tut ab pieršym pierasialeńni žydoŭ da Babiłonu (hod 602 pierad Naradž. Chrysta).
5. Św. Mateuš padaje radawod Jazepa, jaki byŭ praŭnym ajcom Jezusa, a nie pryrodnym. Padaje-ž radawod Jazepa, a nie Maryi, pryrodnaj matki Je. Chrysta dziela taho, što imieńni žančyn nia ličylisia ŭ daŭniejšych radawodach, a tolki mužčyn. Św. Jazep pachodziŭ z rodu Dawida. Najśw. Dziewa Maryja była tak-ža z rodu Dawida, tak što hety radawod byŭ tak-ža radawodam Maryi i Chrystusa. Radawodnyja śpisy pierachowywalisia ŭ žydoŭ pry światyni i mieli tady wialikaje značeńnie.
6. Šlub u žydoŭ składaŭsia z umowy, zroblenaj pamiž maładymi ŭ prysutnaści świedkaŭ. Ad hetaj šlubnaj ceremonii maładyja ŭžo ličylisia mužam i žonkaj. Paśla šlubu adbywalisia pieranosiny maładoje ŭ dom maładoha (wiasielle) i ad hetaha času jany žyli razam. Św. Jazep, prakanaŭšysia ab ciažarnaści Maryi, nie chacieŭ jaje pryniać h. zn. nie chacieŭ rabić pieranosin i razam z hetym uwodzin u swoj dom. Św. Jazep spačatku nikoha nia wiedaŭ ab maciarynstwie N. Dziewy Maryi z mocy Ducha św., pakul jamu anioł Božy hetaha nie abjawiŭ.
7. Z mnohich pryčyn Boh chacieŭ, kab Jahony Syn naradziŭsia z Dziewy, majučaj adnak muža. Hetakim čynam tajnica ŭčaławiečańnia Syna Božaha nie adrazu stałasia jaŭnaj; N. Dziewa Maryja była wolnaj ad usiakich padazreńniaŭ i niasławy; dzicia Jezus mieła ŭ asobie Jazepa swajho apiakuna, a Maryja — abaronu i pomač u roznych pryhodach žyćcia.
8. Słowa Jezus (ad hebrajskaha Ješuah, što značyć «zbaŭleńnie Jahwy») aznačaje toje samaje što panašamu Zbaŭca abo Spas.
9. Imia Emanuel, što zn. «Boh z nami» dajecca tut Chrystu ŭ tym značeńni, što Chrystus źjadnaŭ nas z Boham.
10. Św. Jazep, čaławiek sprawiadliwy, wiedajučy ŭžo z Božaha abjaŭleńnia, što N. Dziewa Maryja jość matkaj Syna Božaha i Dziewaj, ušanawaŭ jaje dziawoctwa nia tolki pierad naradžeńniem Chrysta, ale i paśla naradžeńnia. Zatym Maryja i zawiecca zaŭsiody Dziewa i nawuka ab hetym dziawoctwie Maryi jość dohmatam katalickaj wiery. Pieršy syn zaŭsiody nazywaŭsia pierwarodny, choć by jon byŭ u matki adziny.

RAZDZIEŁ 2

Pakłon mudracoŭ i ucieki ŭ Ehipiet

1 Dyk kali Jezus naradziŭsia ŭ Betlejemie Judejskim, u dni karala Herada, woś mudracy z uschodu pryjšli ŭ Jeruzalim^[1] 2 kažučy: Dzie jość što naradziŭsia karol Judejski? Bo my bačyli zorku jahonu na ŭschodzie i pryjšli pakłanicca jamu.^[2] 3 A pačuŭšy karol Herad strywožyŭsia i z im uwieś Jeruzalim.^[3] 4 I sabraŭšy ŭsich staršych świataraŭ i knižnikaŭ narodu dawiedywaŭsia ad ich, dzie mieŭ Chrystus naradzicca. 5 A jany skazali jamu: U Betlejemie Judejskim, bo hetak napisana praz praroka (Mich. 5, 2): 6 "I ty, Betlejemie, ziamla Judejskaja, ničym ty nia mienšaja ad spamiž stalicaŭ Judejskich, bo z ciabie wyjdzie pawadyr, katory budzie kirawać narodam maim Izrailskim". 7 Tady Herad, tajkom paklikaŭšy mudracoŭ, staranna wywiedaŭ ad ich čas zorki, jakaja im źjawiłasia. 8 I pasyłajučy ich u Betlejem, skazaŭ: Idziecie i dakładna raspytajcie ab dziciaci, i kali znojdziecie, dajcie mnie znać, kab i ja pajšoŭšy, pakłaniŭsia jamu.

9 Jany wysłuchaŭšy karala, adyjšli. I woś zorka, jakuju jany bačyli na ŭschodzie, išła pierad imi, až pakul pryjšoŭšy, stała nad miescam, dzie było dzicia.^[4] 10 A ŭbačyŭšy zorku, jany ŭzradawalisia nadta wialikaj radaściaj. 11 I ŭwajšoŭšy ŭ dom, znajšli dzicia z jahonaj matkaj Maryjaj i ŭpaŭšy, pakłanilisia jamu; i adčyniŭšy skarby swaje, achwiarawali jamu dary: zołata, kadziła i miru.^[5] 12 I atrymaŭšy nakaz u śnie, kab nie waročalisia da Herada, inšaj darohaj wiarnulisia ŭ swoj kraj.^[6]

13 Kali jany adjechali, woś anioł Panski źjawiŭsia ŭ śnie Jazepu, kažučy: "Ustań, waźmi dzicia i matku jaho i ŭciakaj u Ehipiet i budź tam, pakul nie skažu tabie; bo Herad budzie šukać dziciaci, kab zahubić jaho. 14 Jon, ustaŭšy, uziaŭ unačy dzicia i matku jaho i adyjšoŭ u Ehipiet. 15 I byŭ tam až da Heradawaj śmierci, kab spoŭniłasia, što było skazana Panam praz praroka, kažučaha (Oz. 11, 1): "Z Ehiptu ja paklikaŭ syna majho".

16 Tady Herad, bačačy, što jaho źwiali mudracy, wielmi razhniewaŭsia i, pasłaŭšy, wybiŭ usich dziaciej, jakija byli ŭ Betlejemie i ŭ usich wakolicach jaho ad dwuch hadoŭ i nižej, zhodna z časam, ab jakim byŭ dapytaŭšysia ad mudracoŭ.^[7] 17 Tady spoŭniłasia, što było skazana praz praroka Jeremija (31-15), kažučaha: 18 "Hołas byŭ čutny ŭ Ramie, płač i hałaśba wialikaja; Rachiela płačučaja pa dzieciach swaich i nie chacieła supakoicca, bo ich niamašaka".^[8]

19 A kali pamior Herad, woś anioł Panski źjawiŭsia ŭ śnie Jazepu ŭ Ehipcie 20 kažučy: Ustań, waźmi dzicia i matku jaho i idziŭ ziamlu Izraiławu, bo pamiorli tyja, što šukali dušy dziciaci. 21 Jon ustaŭšy, uziaŭ dzicia i matku jahonu i pryjšoŭ u ziamlu Izraiławu. 22 Ale pačuŭšy, što ŭ Judei panawaŭ Archiełauš na miesca baćki swajho Herada, pabajaŭsia tudy iści, ale pawučany ŭ śnie, adyjšoŭ u starony Halilejskija. 23 I pryjšoŭšy, asieŭ u mieście Nazaret, kab spoŭniłasia, što było skazana praz prarokaŭ: što budzie zwacca Nazarejem.

1. Nazoŭ "mudracy" nasili persidzkija i babiłonskija wučonyja, jakija rabili dośledy nad pryrodaj naahuł i nad bieham zor u asobnaści. Skolki ich pryjechała pakłanicca Chrystu — ewanelija nie padaje, taksama niawiedamyja nam ich imiony; adnak na asnowie staradaŭnaha wusnaha pierakazu pryniata ŭ chryścijanstwie, što ich było troch i nazywalisia jany: Kaspar, Melchijar i Baltazar. Nazywajem ich tak-ža karalami, choć jany nia byli karalami ŭ poŭnym značeńni hetaha słowa, a mahčyma što byli tolki načalnikami swaich rodaŭ abo plamionaŭ.
2. Ci zorka była na ŭschodzie sonca — niama wiedama, bo mudracy jechali nie na ŭschod sonca, a na zachad — u Palestynu. Słowa "na ŭschodzie" tut treba razumieć u tym sensie, što zorka "ŭschodziła" , była "na ŭschodzie". Čakańnie Mesyjaša było pašyrana ŭ toj čas nia tolki pasiarod žydoŭskaha narodu, ale i pasiarod narodaŭ pahanskich, jakija čuli i ab praroctwie Bałaama (Ličb. 24, 17), što "paŭstanie zorka z Jakuba", dyk jak tolki mudracy ŭbačyli ŭschodziačuju zorku, skirawalisia ŭ toj kraj, dzie žyli patomki Jakuba, u Palestynu. Tady ludzi byli prakanany, što zory majuć wialiki ŭpłyŭ na ludziej i naahuł na čaławiectwa. Wučonyja dumajuć, što henaja zorka była cudoŭnaj źjawaj niabiesnaha światła, padobnaj da zorki.
3. Herad strywožyŭsia, bo naradziny nowaha karala pahražali jamu i jahonaj dynastyi, a Jeruzalim strywožyŭsia, bo bajaŭsia nowych tyranstwaŭ z boku Herada. Herad, zwany Wialikim, panawaŭ ad 40 h. pierad Chrystom da 1 h. paśla Nar. Chrysta.
4. Zorka išła pierad imi, abo, inakš kažučy, "papiaredziła ich", h. zn. źjawiłasia nad Betlejemam raniej, čym jany tudy pryjšli.
5. Mudracy ŭwajšli ŭ dom, u jakim žyła Św. Siamja ŭžo ŭ Betlejemie. Św. Jazep spačatku pajšoŭ u Jeruzalim, kab tam u światyni achwiarawać Jezusa Bohu, a potym wiarnuŭsia ŭ Betlejem, naniaŭ tam dom i dumaŭ tam asieści nazaŭsiody. Adnak Boh pakirawaŭ inakš. Mudracy achwiarawali Jezusu zołata jak karalu — waładaru, kadziła jak świataru, a mirru jak čaławieku. Na ŭschodzie byŭ zwyčaj, što nichto nie źjaŭlajecca pierad waładarom biaz daraŭ. Mirra — heta pachnučaja, horka płyń, jakaja wyciakaje z balzamowaha dzierawa, tak jak našaja žywica. Užywałasia na ŭschodzie da balzamawańnia cieła.
6. Św. Siamja žyła ŭ Ehipcie pasiarod tamašniaj žydoŭskaj kałonii niadoŭha, bo tolki jakija paru hadoŭ.
7. Ad pieršaha źjaŭleńnia zorki nie prajšło bolej jak dwa hady, dyk Herad, wydajučy zahad pazabiwać dziaciej u Betlejemie ad dwuch hadoŭ i nižej, byŭ peŭny, što zahubić i Jezusa.
8. Rachiela była žonkaj patryjarcha Jakuba (Izraila) i praz heta jakby matkaj usich Izraelitaŭ. Jana była pachawana blizka Betlejemu. Zabiwańnie dziaciej, tak jak daŭniej wyhaniańnie ŭ Babiłonskuju niawolu, było wialikim bolem dla matki Izrailskaha narodu. Rama — miesta ŭ Judei, praz jakoje žydy prachodzili, hnanyja ŭ Babiłonskuju niawolu.

RAZDZIEŁ 3

II ČAŚĆ. PUBLIČNAJE ŽYĆCIO JEZUSA CHRYSTA

Wystupleńnie Jana Chryściciela

1 A ŭ hetyja dni pryjšoŭ Jan Chryściciel, nawučajučy ŭ pustyni Judejskaj^[1] 2 i kažučy: Pakutujcie, bo prybliziłasia karaleŭstwa Niabiesnaje.^[2]

3 Bo heta toj, ab katorym hawaryŭ prarok Izaij (40, 3), kažučy: "Hołas kličučaha ŭ pustyni: Praŭcie darohu Pana, prostymi robiecie ściežki Jaho" 4 A toj Jan mieŭ adziežu z wiarbludawaj šerści i ramienny pojas kala pajaśnicy swajej, a jadoj jaho była saranča i lasny miod.^[3]

5 Tady wychodziŭ da jaho Jeruzalim, i ŭsia Judeja, i ŭwieś kraj kala Jardanu, spawiadajučysia z hrachoŭ swaich.^[4] 6 i byli im chryščany ŭ Jardanie, spawiadajučysia z hrachoŭ swaich. 7 A bačačy mnoha faryzejaŭ i sadukiejaŭ, jakija išli da jaho chrostu, kazaŭ: Rodzie hadawy, chto wam pakazaŭ uciakać ad nadychodziačaha hniewu?^[5] 8 Dyk čyniecie płod, dastojny pakuty. 9 I nia wažciesia hawaryć sami ŭ sabie: "Ajca majem Abrahama", bo ja wam kažu, što Boh moža z hetych kamieńniaŭ moža padniać synoŭ Abrahamu.^[6] 10 Bo ŭžo siakiera la kareńnia dzierawaŭ pałožana: dyk kožnaje dzierawa, jakoje nie daje dobraha płodu, budzie ściata i kinuta ŭ wahoń.^[7] 11 Ja to chryšču was wadoju na pakutu, ale toj, katory pa mnie pryjdzie, jość macniejšy za mianie i ja nia wart niaści abutak jaho. Jon was budzie chryścić Ducham światym i ahniom.^[8] 12 Wiejałka jaho ŭ ruce jahonaj i Jon ačyścić swoj tok, i źbiare pšanicu swaju ŭ świran, a miakinu spalić ahniom niaŭhasnym.

Chrost i kušeńnie Jezusa Chrysta

13 Tady pryjšoŭ Jezus z Halilei na Jardan, da Jana, kab im być achryščanym.^[9] 14 Ale Jan nie dapuskaŭ jaho, kažučy: Ja pawinien być achryščany taboju, a ty prychodziš da mianie? 15 Ale Jezus, adkazwajučy, skazaŭ jamu: Pazwol ciapier, bo hetak nam wypadaje spoŭnić usiu sprawiadliwaść. Tady dapuściŭ jaho 16 Kaliž Jezus byŭ achryščany, zaraz wyjšaŭ z wady im — i woś adčyniłasia jamu nieba i ŭwidzieŭ Ducha Božaha, katory spuskaŭsia, jak hałub, i zychodziŭ na jaho.^[10] 17 I woś hołas z nieba adazwaŭsia: Heta jość syn moj miły, u katorym mnie da ŭspadoby.^[11]

RAZDZIEŁ 4

1 Tady Jezus byŭ zawiedzieny Ducham u pustyniu, kab byŭ spakušwany djabłam.^[12] 2 A kali prapaściŭ sorak dzion i sorak nočaŭ, potym pačuŭ hoład.^[13] 3 I prystupiŭšy spakuśnik skazaŭ jamu: Kali ty Syn Božy, skažy, kab hetyja kamieńni stalisia chlebam. 4 Jon, adkazwajučy, skazaŭ: Napisana jość: "Nie adnym chlebam žywie čaławiek, ale kožnym słowam, jakoje wychodzić z wusnaŭ Božych"^[14] (Pt. Pr. 8, 3). 5 Tady ŭziaŭ jaho djabał u światy horad i pastawiŭ jaho na kryle światyni^[15] 6 i skazaŭ jamu: Kali ty Syn Božy, kińsia ŭniz; bo jość napisana: "Što aniołam swaim zahadaŭ ab tabie i na rukach paniasuć ciabie, kab časam nia ŭdaryŭ ab kamień nahi swajej" (Ps. 90, 11-12).^[16] 7 Skazaŭ jamu Jezus: Takža napisana jość: "Nie spakušaj Pana Boha twajho" (Pt. Pr. 6, 16). 8 Iznoŭ uziaŭ jaho djabał na haru wielmi wysokuju i pakazaŭ jamu ŭsie karaleŭstwy świetu i ich sławu 9 i skazaŭ jamu: Usio hetaje dam tabie, kali ŭpaŭšy pakłoniśsia mnie. 10 Tady skazaŭ jamu Jezus: Adyjdzi šatanie! Bo jość napisana: "Panu Bohu twajmu kłaniajsia i jamu adnamu słužy" (Pt. Pr. 6, 13). Tady pakinuŭ jaho djabał — i woś anioły prystupili i pasłuhawali jamu.

Jezus idzie ŭ Halileju i žywie ŭ Kaparnaum

12 Kali-ž Jezus pačuŭ, što Jan byŭ wydany, adyjšoŭ u Halileju^[17] 13 i, pakinuŭšy miesta Nazaret, pryjšoŭ i asieŭ u Kaparnaumie prymorskim, u hranicach Zabułon i Neftalim, 14 kab spoŭniłasia, što było skazana praz Izaija praroka (9, 1-2)^[18]: 15 "Ziamla Zabułon i ziamla Neftalim, daroha prymorskaja za Jardanam, Halileja pahanskaja i^[19] 16 Narod, katory siadzieŭ u ciemry, uhledzieŭ światło wialikaje i tym, što siadzieli ŭ krainie cieniu śmierci, uzyjšła jasnaść". 17 Z taho času pačaŭ Jezus abwiaščać i kazać: pakutujcie, bo prybliziłasia karaleŭstwa niabiesnaje.

Paklikańnie pieršych apostałaŭ

18 A prachodziačy kala mora Halilejskaha, Jezus ubačyŭ dwuch bratoŭ: Symona, katoraha zawuć Piatrom, i Andreja, jahonaha brata, zakidajučych sieci ŭ mora, bo byli rybakami 19 i skazaŭ im: Idziecie za mnoj i ja zrablu was rybakami ludziej.^[20] 20 I jany zaraz-ža, pakinuŭšy sieci, pajšli za im. 21 A idučy adtul dalej, ubačyŭ dwuch druhich bratoŭ: Jakuba Zebedejawaha i Jana, brata jahonaha, z Zebedejam ichnym baćkam u łodcy prawiačych swaje sieci, i paklikaŭ ich. 22 A jany zaraz-ža, pakinuŭšy sieci i baćku, pajšli za im. 23 I abchodziŭ Jezus usiu Halileju, nawučajučy ŭ ichnych bažnicach i abwiaščajučy ewaneliju karaleŭstwa i azdaraŭlajučy ŭsiakuju chwarobu i ŭsiakuju niemač u narodzie. 24 I razyjšłasia wiestka ab im pa ŭsiej Syryi i prynosili da jaho ŭsich niadužych, apanawanych roznymi chwarobami i bolami, i majučych niačystych, i łunatykaŭ, i sparalizawanych i azdarawiŭ ich. 25 I išli za im wialikija hramady z Halilei, i Dekapołu, i z Jeruzalimu, i z Judei, i z-za Jardanu.

1. "U hetyja dni" h. zn. tady, kali Jezus jašče prabywaŭ u Nazarecie, wystupiŭ Jan Chryściciel.
2. Karaleŭstwa niabiesnaje aznačaje tut duchoŭnaje waładarstwa, jakoje Chrystus załažyŭ na ziamli i jakoje my nazywajem Kaściołam Katalickim. Pakuta adčyniaje dźwiery ŭ hetaje waładarstwa.
3. Saranču na ŭschodzie biednyja ludzi łowiać, sušać jaje na soncy abo prypiakajuć na ahni i jaduć. A lasny miod — heta miod dzikich pčołaŭ abo sok, jaki wyciakaje z drewaŭ i inšych raślinaŭ.
4. Chrost Jana Chryściciela nia byŭ zwyčajnym žydoŭskim rytualnym abmywańniem, jakoje my tak časta bačym u tahačasnych žydoŭ, ale nia byŭ taksama i sakramentam, adpaskajučym hrachi, jaki my bačym u chryścijanstwie, a byŭ tolki źwierchniaj formaj kajańnia i pakuty za hrachi. Hety chrost pryhataŭlaŭ na pryniaćcie Zbaŭcy i jahonaha chrostu z Ducha św. i ahniu, jaki adpuskaje hrachi i daje ahoń uświačajučaj łaski Božaj.
5. Faryzei — heta była žydoŭskaja relihijna-narodnaja partyja, jakaja mieła na mecie abaronu Zakonu Majsieja i žydoŭskaha narodu ad čužackich upływaŭ. Faryzei staralisia spaŭniać relihijnyja praktyki wielmi akuratna i dziela hetaj źwierchniaj nabožnaści mieli wialikuju pašanu ŭ narodzie. Adnak ich relihijnaść była tolki pawiarchoŭnaj, nie abyjmajučaj hłybini dušy i serca čaławieka. Słowa "faryzei" značyć toje samaje što "wydzielenyja". Sadukiei byli žydoŭskaj materjalistyčnaj sektaj, jakaja adkidała ŭskrašeńnie cieła, zahrobnaje žyćcio, isnawańnie dušaŭ i Ahlad Božy nad świetam. Sadukiei byli prychilnikam hreckaj kultury i ŭwažali siabie za pastupoŭcaŭ. Siabrami hetaj sekty byli pradstaŭniki wyšejšych kłasaŭ. Sadukiei nazoŭ swoj uziali ad archiświatara Sadduka.
6. Žydy byli prakanany, što ŭžo samo pachodžieńnie ad Abrahama daje im prawa da budučaha waładarstwa Božaha i da zbaŭleńnia.
7. "Siakiera da kareńnia dzierawaŭ" aznačaje tut blizkuju niebiaśpieku sudu i kary Božaj (rymski mieč).
8. "Budzie chryścić Ducham światym i ahniom" — h. zn. ahniom lubowi Božaj, katoraj krynicaj i dawalnikam jość Duch św. Ahoń tut jość znakam łaski Ducha św.
9. Jezus, pryjmajučy chrosta ad Jana, daŭ prykład pakory i pakazaŭ, što biare na siabie ciažar našych hrachoŭ. Pry hetym Jezus abjaŭlajecca narodu jak Mesyjaš.
10. Jan Chryściciel widzieŭ Ducha św. jak hałubka i čuŭ hołas Božy. U Starym Zakonie Boh pierawažna źjaŭlajecca ludziam pad widam ahniu, małanak i bur, kryšačym skały, a ŭ Nowym Zakonie Duch św. źjaŭlajecca ŭžo pad widam łahodnaha hałubka. Boha-ž jak ducha nichto nikoli nia bačyŭ, bo duchowyja istoty nie padpadajuć pad naš zrok.
11. Boh Ajciec śćwiardžaje tutaka, što Jezus jość Jahonym Synam. Heto było pieršaje widomaje śćwiardžeńnie isnawańnia Św. Trojcy: Boh Ajciec abjawiŭsia ŭ hołasie, Boh Syn — u ludzkim ciele, a Duch św. u formie hałubka.
12. Pustynia hetaja, pawodle staradaŭnych pierakazaŭ, lažyć pamiž Jerychonam i Jeruzalimam, dzie šmat jość biaźludnych hornych wierchawin. Chrystus byŭ zawiedzieny tudy Ducham św., jaki byŭ źjawiŭšysia ŭ časie chrostu. Djabał prystupiŭ da Jezusa ŭ wyhladzie čaławiečym. Praz kušeńnie ad djabła Chrystus chacieŭ nas pawučyć, jak my majem pieramahać pakusy, bo nichto nia jość wolny ad spakušeńnia. Razam z hetym Chrystus pakazaŭ, što jon wyšejšy za ŭsie djabelskija spakušeńni.
13. Chrystus praz 40 dzion i 40 načej, budučy ŭ zachopleńni i malitwie, nie adčuwaŭ hoładu, potym adnak ludzkaja natura Chrysta zachacieła jeści, a jak była asłabieŭšy, dała akaziju djabłu da spakušańnia jaje praz najčaściejšyja pažadańni ludzkija: ježy, sławy i ŭłady.
14. Djabał chacieŭ dawiedacca, ci Jezus jość sapraŭdy Mesyjaš i Syn Božy. Da kušeńnia djabał padchodzić umieła: hałodnamu spačatku haworyć ab chlebie. — Ale Jezus adkazwaje jamu, što čaławieku patrebien da žyćcia nia tolki chleb, ale i słowa Božaje.
15. Światym horadam tut nazywajecca Jerazulim.
16. Djabał spakušaje Jezusa sławaj pierad ludźmi: kali jon skočyć z wiarchu światyni i ničoha jamu nia staniecca, to narod adrazu moža pryznać jaho za Mesyjaša. Bo žydy pradstaŭlali Mesyša jak mahutnaha waładara, katory pryjdzie prosta z nieba, niesieny na rukach aniołaŭ. Adnak Chrystus adkidaje i hetu pakusu, kab nie paćwiardžać pamyłkowaha pahladu narodu na Mesyjaša.
17. Zawidliwyja faryzei wydali św. Jana ŭ ruki Herada Antypy (syna Herada W., jaki zabiwaŭ dzietki ŭ Betlejemie). Herad Antypa panawaŭ nad Halilejaj i Perejaj.
18. U Nazarecie Jezusa nie pryniali, a nawiet chacieli jamu śmierć zrabić, dziela hetaha Jezus wybiraje siabie na sialibu horad Kaparnaum. U Kaparnaumie, jak u bolšym horadzie, zychodzilisia darohi z usiaho kraju i była lepšaja mahčymaść pašyrać nawuku ab waładarstwie Božym.
19. U Halilei žyło tady šmat pahanaŭ h. zn. ludziej, jakija nie naležali da Izrailskaha narodu.
20. "Zrablu was rybakami ludziej" h. zn. budziecie ławić (nawaročwać) ludziej da karaleŭstwa Božaha.

RAZDZIEŁ 5

Nahornaja nawuka 1) Wosiem bahasławienstwaŭ

1 A bačačy hramady, Jezus uzyjšoŭ na haru i, kali sieŭ, padyjšli da jaho wučni jahony^[1] 2 i jon, adčyniŭšy wusny swaje, nawučaŭ ich, kažučy:

3 Bahasłaŭleny ŭbohija ducham, bo ich jość karaleŭstwa niabiesnaje.^[2]

4 Bahasłaŭleny cichija, bo jany zaŭładajuć ziamloju.^[3]

5 Bahasłaŭleny, katoryja płačuć, bo jany buduć paciešany.^[4]

6 Bahasłaŭleny, katoryja prahnuć i smahnuć sprawiadliwaści, bo jany buduć nasyčany.^[5]

7 Bahasłaŭleny miłasernyja, bo jany miłaserdzie atrymajuć.

8 Bahasłaŭleny čystyja sercam, bo Jany Boha buduć widzieć.

9 Bahasłaŭleny supakoj čyniačyja, bo jany buduć nazwany synami Božymi.

10 Bahasłaŭleny, katoryja cierpiać praśled dziela sprawiadliwaści, bo ich jość karaleŭstwa niabiesnaje.^[6]

11 Bahasłaŭleny wy, kali was buduć łajać, i praśledawać, i ŭsiakaje zło prociŭ was hawaryć, łhučy dziela mianie: 12 ciešciesia i wiesialeciesia, bo naharoda wašaja wialikaja ŭ niebie; bo tak praśledawali prarokaŭ, jakija byli pierad wami.

13 Wy jość sol ziamli, kali-ž sol źwiatreje, to čym jaje zrabić salonaj? Jana nikudy bolej nia warta, jak tolki wykinuć jaje won i kab jaje pataptali ludzi.^[7] 14 Wy jość świetłaść świetu; nia moža skrycca horad pałožany na hare.^[8] 15 I nie zapalwajuć świečku, i nia stawiać jaje pad pasudzinaj, ale na lichtar, kab świaciła ŭsim, što jość u domie. 16 Tak niachaj światło wašaje świecić pierad ludźmi, kab jany bačyli wašyja dobryja čyny i sławili Ajca wašaha, katory jość u niebie.^[9]

2) Stary i Nowy Zakon

17 Nia dumajcie, što ja pryjšoŭ skasawać Zakon abo prarokaŭ; nia pryjšoŭ ja kasawać, ale dapoŭnić. 18 Sapraŭdy-ž kažu wam: pakul nie praminie nieba i ziamla, nie zahinie aniwodnaja jota, aniwodnaja ryska z Zakonu, až pakul usio staniecca. 19 Dyk chto-b skasawaŭ adno z hetych najmienšych prykazańniaŭ i tak-by nawučaŭ ludziej, budzie nazwany najmienšym u karaleŭstwie niabiesnym; a chto-b čyniŭ i nawučaŭ, toj budzie nazwany wialikim u karaleŭstwie niabiesnym.^[10]

20 Bo kažu wam, što kali waša sprawiadliwaść nia budzie bujniejšaj, jak knižnikaŭ i faryzejaŭ, nia ŭwojdziecie ŭ karaleŭstwa niabiesnaje.^[11]

21 Wy čuli, što skazana staradaŭnym: "Nie zabiwaj, a chto-b zabiŭ, budzie padlehły sudu" (Wychad. 20, 13). 22 A ja wam kažu, što kožny, chto hniewajecca na brata swajho, budzie padlehły sudu, a chto-b skazaŭ na brata swajho "niahodnik", budzie padlehły sudu najwyšejšamu, a chto-b skazaŭ "biazbožnik", budzie padlehły piakielnamu ahniu.^[12] 23 Dyk kali ty achwiaruješ dar swoj da aŭtara i tam prypomniš, što brat twoj maje niešta prociŭ ciabie, 24 pakiń tam pierad aŭtarom swoj dar i idzi pierš pahadzisia z bratam swaim, a tady wiarnuŭšysia achwiaruješ dar swoj. 25 Hadzisia z swaim praciŭnikam skora, pakul jašče ŭ darozie z im, kab časam praciŭnik nie addaŭ ciabie sudździ, a sudździa nie addaŭ ciabie słuzie i kab nie pasadzili ciabie ŭ wastroh.^[13] 26 Sapraŭdy kažu tabie: nia wyjdzieš datul, pakul nie addasi apošniaha hrošyka.

27 Wy čuli, što skazana staradaŭnym: "Nie čužałož" (Wych. 20, 14), 28 a ja wam kažu, što kožny, chto hladzić na žančynu, užo sahrašyŭ z jeju ŭ sercy swaim. 29 Kali-ž prawaje woka twajo ŭwodzić ciabie ŭ hrech, wyrwi jaho i kiń ad siabie, bo lepš dla ciabie, kab zhinuŭ adzin z twaich členaŭ, čymsia ŭsio cieła twajo mieła być kinutym u piekła.^[14] 30 I kali prawaja ruka twaja ŭwodzić ciabie ŭ hrech, adsiačy jaje i kiń ad siabie, bo lepš dla ciabie, kab zhinuŭ adzin z twaich členaŭ, čymsia ŭsio cieła twajo mieła iści ŭ piekła.

31 I skazana tak tak-ža: "Chto-b pakidaŭ swaju žonku, niachaj daść joj razwodny list" (Paŭł. Pr. 24, I),^[15] 32 a ja wam kažu: što kožny, chto-b pakinuŭ swaju žonku, akramia pryčyny čužałožstwa, prywodzić jaje da čužałožstwa, a chto-b ažaniŭsia z pakinienaj, čužałožyć.^[16]

33 Wy čuli jašče, što skazana staradaŭnym: "Nie prysiahaj na niapraŭdu, ale spaŭniaje pierad Boham prysiahi twaje" (Łewit. 19, 12). 34 A ja wam kažu: anijak nie prysiahajcie — ani na nieba, bo jano tron Božy,^[17] 35 ani na ziamlu, bo jana padnožžam noh jahonych, ani na Jeruzalim, bo jon horad wialikaha karala. 36 I nie prysiahaj na haławu swaju, bo nia možaš zrabić niwodnaha wołasa biełym abo čornym. 37 Ale niachaj budzie mowa wašaja: "tak, tak", "nie, nie", a što bolej za hetaje, ad złoha jość.^[18]

38 Wy čuli, što skazana: Woka za woka i zub za zub" (Wychad. 21, 24).^[19] 39 A ja wam kažu: nie supraciŭlajciesia złomu, ale chto kali ŭdaryć ciabie ŭ prawuju ščaku, nastaŭ jamu i druhuju,^[20] 40 a tamu, chto choča sudzicca z taboju i ŭziać u ciabie saročku twaju, addaj jamu i wopratku,^[21] 41 i chto-b prymušaŭ ciabie iści tysiaču krokaŭ, dzi z im i druhija dźwie.^[22] 42 Prosić chto ŭ ciabie, daj jamu, a chto choča pazyčyć u ciabie, nie adwaročwajsia. 43 Wy čuli, što skazana: "Lubi bližniaha twajho i miej u nienawiści woraha twajho" (Łewit, 19, 18).^[23] 44 A ja wam kažu: Lubiecie worahaŭ wašych, dobra čyniecie tym, katoryja praśledujuć i černiać was, 45 kab wy byli synami Ajca wašaha, katory jość u niebie, katory zahadywaje soncu swajmu uschadzić nad dobrymi i błahimi i pasyłaje doždž na sprawiadliwych i niesprawiadliwych. 46 Bo kali wy lubicie tych, što was lubiać, jakuju-ž naharodu mieć budziecie? Ci-ž nia robiać hetaha i mytniki? 47 I kali wy witajeciesia tolki z bratami swaimi, što-ž asabliŭšaje robicie? Ci-ž i pahanie hetaha nia robiać? 48 Dyk budźcie daskanalny, jak i Ajciec waš niabiesny daskanalny jość.

1. U Nahornaj nawucy Jezus raźwiwaje swaju nawuku ab karaleŭstwie abo waładarstwie Božym: naŭpierad padaje, chto moža da jaho naležać, potym jaki budzie charaktar hetaha waładarstwa i jakija jaho asnowy; pobač z hetym Jezus abwiaščaje relihijna-etyčnuju prahramu Nowaha Zakonu.
2. Ubohija ducham — heta tyja ludzi, katoryja nia prywiazany da bahaćcia hetaha świetu i jakija imknucca da ŭbohaści ŭ dušy i serca swajho.
3. Pad słowam ziamla tut treba razumieć "ščaście", jakoje Boh pryhatowiŭ dla swaich słuhaŭ, a hetym ščaściem jość karaleŭstwa Božaje. Naahuł u kožnym bahasławienstwie Chrystus abiacaje hetaje karaleŭstwa, tolki kožny raz pad inšym wobrazam i ŭ inšaj formie (tut u formie "ziamla").
4. Płač tutaka aznačaje bol dušy z pryčyny swaich ułasnych hrachoŭ abo dziela ciarpieńniaŭ, jakija Boh daje ludziam. Žydy ŭ toj čas dumali, što razam z karaleŭstwam Mesyjaša nastanie zaŭsiodnaja radaść i ŭciecha, a Jezus Chrystus kaža, što budzie i płač, ale hety płač budzie ŭciešany.
5. Jak hałodny choča jeści i ŭśmiahšy pić, tak sapraŭdnyja wučni Chrystowy pawinny imknucca da sprawiadliwaści i jany hetaj sprawiadliwaściaj buduć nasyčany ŭ karaleŭstwie Božym.
6. Žydy dumali, što ŭ karaleŭstwie Chrystowym budzie tolki panawańnie i nia budzie nijakaha praśledu i ciarpieńnia. Chrystus prastuje hety pamyłkowy pahlad i kaža, što praśled budzie i to nawat dziela Jaho i jahonaj nawuki. Ale tolki praśled dziela sprawiadliwaści i Chrysta budzie mieć naharodu ŭ karaleŭstwie niabiesnym.
7. Jak sol baronić ad hnićcia i papraŭlaje ježu, taksama i wučni Chrysta pawinny swaim žyćciom i nawukaj baranić ludziej ad sapsućcia. Kali-ž sol stracić swaju siłu ("źwiatreje"), to ŭžo niama čym jaje nasalić. Hetaksama, kali wučni Chrystowy sapsujucca, to chto ich paprawić?
8. Wučań Chrystusa pawinien być światłom, nawukaj i ciapłynioj dla inšych ludziej.
9. Jak nia moža skrycca horad, pałožany na hare, taksama nia moža skrycca čaławiek, pastaŭleny na wysokim stanowiščy. Jaho žyćcio i čyny zaŭsiody buduć na wačach u ludziej i zatym čyny jahony pawinny być zaŭsiody dobryja.
10. Budzie najmienšym h. zn. zajmie adno z apošnich miascoŭ u niebie, ale nia budzie asudžany na wiečnuju karu ŭ piekle, bo sprawa datyčyć małoha pradpisańnia.
11. Adno tolki źwierchniaje wypaŭnieńnie Zakonu, tak jak heta było ŭ knižnikaŭ i faryzejaŭ, nia budzie mieć u Boha nijakaha značeńnia. Boh wymahaje relihii dušy i serca.
12. Nie ab hniewie prypadkowym i pierachodnym haworyć tut Chrystus, ale ab wialikim i trywałym, jaki pierachodzić u nienawiść i jość pryčynaj roznych hrachoŭ, jak zabojstwa, falšywaje świedčańnie i inšych. Zabaraniajučy takoha hniewu, Jezus stawić pieraškody i inšym hrachom, jakija wypływajuć z hniewu. Pad słowam "niahodnik" treba razumieć źniawahu abdumanuju, wypływajučuju z hniewu i nienawiści. Słowa "biazbožnik" aznačaje tut najhoršaha čaławieka, jaki paŭstaje prociŭ Boha i jahonych prawoŭ. Paličyć swajho bližniaha za najhoršaha my nia majem prawa i dziela hetaha Chrystus hrazić takoj wialikaj karaj.
13. U St. Zakonie praciŭnik, h. zn. čaławiek niesprawiadliwa pakryŭdžany, moh źwiarnucca ŭ sud i pakarać kryŭdziciela, dziela hetaha było rečaj karysnaj užo ŭ darozie ŭ sud pahadzicca z im. Daroha aznačaje tut našaje ziamnoje žyćcio. Sudździoju jość Boh.
14. Chrystus tut pawučaje, što treba adkinuć usialakaju reč ci asobu ad siabie, kali taja reč ci asoba ŭwodzić čaławieka ŭ hrech, horšyć, choć-by jana była dla čaławieka takaja darahaja, jak woka abo ruka. Nia wučyć tut Chrystus, kab my sapraŭdy adsiakali sabie ruku abo wyrywali woka, bo kalečyć siabie nia možna.
15. Stary Zakon dazwalaŭ u niekatorych wypadkach na poŭny razwod, ale Chrystus zabaraniaje hetaha. U wypadku čužałostwa z boku adnaho z paženienych, Chrystus dazwalaje na razłučeńnie h. zn. na razychod i addzielnaje žyćcio čužałožnych: žonki abo muža. Dla budučych u razłučeńni (separacyi) druhoje žanimstwa zabaroniena.
16. U hetym radku Chrystus uwažaje čužałostwa žonki za pryčynu da razłučeńnia, a nie razwodu, heta widać jasna, raŭnujučy hety tekst z Mk. 10, 11; Łk. 16, 18; 1 Kar. 7, 10 — 11; Rymł. 7, 23.
17. Chrystus zabaraniaje prysiahać biaz wažnaj pryčyny; kali-ž wažnyja pryčyny wymahajuć śćwierdžańnia praŭdy (napr. u sudzie), to tady prysiaha dazwolena. Prysiaha — heta jość paklikańnie Boha na świedku, što my haworym praŭdu.
18. Mowa našaja pawinna być sprawiadliwaja biaz lišnich słoŭ, prysiahańnia abo bažby.
19. Hetyja słowy Staroha Zakonu (Wychadu 21, 24) byli padadzieny nie jak prawiła pastupańnia dla ŭsich ludziej, ale jak prawiła dla narodnych sudździaŭ, jakija pawodle hetaha prawiła mieli sudzić i addawać "woka za woka i zub za zub". Chrystus kasuje hetaje prawiła i ŭ dalejšych radkoch wobrazna pradstaŭlaje sposaby pastupańnia kožnaho chryścijanina, jaki pawinien wyścierahacca hetaha starazakonnaha prawiła, wiadučaha da pomsty.
20. Chrystus nie zabaraniaje zmahacca sa złom, ale zabaraniaje spračacca z złym čaławiekam i spahaniać na im złość abo, inakš kažučy, šukać akazii da starazakonnaj pomsty. Naadwarot, chryścijanie pawinny być sprawiadliwymi da ŭsich i nawat adpłačwać dabrom za zło. U hetym značeńni i treba tut razumieć nastaŭlańnie druhoje ščaki. Bo i Chrystus, kali pierad Annašam byŭ uderany pa ščace (Jan 18, 23) to spytaŭsia "našto mianie bješ?" Hetak rabiŭ i św. Pawał (Ap. Dz. 23, 3).
21. Dziela zhody i supakoju Chrystus zahadywaje ŭstupać bližnim z swaich prawoŭ, adnak nie zabaraniaje całkom dachadzić hetych prawoŭ pierad sudom. Zabaraniaje tolki starazakonnaje pomsty, jakaja wiała nawat da pralićcia krywi i niepatrebnaj ciahaniny pa sudoch.
22. Tut hutarka ab wiedamych tahačasnych uradawych hancoch, jakich wysyłali persidzkija i rymskija ŭłady i jakija prymušali iści z imi i spaŭniać roznyja zahady.
23. Zahad, kab nienawidzieć woraha, uwiali rabiny, apirajučysia na tych miascoch St. Zakonu, u katorych haworycca ab inšych adnosinach da žyda, a inšych da čužynca.

RAZDZIEŁ 6

3) Ab dareńni ŭbohich, malitwie i paście

1 Hladziecie, kab sprawiadliwaści wašaj nia čynić pierad ludźmi, kab jany bačyli was, bo inakš nia budziecie mieć naharody ad Ajca wašaha, katory jość u niebie.^[1] 2 Dyk ty, kali robiš dareńnie, nia trubi pierad saboju, jak heta robiać krywadušniki ŭ bažnicach i na wulicach, kab ich chwalili ludzi: sapraŭdy kažu wam, jany atrymali swaju naharodu.^[2] 3 A ty kali robiš dareńnie, niachaj lewaja ruka twaja nia wiedaje, što robić twaja prawaja,^[3] 4 kab dareńnie twajo było ŭ skrytnaści, a Ajciec twoj, katory widzić u skrytnaści, addaść tabie.

5 I kali wy moliciesia, nia budźcie, jak krywadušniki, katoryja lubiać u bažnicach i na wuhłoch wulic stojačy malicca, kab ich bačyli ludzi, sapraŭdy kažu wam: jany atrymali swaju naharodu. 6 A ty kali moliśsia, uwajdzi ŭ światlicu swaju i, začyniŭšy dźwiery, malisia da Ajca twajho ŭ skrytnaści, a Ajciec twoj, katory widzić u skrytnaści, addaść tabie. 7 A molačysia nie hawarecie mnoha, jak pahanie, bo jany dumajuć, što ŭ mnohasłoŭji swaim buduć wysłuchany. 8 Dyk nia budźcie padobny da ich, bo wiedaje Ajciec was, čaho wam treba, pierš, čym paprosicie ŭ jaho. 9 Wy-ž maleciesia hetak: Ojča naš, katory jość u niebie, świacisia imia Twajo,^[4] 10 pryjdzi karaleŭstwa Twajo, budź wola Twaja, jak na niebie tak i na ziamli, 11 Chleba našaha štodzionanaha daj nam siańnia^[5] 12 i adpuści nam winy našy, tak i my adpuskajem winawatym našym 13 i nie ŭwadzi nas u pakusu, ale zbaŭ nas ad złoha. Amen.^[6] 14 Bo kali wy adpuścicie ludziam hrachi ich, bo i wam adpuścić Ajciec waš niabiesny prastupki wašy. 15 A kali wy nie adpuścicie ludziam, to i Ajciec waš nie adpuścić wam hrachoŭ wašych.

16 Kali-ž wy pościcie, nia budźcie, jak krywadušniki, sumnyja, bo jany niščać twary swaje, kab pakazacca pierad ludźmi, što jany pościać. Sapraŭdy kažu wam, što jany atrymali naharodu swaju.^[7] 17 A ty, kali pościš, namaść haławu swaju i abmyj twar swoj, 18 kab nia ludziam pakazacca, što ty pościš, ale Ajcu swajmu, katory jość u skrytnaści, a Ajciec twoj, katory jość u skrytnaści, addaść tabie. 19 Nie źbirajcie sabie skarbaŭ na ziamli, dzie irža i mol źjadaje, i dzie zładziei wykopwajuć i kraduć, 20 ale źbirajcie skarby ŭ niebie, dzie ani irža, ani mol nie źjadaje i dzie zładziei nie wykopwajuć i nie kraduć. 21 Bo dzie twoj skarb, tam i serca twajo.

22 Świetačam cieła twajho jość woka twajo. Kali woka twajo budzie ščyraje, to ŭsio cieła twajo budzie świetłaje. 23 A kali woka twajo budzie niahodnaje, to ŭsio cieła twajo budzie ciomnaje. Dyk kali światło, što ŭ tabie, ciemraj jość, to jakaja wialikaja budzie sama ciemra?

24 Nichto nia moža słužyć dwom panom, bo abo adnaho budzie nienawidzieć, a druhoha lubić, abo da adnaho prychiniecca, a druhim pahardzić. Nia možacie Bohu słužyć i mamonie.^[8] 25 Dziela taho kažu wam: nie kłapacieciesia ab žyćci wašym, što budziecie jeści, ani ab ciele wašym, u što budziecie adziawacca. Ci-ž žyćcio nie wažniejšaje za ježu, a cieła nie wažniejšaje za adzieńnie? 26 Pahladziecie na ptuški niabiesnyja, što nia siejuć, ani žnuć, ani źbirajuć u humny i Ajciec waš kormić ich. Ci-ž wy nia warty mnoha bolej za ich? A chto z was moža kłapaciačysia dadać da swajho ŭzrostu adzin łokać? 28 A ab adzieńni čaho kłapaciciosia? Pahladziecie na lilei palawyja, jak jany rastuć: nie pracujuć i nia žnuć; 29 a ja wam kažu, što i Sałamon wa ŭsiej swajej sławie nia byŭ adziety tak, jak adna z ich. 30 Kali-ž palawuju trawu, jakaja siańnia jość, a zaŭtra kidajecca ŭ pieč, Boh hetak adziaje, to kudy bolej was, maławiernych?^[9] 31 Dyk nie kłapacieciesia, kažučy: "Što budziem jeści, abo što budziem pić, abo ŭ što budziem adziawacca?" 32 bo ŭsiaho hetaha pahanie šukajuć. Bo Ajciec was wiedaje, što ŭsiaho hetaha wam patreba. 33 Dyk šukajcie pierš karaleŭstwa Božaha i sprawiadliwaści jaho , a hetaje ŭsio budzie wam dadziena.^[10] 34 Dyk nie kłapacieciesia ab zaŭtrašniaje, bo zaŭtrašni dzień budzie kłapacicca sam ab sabie. Chwacić na kožan dzień swaje biady.^[11]

1. Sprawiadliwaść aznačaje tut usie našyja dobryja čyny. Spaŭniać dobryja čyny tolki dziela ludzkoha woka Chrystus zabaraniaje, žadajučy wyšejšaj mety i adniasieńnia da Boha. Boh daje naharodu ŭ niebie tolki za ŭčynki spoŭnienyja dla Boha i žyćcia nadpryrodnaha.
2. Atrymali swaju naharodu h. zn. atrymali toje, da čaho imknulisia. Chacieli rozhałasu i sławy pierad ludźmi, atrymali ich, ad Boha im užo ničoha nie naležycca.
3. Chrystus nia hanić tut malitwy pa światyniach i malitwy supolna, a tolki zabaraniaje malitwy na pakaz, dla woka ludzkoha.
4. "Ojča naš" u chryścijanstwie jość pieršaja i najwažniejšaja malitwa. Zatym što nawučyŭ jaje sam Pan Jezus, zawiecca malitwa "Panskaja" abo "Chrystusawaja". Składajecca jana z zwarotu da Ajca niabiesnaha i 7-mi prośbaŭ.
5. Słowa "chleb" u św. Pisańni užywajecca časta na aznačeńnie ŭsiakaj ježy i prosiačy štodzionnaha chleba, my prosim Boha, kab daŭ nam usiaho patrebnaha da žyćcia na kožny dzień.
6. Pakusaj jość usio toje, što nas moža prywieści da hrechu, nawiet proba, jakuju Boh časam na ludziej zasyłaje. Dziela hetaha, prosim tut, kab Boh baraniŭ nas ad pakusaŭ, a kali ŭžo jany kaniečnie musiać da nas pryjści, to kab Boh łaskaj swajej uzmacawaŭ nas i nia daŭ nam upaści ŭ hrech.
7. Faryzei padčas postu "niščyli" swoj twar, bo nia mylisia, nia časalisia, a nawat mazalisia popiełam, kab tolki źwiarnuć na siabie ŭwahu, što jany pościać.
8. Mamona (hrošy, bahaćcie) aznačaje tut usio toje, što supraciŭlajecca Bohu, a pradusim bahaćcie, jakomu kłaniajucca ludzi jak bažku, zabywajučysia ab Bohu. Mamona ŭžytaja tut u formie asoby, jakaja supraciŭlajecca Bohu.
9. U Palestynie dziela niastačy droŭ palać u piečy suchoju trawoju, sałomaju i h. p.
10. Chrystus nie zabaraniaje tutaka staracca i dbać ab usio ziamnoje, a tolki zahadywaje, kab na pieršym miescy ŭ ludziej stajała Božaja sprawa i sprawiadliwaje žyćcio, a kali heta budzie, to ŭsio inšaje, patrebnaje da hetaha žyćcia, budzie Boham dadziena.
11. Kožny dzień maje swaje kłopaty i turboty, dyk nierazumna było-b da hetych što dzionnych kłopataŭ dadawać jašče lišnija i niepatrebnyja dumki ab budučyni, tymbolej što budučynia, taksama jak i ciapierašynia, u rukach Boha.

RAZDZIEŁ 7

4) Roznyja prykazańni i zakančeńnie nahornaje nawuki

1 Nia sudziecie, kab was nia sudzili.^[1] 2 Bo jakim sudom wy asudzicie, takim i was buduć sudzić, i jakoj mierkaj wy admierycie, takoj i wam admierać. 3 Čamu ty bačyš tresačku ŭ woku brata twajho, a palena ŭ woku swaim nia widziš?^[2] 4 Abo jak ty skažaš swajmu bratu: "Daj, ja wyjmu tresačku z woka twajho", a woś palena jość u woku twaim? 5 Krywadušnik, wykiń pierš palena z woka twajho, a tady pabačyš, jak dastać tresačku z woka brata twajho.^[3]

6 Nie dawajcie taho, što światoje, sabakam i nia kidajcie perłaŭ wašych pierad świńniami, kab časam nie pataptali ich swaimi nahami i, adwiarnuŭšysia, nie razarwali was.^[4]

7 Prasiecie, i budzie wam dadziena; šukajcie, i znojdziecie; stukajcie, i budzie wam adčyniena. 8 Bo kožny, chto prosić, atrymliwaje, i chto šukaje, znachodzić; i tamu, chto stukaje, adčyniać. 9 Abo ci jość pamiž wami taki čaławiek, katory daŭby swajmu synu kamień, kalib jon paprasiŭ u jaho chleba? 10 Abo kalib paprasiŭ ryby, to niaŭžo daŭby jamu źmiaju? 11 Dyk kali wy, budučy błahimi, umiejecie dawać dobryja dary swaim dzieciam, nakolki bolej Ajciec waš, katory jość u niebie, daść dobraje prosiačym u Jaho! 12 Dyu usio, što tolki wy chočacie, kab wam ludzi rabili i wy im rabiecie. Bo heta jość zakon i praroki.

13 Uwachodźcie praz ciesnuju bramu, bo šyrokaja brama i prastornaja jość daroha, jakaja wiadzie na zahubu i šmat jość, što ŭwachodziać praz jaje:^[5] 14 Jak-ža ciesnaja brama i wuzkaja jość daroha, jakaja wiadzie da žyćcia i mała takich, što znachodziać jaje!

15 Ścieražeciesia falšywych prarokaŭ, jakija prychodziać da was u awiečaj škury, a ŭnutry jany waŭki rwučyja. 16 Pa ichnych pładoch paznajecie ich. Ci-ž źbirajuć z cierniaŭ winahrad, abo z asatu fihi? 17 Hetak usiakaje dobraje dzierawa daje dobryja płady, a błahoje dzierawa daje błahija płady. 18 Nia moža dobraje dzierawa dawać błahich pładoŭ, ani błahoje dzierawa dawać dobrych pładoŭ. 19 Usiaje dzierawa, što nie dajeć dobraha płodu, budzie zrubana i kinuta ŭ wahoń. 20 Dyk pa ichnych pładoch paznajecie ich.

21 Nia ŭsiaki, chto mnie kaža: "Panie, Panie", uwojdzie ŭ karaleŭstwa niabiesnaje, ale chto spaŭniaje wolu Ajca majho, katory jość u niebie, toj uwojdzie ŭ karaleŭstwa niabiesnaje.^[6] 22 Mnohija skažuć mnie ŭ toj dzień: ""Panie, Panie, ci-ž nie twaim imieniem my praročyli, ci-ž nie twaim imieniem wyhaniali djabłaŭ, ci-ž nie twaim imieniem čynili mnoha cudaŭ?" 23 I tady zajaŭlu im: Što ja nikoli nia znaŭ was, adyjdziecie ad mianie wy, što čynicio niahodnaść.

24 Dyk kožny, chto słuchaje hetych słoŭ maich i wypaŭniaje ich, budzie padobny da mudraha čaławieka, katory zbudawaŭ dom swoj na kamieni. 25 I pajšoŭ doždž, i raźlilisia reki, i paduli wiatry i rynuli na heny dom — i nia ŭpaŭ jon, bo byŭ pastaŭleny na kamieni.^[7] 26 A ŭsiaki, chto słuchaje hetych słoŭ maich i nie wypaŭniaje ich, budzie padobny da nierazumnaha čaławieka, jaki zbudawaŭ dom swoj na piasku. 27 I pajšoŭ doždž, i raźlilisia reki, i paduli wiatry i rynuli na heny dom — i zawaliŭsia jon, i wialikaja była jaho ruina.^[8]

28 I stałasia, kali Jezus skončyŭ hetyja słowy, dziwilisia hramady z jaho nawuki. 29 Bo jon wučyŭ ich, jak toj, chto maje ŭładu, a nie jak ichnyja knižniki i faryzei.

1. Chrystus zabaraniaje sudzić bližniaha biaz pryčyny i biaspraŭna. Tut idzie hutarka ab sudžeńni prywatnym, a nie publična — praŭnym.
2. Miłaść da samych siabie nie pazwalaje nam časta bačyć swaich ułasnych hrachoŭ i pachibaŭ, nawat ciažkich, tady kali my bačym najmienšyja prastupki ŭ swaich bližnich i asudžajem ich. Toj čaławiek, katory maje ciažkija prawiny, nie pawinien asudžać swajho bližniaha.
3. Napaminańnie bližniaha, z ščyraj i dobraj dumkaj dakananaje, moža prynieści wialikuju karyść, kali tolki było zroblena razwažna i ŭ dobruju paru.
4. Biazstydnym i niahodnym ludziam nia warta i kazać ničoha, bo jany nia tolki nie paprawiacca, ale jašče buduć jak sabaki brachać na praŭdu. Perły aznačajuć tut dobryja i światyja słowy, a świńni — ludziej, žywučych u hrazi ŭsialakaha hrechu.
5. Ciesnaja brama — heta ciažkija abawiazki chryścijanskaha žyćcia i sumleńnia, a šyrokaja i prastornaja daroha — heta swabodnaje žyćcio, u katorym čaławiek na ŭsio sabie pazwalaje. Mała jość takich ludziej, jakija iduć ciažkoju darohaju swaich abawiazkaŭ.
6. Adnoj malitwy da zbaŭleńnia mała, treba jašče i dobrych čynaŭ i spaŭnieńnia woli Božaj, jakaja wyražana ŭ prykazańniach.
7. Nijakija pieraškody: ani praśled, ani spakušeńni, ani sumniwy nia zdolejuć pieramahčy dobraha chryścijanina, uhruntawaŭšaha swajo žyćcio na kamieni nawuki Chrystowaj.
8. Adno tolki słuchańnie nawuki Chrystowaj, biaz mocnaha fundamentu chryścijanskaha žyćcia i hłybokaha prakanańnia, nia jość trywałkim i mocnym, jano padaje pad naciskam žyćciowych buraŭ.

RAZDZIEŁ 8

Niekatoryja cudy Je. Chrysta

1 Kali-ž zyjšoŭ z hary, pajšli za im wialikija hramady. 2 I woś prakažany, padyjšoŭšy, kłaniaŭsia jamu, kažučy: Panie, kali chočaš, možaš mianie ačyścić.^[1] 3 I Jezus, praciahnuŭšy ruku, dakranuŭsia da jaho, kažučy: Chaču, budź ačyščany. I zaraz-ža była ačyščana jahonaja prakaza. 4 I skazaŭ jamu Jezus: Hladzi, nikomu nie kažy, ale idzi, pakažysia świataru i achwiaruj dar, jaki zahadaŭ Majsiej, henym na paświedčańnie.^[2]

5 Kali-ž uwajšoŭ u Kaparnaum, padyjšoŭ da jaho sotnik, prosiačy jaho, 6 i kažučy: Panie, słuha moj lažyć doma sparalizawany i ciažka mučycca. 7 I skazaŭ jamu Jezus: Ja pryjdu i azdaraŭlu jaho. 8 A sotnik, adkazwajučy, pramowiŭ: Panie, ja nia wart, kab ty uwajšoŭ pad dach moj, ale skažu tolki słowam i azdarawieje słuha moj. 9 Bo i ja jość čaławiek pastaŭleny pad uładaj, majučy pad saboj žaŭnieraŭ, i kažu hetamu: "Idzi" — i jon idzie, druhomu: "Pryjdzi" — i jon prychodzić, a słuzie majmu: "Rabi heta" — i jon robić.^[3] 10 A pačuŭšy, Jezus ździwiŭsia i skazaŭ da tych, što išli za im: Sapraŭdy kažu wam, nie znajšoŭ ja takoj wialikaj wiery ŭ Izrailu. 11 A kažu wam, što mnohija pryjduć z uschodu i zachadu i zasiaduć z Abrahamam, Izaakam i Jakubam u karaleŭstwie niabiesnym, 12 a syny karaleŭstwa buduć wykinuty ŭ ciemru nadwornuju, tam budzie płač i skryhot zuboŭ.^[4] 13 I skazaŭ Jezus sotniku: Idzi, i jak ty ŭwieryŭ, niachaj tabie staniecca. I azdarawieŭ słuha ŭ tuju hadzinu.

14 I kali Jezus pryjšoŭ u dom Piatra, ubačyŭ ciešču jahonuju, lažačuju ŭ haračcy, 15 i dakranaŭsia da jaje ruki, i pakinuła jaje haračka, i jana ŭstała i pasłuhawała im. 16 Kali-ž nadyjšoŭ wiečar, prywiali da jaho mnohich, majučych złych duchaŭ. I wyhaniaŭ duchaŭ słowam i azdarawiŭ usich chworych,^[5] 17 kab spoŭniłasia, što było skazana praz Izraila praroka, jaki kaža: "Jon pryniaŭ našyja niemačy i nsiŭ našyja chwaroby". (53, 4).

18 Widziačy-ž nawakoł siabie mnohija hramady, Jezus zahadaŭ pierapłyć na druhi bok mora. 19 I padyjšoŭšy adzin knižnik, skazaŭ jamu: Wučyciel, ja pajdu za taboju, dzie tolki ty pojdzieš.^[6] 20 A Jezus skazaŭ jamu: Lisicy majuć nory i ptuški niabiesnyja hniozdy, a Syn čaławiečy nia maje dzie skłanić haławu.^[7] 21 Druhi-ž z wučniaŭ jahonych skazaŭ jamu: Panie, dazwol mnie pierš pajści i pachawać baćku majho. 22 A Jezus skazaŭ jamu: Idzi za mnoju i pakiń umierłym chawać swaich niabožčykaŭ.^[8]

23 I kali jon uwajšoŭ u łodku, uwajšli za im jahony wučni. 24 I woś uźniałasia wialikaja bura na mory, tak što chwali zaliwali łodku, a jon spaŭ. 25 I prystupili da jaho wučni jahony, kažučy: Panie, ratuj nas, hiniem. 26 A Jezus adkazaŭ im: Čaho wy baiciosia, maławiernyja? Tady ŭstaŭšy, zahadaŭ wiatrom i moru i zrabiłasia cišynia wialikaja. 27 A ludzi dziwilisia, kažučy: Chto-ž heta taki, što wiatry i mora słuchajuć jaho?

28 I kali prybyŭ na toj bierah u krainu Herazenaŭ, pieraniali jaho dwa majučyja djabelstwa, jakija wychodzili z hraboŭ, wielmi złyja, tak što nichto nia moh prajści henaj darohaj^[9] 29 I woś jany zakryčali, kažučy: što tabie da nas, Jezusie, Synie Božy? Pryjšoŭ ty siudy pierad časam nas mučyć? 30 A była niedaloka ad ich pasučysia wialikaja stada świniej. 31 Djabły-ž, prasili jaho, kažučy: Kali nas wyhaniaješ zhetul, pašli nas u stada świniej. 32 I skazaŭ im: Idziecie. Jany-ž wyjšaŭšy, uwajšli ŭ świni. I woś usia stada kinułasia strymhałoŭ u mora i pahinuła ŭ wadzie. 33 A pastuchi ŭciakli i, pryjšoŭšy ŭ horad, raskazali ab usim i ab tych, što mieli djabelstwa. 34 I woś uwieś horad wyjšaŭ nasustreč Jezusu i, ubačyŭšy jaho, prasili, kab adyjšoŭ ad ichnych hranic.^[10]

1. Prakaza ŭ Palestynie i naahuł na ŭschodzie zdarajecca dawoli časta. Najčaściej pačynajecca jana z taho, što cieła čaławieka pakrywajecca ciomnymi plamami, potym pačynajuć źjaŭlacca puchliny i hnojnyja skuły, asabliwa na twaru, rukach i nahach, a ŭrešcie hnijuć i adpadajuć kancy ruk, noh, a tak-ža nos, wušy i wusny. Prakažany čaławiek, pawoli hnijučy, končyć swajo žyćcio pa jakich 8 — 10 hadoch mučeńnia. Prakažanych wyhaniali z sialib, kab jany nie zarazili zdarowych i dziela hetaha prakažanyja prabywali ŭ miascoch pustynnych, woddal ad ludziej.
2. Chrystus zabaraniaje hawaryć ab swaich cudach, bo jašče nia ŭsie zrazumieli charaktar jahonaha karaleŭstwa, jakoje mieła być nie palityčnaje i ziamnoje, jak spadziawalisia ludzi, a duchowaje i niabiesnaje. Narod, pačuŭšy ab wialikim cudatworcy, moh-by padumać, što ŭžo nastaŭ čas palityčnaha wyzwaleńnia z-pad rymskaha jarma i moh-by dapuścicca niearzwažnych wystupleńniaŭ. Światary tady znalisia na medycynie i ich paświedčańnie dawała prawa prakažanamu wiarnucca da ludziej. Za hetaje paświedčańnie treba było achwiarawać dar. Wyjmać takoje paświedčańnie zahadywała prawa Majsieja.
3. Sotnik wyražaje tut swaju wieru ŭ Boskuju moc Jezusa pawiaskowamu, tak jak umieje. Jon kaža: ja zahadaju žaŭnieram i jany słuchajuć kožnaha majho słowa, taksama i Tabie, Panie, pasłušny chwaroby, dawoli budzie adnaho słowa, kab azdarawić majho słuhu.
4. Žydy dumali, što jany, jak patomki Abrahama, uwojduć u karaleŭstwa Mesyjaša, a tymčasam Chrystus kaža, što jany za swajo niahodnaje žyćcio i adkidańnie Chrystusa sami buduć adkinieny, a na ich miesca pryjduć narody pahanskija z uschodu i zachadu.
5. Wielmi redka Boh pazwalaŭ djabłu ŭwachodzić u čaławieka i karystacca im dziela swaich metaŭ. Mahčyma, što za časoŭ Chrysta, Boh čaściej dapuskaŭ takoje apanawańnie čaławieka djabłam, kab wykazać, što Chrystus maje moc i nad djabłam, jakoha wyhaniaje adnym swaim słowam.
6. Knižnik hety chacieŭ iści za Jezusam, ale rabiŭ heta, jak widać z adkazu Jezusa, z pryčyn matarjalnych.
7. Chrystus wielmi časta nazywaje siabie Synam čaławiečym, h. zn. Mesyjašam, katory jak "Syn čaławiečy" maje pryjści ŭ wobłakoch na hety świet pawodle praroctwa Daniły (7-13).
8. Hety wučań choča pachawać (h. zn. dadziaržać da śmierci) swajho baćku, a potym užo pryjści da Jezusa na zaŭsiody, ale Jezus zahadywaje jamu zrabić hetaje nieadkładajučy, bo sprawy dušy i karaleŭstwa Božaha wažniejšyja za sprawy cieła.
9. Hraby daŭniej byli wysiakanyja ŭ skale i wyhladali jak piačery. U hetych piačerach časam žyli apanawanyja djabłam, a nawat i prakažanyja, jakim byŭ zabaronieny dostup da ludziej. Takija hraby, tak jak i ŭ nas mahilniki, byli najčaściej kala wiosak i miastečkaŭ.
10. Chrystus pazwoliŭ djabłam uwajści ŭ stada świniej, jakija patanuli ŭ wozieru. Hetym, nia hledziačy na zroblenuju škodu, chacieŭ Chrystus, jak pan usiakaha stwareńnia, pawučyć tamašnich ludziej, što jon pryjšoŭ źniščyć panawańnie djabłaŭ nad ludźmi. Ludzi ŭ toj krainie byli pahancami.

RAZDZIEŁ 9

Dalejšyja cudy Jezusa Chrysta. Paklikańnie Mateuša

1 I ŭwajšoŭ u łodku, pierapłyŭ na druhi bok i pryjšoŭ u swoj horad.^[1] 2 I woś pryniaśli da jaho sparalizawanaha, lažačaha na paścieli. I Jezus, bačačy wieru ich, skazaŭ sparalizawanamu: Nadziejsia, synie, adpuščajucca tabie hrachi twaje. 3 I woś niekatoryja z knižnikaŭ skazali sami ŭ sabie: Jon bluźnić. 4 Jezus-ža, bačačy ichnyja dumki, skazaŭ: Našto wy dumajecie błahoje ŭ siarcoch wašych? 5 Što lahčej skazać: "Adpuščajucca tabie hrachi twaje", ci skazać: "Ustań i chadzi"? 6 Ale kab wy wiedali, što Syn čaławiečy maje ŭładu na ziamli adpuskać hrachi — tady kaža sparalizawanamu: Ustań, waźmi paściel twaju i idzi ŭ dom twoj. 7 I ŭstaŭ i pajšoŭ u dom swoj. 8 Hramady-ž, bačačy hetaje, pranialisia stracham i sławili Boha, katory daŭ takuju ŭładu ludziam. 9 I kali Jezus pajšoŭ adtul, ubačyŭ čaławieka, siadziačaha la mytnicy, imieniem Mateuš. I skazaŭ jamu: Idzi za mnoju I jon ŭstaŭšy, pajšoŭ za im.^[2]

10 I zdaryłasia, kali jon u domie siadzieŭ za stałom, woś mnohija mytniki i hrešniki pryjšli i pasieli za stoł z Jezusam i wučniami jaho.^[3] 11 I ŭbačyŭšy faryzei kazali wučniam jahonym: Čamu waš wučyciel jeść z mytnikami i hrešnikami? 12 A Jezus, pačuŭšy, skazaŭ: Nia treba zdarowym lekara, ale chworym. 13 Idziecie-ž i nawučeciesia, što značyć: "Miłaserdzia chaču, a nie achwiary". Bo ja nie pryjšoŭ klikać sprawiadliwych, ale hrešnych.^[4]

14 Tady padyjšli da jaho wučni Jana, kažučy: Čamu my i faryzei pościm časta, a twaje wučni nia pościać? 15 I skazaŭ im Jezus: Ci-ž mohuć sumawać pryjacieli maładoha, pakul z imi jość małady? Ale pryjduć dni, kali zabiaruć ad ich maładoha — i tady buduć paścić.^[5] 16 I nichto na staruju wopratku nie kładzie łatki z staroha sukna, bo jana rwie wopratku i robicca horšaja dzira.^[6] 17 I nie ŭliwajuć nowaha wina ŭ staryja miachi, bo inakš razrywajucca miachi, i wino raźliwajecca, i miachi prapadajuć. Ale nowaje wino ŭliwajuć u nowyja miachi — i adno i druhoje astajucca cełymi.^[7]

18 Kali jon hetaje da ich hawaryŭ, woś padyjšoŭ adzin staršy i kłaniaŭsia jamu, kažučy: Panie, dačka maja tolki-što pamiarła, ale pryjdzi, ułažy na jaje ruku twaju i budzie žyć.^[8] 19 I ŭstaŭšy, pajšoŭ za im Jezus i wučni jaho. 20 I woś žančyna, jakaja dwanaccać hadoŭ chwareła na cieč krywi, padyjšła zzadu i dakranułasia da kraju wopratki jahonaj. 21 Bo jana kazała sama ŭ sabie: Kali tolki dakranucca da wopratki jaho, budu zdarowa. 22 A Jezus, abiarnuŭšysia i ŭhledzieŭšy jaje, skazaŭ: Nadziejsia, dačka, wiera twaja ciabie azdarawiła. I žančyna stała zdarowaj ad henaj hadziny.

23 I kali pryjšoŭ Jezus u dom staršaha, i ŭhledzieŭ žalejnikaŭ i šumiačuju hramadu, skazaŭ:^[9] 24 Adstupieciesia, bo dziaŭčynka nie ŭmiarła, ale śpić. I naśmiachalisia z jaho.^[10] 25 Kali-ž wyprawili narod, jon uwajšoŭ i ŭziaŭ jaje za ruku — i dziaŭčynka ŭstała. 26 I razyjšłasia hetaja wiestka pa ŭsiej henaj krainie.

27 I kali Jezus išoŭ addtul, pajšli za im dwa ślapyja, katoryja kryčali, kažučy: Zžalsia nad nami, Synie Dawida!^[11] 28 Kali-ž pryjšoŭ u dom, prystupili da jaho ślapyja. I kaža im Jezus: Ci wy wierycie, što ja wam mahu hetaje zrabić? Kažuć jamu: Tak, Panie. 29 Tady jon dakranuŭsia da wačej ich, kažučy: Hladziecie, kab nichto nia wiedaŭ. 31 Jany-ž, wyjšaŭšy, abwiaścili ab im pa ŭsiej henaj krainie.

32 Kali-ž jany wyjšli, woś prywiali da jaho čaławieka niamoha, majučaha djabelstwa. 33 I kali byŭ wyhnany djabał, prahawaryŭ niamy, a hramady dziwilisia, kažučy: Nikoli nia bywała hetak u Izrailu. 34 A faryzei hawaryli: Jon wyhaniaje djabła siłaj djabelskaha kniazia.

35 I chadziŭ Jezus pa ŭsich haradoch i wioskach, wučačy ŭ ichnych bažnicach i abwiaščajučy ewaneliju karaleŭstwa i azdaraŭlajučy ŭsiakuju chworaść i ŭsiakuju niemač. 36 Hledziačy-ž na hramadu, škadawaŭ ich, što byli źniamožany i lažali, jak awiečki, nia majučyja pastyra. 37 Tady kazaŭ swaim wučniam: Žniwo-to wialikaje, ale rabotnikaŭ mała,^[12] 38 dyk prasiecie Pana žniwa, kab pasłaŭ rabotnikaŭ na swajo žniwo.^[13]

1. "Swoj horad" — heta Kaparnaum, dzie Jezus najbolš prabywaŭ.
2. Pry darohach, kudoju prawazili tawary, stajali budynki, dzie nakładali na prawožany tawar padatak abo myta. Heta byli mytnicy. Tam uradaŭcy (mytniki) nakładali myta pawodle stałaj taksy, abo pawodle zwyčajowaha prawa. Mytniki (źbiralniki padatkaŭ) abkładali tawar časam praz mieru i dziorli z ludziej na swaju karyść abo dla rymskaha ŭradu. Dziela hetaha była ŭ žydoŭ takaja wialikaja nienawiść dy mytnikaŭ. Mytnik staŭsia dla žydoŭ typowym hrešnikam.
3. Hrešnikami žydy nazywali ludziej, jakija zawodzili družbu z pahancami, nie spaŭniali ścisła ŭsich ustanowaŭ i pradpisańniaŭ žydoŭskich, wiali swabodny sposab žyćcia i nia słuchali knižnikaŭ i faryzejaŭ. Jezus tady byŭ u domu Mateuša.
4. U hetych sławach Chrystus pawučaje, što ŭ Boha bolej warty miłaserdzie i litaść, čym achwiary z źwiarat abo hrašej.
5. Post u žydoŭ byŭ pierš-napierš znakam smutku.
6. Syroje, jašče nie wyrablenaje sukno na makracie ściahwajecca i kali jaho pryšyć da staroj wopratki, to jano, ściahwajučysia, prarywaje jašče bolšuju dziru.
7. Na ŭschodzie wino, taksama jak i wadu, lili ŭ skuranyja miachi, u katorych jano pierachoŭwywałasia. Maładoje wino, jakoje było jašče nie sfermentawaŭšysia, bušujučy, rwała miachi. Praz hetyja padabienstwy chacieŭ Chrystus pawučyć, što nia ŭsie starazakonnyja relihijnyja praktyki pryhodny dla Nowaha Zakonu.
8. Byŭ jon staršy nad bažnicaju (nad žydoŭskaju škołaju) i nazywaŭsia Jair.
9. Žalejniki hrali na žalejkach.
10. Dziaŭčynka śpić — heta značyć, što nia ŭmiarła śmierciaj, z katoraj užo niama pawarotu, ale ŭstanie, jak zo snu.
11. Syn (patomak) Dawida — heta ŭ žydoŭ toje samaje, što Chrystus (Mesyjaš).
12. Žniwo aznačaje tut sercy ludzkija, jakija daśpieli ŭžo, kab pačuć słowa Božaje.
13. Pan Žniwa, heta Boh — Ajciec.

RAZDZIEŁ 10

Wybar i razasłańnie 12 apostałaŭ. Nawuki dla ich

1 I sklikaŭšy dwanaccać swaich wučniaŭ, daŭ im uładu nad niačystymi duchami, kab wyhaniać ich i lačyć usiakuju chwarobu i ŭsiakuju niemač. 2 A dwanaccacioch apostałaŭ imiony jość hetakija: pieršy Symon, nazywany Piatrom, i Andrej, brat jaho,^[1] 3 Jakub Zebedejaŭ, i Jan, brat jaho, Filip i Baŭtramiej, Tamaš i Mateuš mytnik, Jakub Alfejaŭ i Tadeuš, 4 Symon Kananejec i Judaš Iskaryjot, katory jaho i wydaŭ.

5 Hetych dwanaccacioch pasłaŭ Jezus, zahadwajučy im, kažučy: Na darohu pahanaŭ nia ŭzychodźcie i ŭ harady samaranaŭ nie zachodźcie,^[2] 6 ale idziecie lepš da zahinuŭšych awiec z domu Izrailawaha.^[3] 7 A idučy, abwiaščajcie, kažučy, što prybliziłasia karaleŭstwa niabiesnaje. 8 Azdaraŭlajcie chworych, uskrašajcie ŭmierłych, ačyščajcie prakažanych, wyhaniajcie djabłaŭ. Darma wy atrymali, darma dawajcie. 9 Nia miejcie zołata, ani sierabra, ani hrašej u pajasoch wašych.^[4] 10 ani torby ŭ darozie, ani dźwioch adziežyn, ani abutku, ani kija; bo rabotnik wart swajej ježy.^[5] 11 A ŭ jaki-b horad abo siało wy nie ŭwajšli, dawiedajciesia, chto ŭ im jość dastojny — i tam astawajciesia, až pakul nia wyjdziecie.^[6] 12 A ŭwachodziačy ŭ dom, prywitajcie jaho, kažučy: Supakoj hetamu domu.^[7] 13 I kali toj dom budzie wart, supakoj waš zyjdzie na jaho, a kali nia budzie wart, supakoj waš wierniecca da was. 14 A kali-b chto nia pryniaŭ was i nia słuchaŭ słoŭ wašych, wychodziačy z domu abo horadu, abtrasiecie pył z noh wašych.^[8] 15 Sapraŭdy kažu wam: Lahčej budzie ziamli Sadomskaj u dzień sudu, čym tamu horadu.^[9]

16 Woś ja pasyłaju was, jak awiec pasiarod waŭkoŭ: dyk budźcie mudryja, jak źmiei i prostyja, jak hałuby.^[10] 17 A ścieražeciesia ludziej, bo jany buduć addawać was u sudy i buduć bičawać was u swaich bažnicach, 18 i pawiaduć was da načalnikaŭ i karaloŭ dziela mianie, na paświedčańnie im i pahanam. 19 Kali-ž addaduć was, nie kłapacieciesia, jak abo što majecie hawaryć, bo ŭ tuju časinu budzie wam dadziena, što majecie hawaryć. 20 Bo nia wy tyja, što haworycie, ale Duch Ajca wašaha, katory haworyć u was. 21 I wydaść brat brata na smierć, i baćka syna, i paŭstanuć dzieci na baćkoŭ i zrobiać im śmierć.^[11] 22 I buduć was nienawidzieć usie dziela imieni majho, ale chto wytrywaje da kanca, toj budzie zbaŭleny. 23 Kali-ž buduć praśledawać was u hetym horadzie, uciakajcie ŭ druhi; sapraŭdy kažu wam: nia skončycie haradoŭ Izraila, až pryjdzie Syn čaławiečy.

24 Wučań nia jość wyšej za wučyciela, i słuha nia wyšej za pana swajho. 25 Dawoli dla wučnia, kab jon byŭ, jak wučyciel jaho, i dla słuhi — jak pan jahony. Kali haspadara nazwali Belzebubam, kudy bolej chatnich jahonych! 26 Dyk nia bojciecsia ich; bo niama ničoha skrytnaha, što-b nia stałasia wiadomym. 27 Što ja wam kažu ŭ ciemry, kažecie pry światle, i što na wucha čujecie, abwiaščajcie pa dachach.^[12] 28 I nia bojciesia tych, što zabiwajuć cieła, a dušy zabić nia mohuć, ale bojciesia najbolej taho, chto moža i dušu i cieła zahubić u piekle. 29 Ci-ž nie pradajuć dwuch wierabjoŭ za adnaho miedziaka? I niwodzien z ich nie ŭpadzie na ziamlu biez Ajca wašaha. 30 Wašyja-ž wałasy na haławie ŭsie paličanyny. 31 Dyk nia bojciesia: wy lepšyja za mnohich wierabjoŭ. 32 Woś-ža kožny, chto mianie pryznaje pierad ludźmi, i ja jaho pryznaju pierad Ajcom maim, katory jość u niebie. 33 I kali byŭ wyhnany djabał, prahawaryŭ niamy, a hramady dziwilisia, kažučy: Nikoli nia bywała hetak u Izrailu.

34 Nia dumajcie, što ja pryjšoŭ prynieści supakoj nia ziamlu, nia pryjšoŭ ja prynieści supakoj, ale mieč. 35 Bo ja pryjšoŭ razłučyć čaławieka z baćkam jaho i dačku z matkaju jaje i niawiestku z świakroŭju jaje;^[13] 36 i worahi čaławieku chatnija jaho. 37 Chto lubić baćku abo matku bolej za mianie, nia wart mianie. 38 I chto nie biare kryža swajho i nia idzie za mnoju, nia wart mianie.^[14] 39 Chto znojdzie žyćcio swajo, zahubić jaho, a chto-b zahubiŭ žyćcio swajo dziela mianie, znojdzie jaho.^[15] 40 Chto pryjmaje was, mianie pryjmaje, a chto mianie pryjmaje, pryjmaje taho, chto pasłaŭ mianie. 41 Chto pryjmaje praroka ŭ imia praroka, atrymaje naharodu praroka, a chto pryjmaje sprawiadliwaha ŭ imia sprawiadliwaha, atrymaje naharodu sprawiadliwaha. 42 A chto-b daŭ napicca adnamu z hetych najmienšych tolki kubak chałodnaj wady ŭ imia wučnia, sapraŭdy kažu wam, jon nia stracić swaje naharody.^[16]

1. Symon-Piotr, syn Jana, byŭ rodam z Betsajdy, što nad Halilijejskim wozieram. Žyŭ adnak u Kaparnaumie i zajmaŭsia rybałoŭstwam. Byŭ wielmi žywoha charaktaru i mocna prywiazaŭsia da swajho Wučyciela. Chrystus daŭ jamu imia Piotr (paaramajsku Kefa) što značyć skała, bo Piotr byŭ skałoj, na katoraj Chrystus zbudawaŭ swoj Kaścioł. Św. Mateuš tutaka padaje jaho pieršym spasiarod usich apostałaŭ, choć św. Piotr nia byŭ ani najstarejšym hadami, ani najpierš paklikanym apostałam. Heta świedčyć ab pieršynstwie św. Piatra miž apostałami.
2. Pahanie žyli tady nawakoł Palestyny i častkowa ŭ samoj Palestynie, asabliwa na ŭźbiarežžy Mižziemnaha mora, a nawat u Halilei i Perei. Da pahanaŭ i samaranaŭ Jezus ciapier nie pasyłaje swaich wučniaŭ, bo wučni nia byli jašče pryhatawany da misyjnaj pracy pasiarod čužych im narodaŭ.
3. U pieršuju čarhu treba było apawiaščać ewaneliju Izrailskamu narodu.
4. Žydy daŭniej nasili hrošy ŭ šyrokich pajasoch, jakimi padpiarazwalisia.
5. Chrystus nie zabaraniaje tut nasić abutku abo kija. Jak bačym u św. Marka (6 — 9) Chrystus nawat zahadywaje nasić abutak, a kija na Uschodzie ŭ padarožy zaŭsiody ŭžywajuć; tut-ža Chrystus zabaraniaje brać hetyja rečy na zapas. Pilnaha i sumlenanaha pracaŭnika ludzi ŭspamohuć i nakormiać.
6. Chrystus zahadywaje zatrymacca ŭ ludziej dastojnych, bo niedastojnyja mahli-b ściahnuć niasławu i na apostałaŭ.
7. Da hetaha prywitańnia prywiazana bahasławienstwa Božaje.
8. Abtrasać swaje nohi, wychodziačy z pahanskaha kraju ci horadu, było pryniata ŭ žydoŭ. Jany ŭwažali ŭsio pahanskaje za niačystaje.
9. Sadoma i Hamora byli hrešnymi i swaje hrachi byli źniščany Boham, ale jany na apošnim sudzie mohuć skazać, što nia bačyli i nia čuli Chrysta, a žydy i bačyli i čuli, zatym i sud dla ich budzie ciažejšym.
10. Apostały pawinny być mudrymi h. zn. nie pawinny dawać nijakaj sapraŭdnaj pryčyny da paśledu, nie pawinny ŭmiešwacca ŭ rečy niepatrebnyja, kab hetym nie wyklikać warožaści da siabie. Z druhoha boku pawinny być prostymi h. zn. biaz chitraści, podstupu i zdrady i nie nasić pomsty ŭ sercy.
11. Miłaść z adnaho boku, a z druhoha nienawiść da Chrystusa budzie tak mocnaja, što parwie nawat siamiejnyja suwiazi.
12. Dachi ŭ Palestynie roŭnyja, a nie takija jak u nas i tam wiečarami ludzi źbirajucca na hutarki, pryjmajuć haściej i h. d.34 Nie supakoj h. zn. nie supakojnaje i wyhodnaje žyćcio pryjšoŭ wiaścić Chrystus, ale poŭnaje trudoŭ i zmahańnia.
13. Zmahacca pawinien čaławiek, jakby miačom, i sam z saboju, i z błahimi ludźmi, i z sapsutym świetam.
14. Kryž — heta štodzionnyja ciažary i trudy čaławieka.
15. Chto zabywajecca ab Bohu, a dbaje tolki ab hetaje žyćcio, moža zahubić jaho na wieki, a toj, chto dla sprawy Božaj tracić hetaje žyćcio, zdabywaje jaho ŭ wiečnaści.
16. "U imia praroka", "u imia wučnia" — h. zn. dziela taho što jość prarokam, wučniem.

RAZDZIEŁ 11

Pasolstwa ad Jana Chryściciela i zakamianiełaść narodu

1 I stałasia, jak skončyŭ Jezus zahadywać dwanaccaciom swaim wučniam, pajšoŭ addul, kab wučyć i abwiaščać u inšych haradoch. 2 A Jan, kali pačuŭ u wiaźnicy ab čynach Chrystowych, pasłaŭšy dwuch z wučniaŭ swaich, 3 skazaŭ jamu: Ci ty toj, chto maje pryjści, ci čakać nam druhoha?^[1] 4 I adkazwajučy Jezus skazaŭ im: Pajšoŭšy, raskažecie Janu, što wy čuli i bačyli: 5 Ślapyja widziać, kulhawia chodziać, prakažanyja robiacca čystymi, hłuchija čujuć, umierłyja ŭskrasajuć, ubohim abwiaščajecca ewanelija.^[2] 6 I bahasłaŭleny, chto nia budzie horšyca z mianie.^[3]

7 Kali-ž jany adyjšli, pačaŭ Jezus hawaryć da hramadaŭ ab Janie: Što wy wyjšli ŭ pustyniu ŭbačyć? Tryścinu, što chistajecca ad wietru?^[4] 8 Što-ž wy wyjšli ŭbačyć? Čaławieka adzietaha ŭ miakkaje adzieńnie? Woś tyja, što adziajucca ŭ miakkaje adzieńnie, prabywajuć u karaleŭskich damoch. 9 Što-ž wy wyjšli ŭbačyć? Praroka? Tak, kažu wam, i bolej čym praroka. 10 Bo heta toj, ab katorym napisana: "Woś ja pasyłaju anioła majho pierad woblikam twaim, jaki pryhatuje šlach twoj pierad taboju" (Małach. 3, 1).^[5] 11 Sapraŭdy kažu wam: pamiž rodžanych žančynami nie paŭstaŭ bolšy za Jana Chryściciela; ale najmienšy ŭ karaleŭstwie niabiesnym jość bolšym za jaho.^[6] 12 Ad dzion-ž jana Chryściciela až da ciapier karaleŭstwa niabiesnaje hwałt cierpić i hwałtaŭniki wyrywajuć jaho.^[7] 13 Bo ŭsie praroki i zakon praročyli ad da Jana; 14 i kali chočacie pryniać, jon jość Haljaš, katory maje pryjści.^[8] 15 Chto maje wušy, kab słuchać, niachaj słuchaje.

16 Da kaho-ž ja pryraŭnuju hety rod? Jon padobny da chłapčaniat, što siedziačy na rynku, kryčać da swaich rawieśnikaŭ, 17 kažučy: "My ihrali wam, a wy nie skakali; my hałasili, a wy nie płakali".^[9] 18 Bo pryjšoŭ Jan, katory nia jeŭ i nia piŭ, a jany kažuć: "Djabła maje". 19 Pryjšoŭ Syn čaławiečy, jak jeść i pje, a jany kažuć: "Woś čaławiek, jaki lubić jeści i pić wino, druh mytnikaŭ i hrešnikaŭ". I apraŭdana mudraść synami jaje.^[10]

20 Tady pačaŭ dakarać haradom, u jakich stałasia najbolej jahonych cudaŭ, za toje, što nie pakutawali. 21 Hora tabie, Korozaim, hora tabie, Betsajda! Bo kali-b u Tyry i Sydonie dziejalisia cudy, jakija ŭ was dziejalisia, to daŭno ŭ zrebnicy i popiele pakutawali b.^[11] 22 Adnak-ža kažu wam: Tyru i Sydonu lahčej budzie ŭ sudny dzień, jak wam. 23 I ty Kaparnaumie, ci-ž ty ad da nieba ŭźniasieśsia? Ažno da piekła ŭpadzieš; bo kali-b u Sadomie dziejalisia cudy, jakija ŭ tabie dziejalisia, to može-b jana astałasia až pa hety dzień.^[12] 24 Ale kažu wam, što ziamli Sadomskaj budzie lahčej u sudny dzień, jak tabie.

25 U hety čas Jezus adazwaŭšysia pramowiŭ: Słaŭlu ciabie, Ojča, Panie nieba i ziamli, što ty skryŭ hetaje ad mudrych i razumnych, a abjawiŭ hetaje małym.^[13] 26 Tak, Ojča, bo hetak spadabałasia tabie. 27 Usio mnie pieradana Ajcom maim. I nichto nia znaje Syna, aprača Ajca, i Ajca nichto nia znaje, aprača Syna, i kamu Syn zachoča abjawić.^[14] 28 Pryjdziecie da mianie ŭsie pracujučyja i abciažanyja i ja was uzmacuju. 29 Waźmiecie jarmo majo na siabie i nawučeciesia ad mianie, što ja cichi i pakorny sercam i znojdziecie spakoj dušam wašym.^[15] 30 Bo jarmo majo pryjemnaje, a ciažar moj lohki.

1. Sławami "Toj, chto maje pryjści" aznačali tady Mesyjaša. Św. Jan jašče raz pierad swajej śmierciaj chacieŭ śćwierdzić pierad swaimi wučniami Božaje pasłanstwa Jezusa i skirawać ich da jaho.
2. Jezus adkazwaje praroctwam Izraila praroka, katory praročyŭ, što jak pryjdzie Mesyjaš, to buduć dziejacca ŭsie hetyja cudy, ab katorych tut hutarka. Pakazwajučy na swaje cudy, Jezus śćwiardžaje swajo Mesyjanstwa (Iz. 35, 5-6).
3. Nia budzie horšycca, bačačy ŭ budučynie muku i śmierć jahonu.
4. U hramadzie, jakaja słuchała Chrystusa, było mnoha wučniaŭ Jana Chryściciela. Da hetych wučniaŭ pramaŭlaje Chrystus.
5. Anieła — heta značyć pasłanca.
6. Wialikaja była hodnaść Jan Chr., katory byŭ prarokam i papiarednikam Je. Chrysta; adnak jahonaja hodnaść mienšaja za hodnaść najmienšaha z dziaciej Božych, jakija majuć usie łaski, spadčynu i hramadzianstwa ŭ karaleŭstwie Chrystowym.
7. Hety radok rozna razumiejuć. Staradaŭnyja wykładčyki św. Pisańnia razumieli jaho ŭ tym sensie, što wierujučyja praz zmahańnie sa złom zdabywajuć karaleŭstwa Božaje, a ciapierašnija tłumačać jaho tak, što karaleŭstwa Božaje cierpić praśled (hwałt) i praśledujučyja (hwałtaŭniki) chočuć wyrwać hetaje karaleŭstwa ad wierujučych i źništožyć.
8. Haljaš (Illa) maje pryjści pierad druhim prychodam Jezusa Chrysta na apošni sud. Woś-ža Jan Chryściciel, katory papiaredziŭ Je. Chrysta pierad jahonym pieršym prychodam, byŭ jak-by padabienstwam Haljaša.
9. Inšymi sławami: usio toje, što my rabili, wam nie padabałasia, usio wy krytykawali.
10. Ani surowaje žyćcio Jana Chryściciela, ani łahodnaje žyćcio Jezusa Chrysta nie padabałasia faryzejam, zakamianiełym u swaich relihijnych praktykach. Čaławiek, jaki nia choča žyć tak jak treba, zaŭsiody šukaje dla siabie pryčyn samaapraŭdańnia. Dziela hetaha ludzi (syny) z hetakaj žyćciowaj mudraściaj starajucca sami siabie apraŭdać i razam z hetym apraŭdać swaju falšywuju mudraść.
11. Korozaim i Betsajda — miastečki ŭ Halilei, niedaloka ad woziera Henezaret. A Tyr i Sydon — heta wialikija daŭniejšyja fenicyjskija harady, słaŭnyja z swajho handlu i bahaćcia i wiedamyja z swajej raspusty.
12. "Ažno da piekła ŭpadzieš" — h. zn. zawaliśsia jak-by ŭ propaść i zhinieš u wobliku ziamli. I sapraŭdy, tolki niadaŭna adkapali niekatoryja astatki horadu razam z murami staroj bažnicy.
13. Heta było ŭ toj čas, kali wučni Chrystowy wiarnulisia z swajej misyjnaj padarožy i z radaściaj raskazali ab wialikich rezultatach swajej pracy. "Mudryja i razumnyja" faryzei nie chacieli pryniać Jezusa, zatoje pryjmali jaho ludzi prostaha i niesapsutaha serca.
14. Boha nichto z ludziej całkom i daskanalna nie paznaŭ, bo Jon u swajej natury niezrazumieły. Tolki Syn Božy, jak druhaja asoba św. Trojcy, znaje swajho Ajca (i Ducha Św.) i daje hetaje paznańnie ludziam.
15. Jarmo Chrystowaje — heta prawy i prykazańni Nowaha Zakonu.

RAZDZIEŁ 12

Jezus i faryzei

1 U toj čas Jezus prachodziŭ pamiž zboža ŭ subotu, a wučni jahony, budučy hałodnymi, pačali zrywać kałasy i jeści.^[1] 2 A faryzei, uhledieŭšy, skazali jamu: Woś wučni twaje robiać, čaho nia možna rabić u subotu. 3 Ale jon skazaŭ im: Ci wy nia čytali, što zrabiŭ Dawid, kali zachacieŭ jeści i tyja, što z im byli? 4 Jak jon uwajšoŭ u dom Božy i jeŭ achwiarnyja chlaby, jakich nia možna było jeści ani jamu, ani tym, što z im byli, a tolki świataram? 5 Abo ci wy nia čytali ŭ zakonie, što ŭ subotu światary ŭ światyni łomiać subotu i astajucca biaz winy?^[2] 6 A ja wam kažu, što tut jość bolšy za światyniu. 7 A kali-b wy wiedali, što značyć: "Miłaserdzia chaču, a nie achwiary" (Oz. 6, 6), to nikoli nie asudzili-b biazwinnych.^[3] 8 Bo Syn čaławiečy jość Panam i suboty.

9 I kali adyjšoŭ adtul, pryjšoŭ u ichnuju bažnicu. 10 I woś čaławiek, jaki mieŭ suchuju ruku. I kab jaho abwinawacić, spytalisia ŭ jaho, kažučy: Ci možna ŭ subotu azdaraŭlać? 11 Jon-ža skazaŭ im: Ci jość spamiž was taki čaławiek, katory, majučy adnu awiečku, nia ŭziaŭ-by i nia wyciahnuŭ-by jaje, kali-b jana ŭ subotu ŭwaliłasia ŭ jamu? 12 Nakolki-ž lepšy čaławiek za aŭcu? Dziela hetaha možna ŭ subotu rabić dabro.^[4] 13 Tady skazaŭ čaławieku: Wyciahni ruku twaju! I wyciahnuŭ — i stała jana zdarowa, jak i druhaja.

14 A faryzei, wyjšaŭšy, zrabili naradu prociŭ jaho, jak-by jaho zahubić. 15 Ale Jezus, wiedajučy, adyjšoŭ adtul, i pajšli za im mnohija i azdarawiŭ ich usich. 16 I zahadaŭ im, kab nie wyjaŭlali jaho; 17 kab spoŭniłasia toje, što było skazana praz Izraila praroka (42, 1-4), jaki kaža: 18 "Woś słuha moj, katoraha ja wybraŭ; uzlubleny moj, katoraha wielmi spadabała duša maja. Uzłažu na jaho ducha majho i budzie abwiaščać sud narodam. 19 Nia budzie sporyć i nia budzie kryčać, i nichto nie pačuje na wulicach hołasu jaho. 20 Tryściny nadłomlenaje nie pierałomić i łonu tlejučaha nie pahasić, pakul nie dawiadzie sudu da pieramohi.^[5] 21 I ŭ imia jaho buduć nadziejacca narody.

22 Tady pryjawiali da jaho čaławieka, jaki mieŭ djabelstwa, ślapoha i niamoha, i azdarawiŭ jaho, tak što hawaryŭ i widzieŭ. 23 I staŭpianieli ŭsie hramady i kazali: Ci heta nia Syn Dawida? 24 A faryzei, pačuŭšy, skazali: Jon wyhaniaje djabłaŭ nia inakš, jak praz Belzebuba, djabelskaha kniazia. 25 Ale Jezus, znajučy ich dumki, skazaŭ im: Usiakaje karaleŭstwa, raździaliŭšysia prociŭ siabie, apuścieje, i ŭsiaki horad abo dom, raździaliŭšysia prociŭ siabie, nie ŭstaić. 26 A kali djabał djabła wyhaniaje, to jon raździaliŭšysia prociŭ siabie, dyk jak ustaić jahonaje karaleŭstwa? 27 I kali ja praz Belzebuba wyhaniaju djabłaŭ, to wašyja syny praz kaho wyhaniajuć? Dziela hetaha jany buduć wašymi sudździami.^[6] 28 Ale kali ja Ducham Božym wyhaniaju djabłaŭ, dyk pryjšło da was karaleŭstwa Božaje. 29 Abo jak moža ŭwajści chto ŭ dom dužaha i razhrabić jaho rečy, kali pierš nia źwiažaha dužaha? I tady razhrabić dom jahony. 30 Chto nie sa mnoj, toj prociŭ mianie, i chto nie źbiraje sa mnoj, raskidaje.^[7] 31 Dziela taho kažu wam: Usiaki hrech i bluźnierstwa budzie adpuščana ludziam, ale bluźnierstwa prociŭ Ducha nia budzie adpuščana.^[8] 32 I chto-b skazaŭ słowa prociŭ Syna čaławiečaha, budzie jamu adpuščana, ale chto-b skazaŭ prociŭ Ducha Światoha, nia budzie jamu adpuščana ani ŭ hetym ani ŭ budučym wieku.^[9] 33 Abo pryznajcie dzierawa dobrym i płod jaho dobrym, abo pryznajcie dzierawa błahim i płod jaho błahim, bo-ž dzierawa paznajecca z płodu.^[10] 34 Rodzie hadawy! jak wy možacie hawryć dobraje, kali wy błahija? Bo z paŭnaty serca wusny haworać.^[11] 35 Dobry čaławiek z dobraha skarbu wynosić dobraje, a błahi čaławiek z błahoha skarbu wynosić błahoje. 36 Ale ja wamu kažu, z kožnaha pustoha słowa, jakoje skažuć ludzi, daduć adkaz u sudny dzień. 37 Bo sa słoŭ swaich ty budzieš asudžany.

38 Tady adkazali jamu niekatoryja z knižnikaŭ i faryzejaŭ, kažučy: Wučyciel, my chočam ad ciabie znak ubačyć. 39 Jon, adkazaŭšy, skazaŭ im: Rod zły i čužałožny znaku šukaje, ale znak jamu nia budzie dadzieny, aprača znaku Jony praroka. 40 Bo jak Jona byŭ unutry ryby try dni i try nočy, tak budzie Syn čaławiečy ŭnutry ziamli try dni i try nočy. 41 Mužy Niniwijskija stanuć na sudzie z hetym rodam i asudziać jaho, bo jany pakutawali na abwiaščańnie Jonawa, a woś tut bolšy za Jonu. 42 Karalewa z Poŭdnia stanie na sudzie z hetym rodam i asudzić jaho, bo jana pryjšła z kancoŭ ziamli, kab pasłuchać Sałamonawaj mudraści, a woś tut bolšy za Sałamona.^[12]

43 A kali duch niačysty wyjdzie z čaławieka, błukajecca pa biazwodnych miascoch, šukajučy supačynku, i nie znachodzić.^[13] 44 Tady kaža: "Wiarnusia ŭ dom moj, adkul ja wyjšaŭ". I, pryjšoŭšy, znachodzić jaho niezaniatym, wymiecienym i prybranym. 45 Tady idzie i biare z saboju siem druhich duchaŭ, horšych za siabie, i, uwajšoŭšy, žywuć tam i bywajuć apošnija sprawy hetaha čaławieka horšyja za pieršyja. Tak budzie i z hetym rodam lichim.^[14]

46 Kali-ž jon jašče hawaryŭ da hramadaŭ, woś maci jaho i braty stajali na dware, chočučy z im hawaryć.^[15] 47 Niechta-ž skazaŭ jamu: Woś maci twaja i braty twaje stajać na dware, šukajučy ciabie. 48 Ale jon, adkazaŭšy tamu, što hawaryŭ da jaho, skazaŭ: Chto-ž maja matka i chto maje braty? 49 I, pakazwajučy rukoju na wučniaŭ swaich, skazaŭ: Woś matka maja i braty maje. 50 Bo chto-b spaŭniaŭ wolu Ajca majho, katory jość u niebie, toj mnie brat i siastra i matka.^[16]

1. Zakon Majsiejaŭ pazwalaŭ biednym ludziam zrywać kałasy na čužym poli i jeści.
2. U soboty žydoŭskija światary (kapłany) pryhataŭlali ŭsio patrebnaje da achwiaraŭ, pryhetym ciažka pracujučy, adnak praz heta nie łamali suboty.
3. Boh nia choča wonkawaj achwiary, kali razam z joju niama relihijnaha pačućcia i lubowi.
4. Kali možna žywiolinie pamahčy ŭ subotu, to čamu nia možna čaławieku? Hetym pryraŭnańniem Chrystus wykazwaje krywiznu subotnich praktyk faryzejaŭ.
5. U hetych sławach, uziatych z praroka Izaija, pradstaŭlajecca cichaść i dabrata Jezusa.
6. Jezus haworyć tut ab ehzarcystach žydoŭskich, jakija, pry pomačy Boha, wyhaniali djabłaŭ. Chrystus kaža: kali henyja wašy ehzarcysty wyhaniajuć djabłaŭ i kažuć, što jany heta robiać mocaj Boha, to wy im wierycie, a kali ja hetaje samaje rablu, to wy kažacie, što rablu mocaj Belzebuba. Dzie-ž u was praŭda?
7. U adnosinach da sprawy Božaj čaławiek nia moža być roŭnadušnym. Kali čaławiek nie pracuje dla sprawy Božaj, robicca praciŭnikam Božym.
8. Bluźnierstwa prociŭ Ducha Św. budzie tady, kałи niechta wočawиdnyja sprawy Božyja, jakиja adnosiacca da ludzkoha zbaŭleńnia, adkidaje abo źniewažaje, napr. prypiswajučy ich dziejnaści ducha złoha. Boh pradbačyŭ takuju złuju wolu ŭ čaławieka, jakaja ŭžo zhary i napierad wyklučaje ŭsialaki pawarot da Boha i pakutu i dziela hetaha pastanawiŭ nia dać takomu čaławieku patrebnaj i ŭ hetym wypadku kaniečnaj łaski da paprawy. Hetak Boham časam karaje złych i niahodnych ludziej. Adnak usie ludzi atrymoŭwajuć łaski wystarčajučyja da zbaŭleńnia.
9. Kali ludzi bačyć Syna Božaha ŭ biednacie i pahardzie, źnienawidžanaha wučonymi hetaha świetu, to prynamsia buduć mahčy adhawarywacca, što nia wiedali, kamu wieryć; ale kali čaławiek wiedaje i razam bluźnić, to heta ŭžo budzie hrech prociŭ Ducha Św. i nia budzie adpuščany, jak užo było skazana.
10. Jak dobry płod nia moža pachodzić ad drennaha dzierawa, tak i dobryja čyny Jezusa nia mohuć iści ad błahoje asoby abo djabła.
11. Kali serca poŭnaje dobraha, to dobraje budzie i na wusnach čaławieka, a kali błahoje na sercy, to błahoje buduć hawaryć i wusny. U dalejšych radkoch serca čaławieka pryraŭnawana da skarbu.
12. Karalewa z poŭdnia — heta karalewa Saba z paŭdzionnaj Arabii.
13. "Biazwodnyja miascy" aznačajuć tut pustyniu, dzie niama dušy ludzkoj.
14. Serca, niezaniataje Boham i dobrymi sprawami, padpadaje pad upływy złoha ducha. Siem duchaŭ — heta pawodle mnohich — siem hałoŭnych błahich nachiłaŭ ludzkoha serca (siem hałoŭnch hrachoŭ). "Pieršyja sprawy" žydoŭskaha narodu — heta adpadańnie jaho da bałwachwalstwa, a "apošnija" — zabojstwa Mesyjaša, Syna Božaha.
15. Heta byli strečnyja braty Jezusa, syny Maryi Kleofasawaj, jakaja prychodziłasia swajačkaj dla Matki Chrystusa. Dwa takija braty Jezusa (Jakub Małodšy i Juda Tadeuš) naležali da wučniaŭ Jezusa, a druhija pryjšli, kab jaho ŭziać z saboju ŭ Nazaret, bo i jany nia wieryli ŭ Božaje i mesyjanskaje pasłanstwa Jezusa. Na ŭschodzie ŭsich, nawat dalejšych swajakoŭ zawuć bratami i siostrami.
16. Asoby, słuchajučyja nawuki Chrystowaj i spaŭniajučyja jahonu wolu, jość dla jaho najdaražejšyja.

RAZDZIEŁ 13

Padabienstwy ab karaleŭstwie Božym

1 U toj dzień Jezus, wyjšaŭšy z domu, siadzieŭ kala mora.^[1] 2 I źjawilisia da jaho wialikija hramady, tak što jon, uwajšoŭšy ŭ łodku, sieŭ, a ŭsia hramada stajała na bierazie. 3 I hawaryŭ im mnoha ŭ prypowieściach, kažučy: Woś wyjšaŭ, što sieje, siejać.^[2] 4 I kali jon siejaŭ, adny ŭpali pry darozie, i nalacieli ptuški niabiesnyja i padziaŭbli ich. 5 A inšyja ŭpali na miesca kamianistaje, dzie nia mieli mnoha ziamli; i zaraz uzyšli, bo ziamla była niehłybokaj. 6 Kali-ž uzyjšło sonca, jany pawiali i, tamu što nia mieli korania, pasochli. 7 A inšyja ŭpali ŭ cierni, i ŭzraśli cierni i zahłušyli ich. 8 Inšyja-ž upali na dobruju ziamlu i dali płod: adno soty, druhoje šeśćdziesiaty, inšaje tryccaty.^[3] 9 Chto maje wušy, kab słuchać, niachaj słuchaje.^[4]

10 I prystupiŭšysia, wučni skazali jamu: Čamu haworyš im u prypowieściach? 11 Jon, adkazaŭšy skazaŭ im: Zatym, što wa dadziena paznać tajnicy karaleŭstwa niabiesnaha, a im nia dadziena. 12 Bo chto maje, tamu budzie dadziena i budzie mieć dastatak, a chto maje, u taho budzie adniata i toje, što maje.^[5] 13 Dziela taho hawaru im u prypowieściach, što hledziačy nia bačać i słuchajučy nia čujuć i nie razumiejuć.^[6] 14 I spaŭniajecca na ich praroctwa Izaija (6, 9-10), katory kaža: "Słucham budziecie słuchać i nie zrazumiejecie, i zrokam budziecie hladzieć i nia ŭbačycie. 15 Bo ahrubieła serca hetaha narodu i wušami trudna čuli i zapluščyli wočy swaje, kab časam nia ŭbačyć wačyma, i nie pačuć wušyma, i nie zrazumieć sercam, i nie nawiarnucca, i kab ja nie azdarawiŭ ich".^[7] 16 Wašyja-ž bahasłaŭleny wočy, bo bačać i wušy wašyja, bo čujuć. 17 Bo sapraŭdy kažu wam, što mnohija praroki i sprawiadliŭcy žadali bačyć, što wy bačycie i nia bačyli, i čuć, što wy čujecie i nia čuli.

18 Dyk wy pasłuchajcie prypowieści pra siajbita. 19 Da ŭsiakaha, chto słuchaje słowa karaleŭstwa i nie razumieje, prychodzić Zły i wyrywaje, što pasiejana ŭ jahonym sercy: heta toj, katory pasiejany pry darozie.^[8] 20 A chto pasiejeny na miescy kamianistym, heta toj, katory słuchaje słowa i zaraz-ža z radaściaj pryjmaje jaho, 21 ale jon nia maje korania ŭ sabie, ale jość časowy, kali-ž nastanie ŭcisk i praśled dziela słowa, zaraz horšycca.^[9] 22 A chto pasiejeny ŭ cierni, heta toj, katory słuchaje słowa, ale kłapoty hetaha świetu i mana bahaćciaŭ zahłušaje słowa i jano zastajecca biaz płodu. 23 A chto pasiejeny na dobraj ziamli, heta toj, katory słuchaje słowa i razumieje i prynosić płod — i daje adno soty, a druhoje šeść dziesiaty, a inšaje tryccaty.^[10]

24 Druhuju prypowieść padaŭ im, kažučy: karaleŭstwa niabiesnaje stałasia padobnym da čaławieka, katory pasiejaŭ dobraje nasieńnie na swaim poli. 25 Kali-ž ludzi spali, pryjšoŭ worah jahony, nasiejaŭ kukalu miž pšanicaŭ i pajšoŭ.^[11] 26 Kali-ž uzrasło zboža i pryniasło płod, tady pakazaŭsia i kukol. 27 Pryjšoŭšy-ž słuhi haspadara skazali jamu: Panie, ci-ž ty nia dobraje nasieńnie pasiejaŭ na swaim poli? Adkul-ža ŭziaŭsia kukol? 28 A jon skazaŭ im: Warožy čaławiek heta zrabiŭ. Słuhi-ž skazali jamu: Chočaš, pojdziem i źbiarom jaho. 29 Ale jon skazaŭ: Nie, kab časam źbirajučy kukol, wy nia wyrwali razam z im i pšanicy. 30 Pakińcie raści aboje až da žniwa, a ŭ časie žniwa skažu žankom: Źbiarecie pierš kukol i źwiažecie jaho ŭ snapki, kab spalić, a pšanicu źbiarecie ŭ humno majo.^[12]

31 Inšuju prypowieść padaŭ im, kažučy: karaleŭstwa niabiesnaje jość padobnaje da karaleŭstwa ziarniaci, jakoje čaławiek uziaŭšy pasiaŭ na swaim poli. 32 Jano, praŭda, najmienšaje z usiaho nasieńnia, ale kali ŭzraście, bywaje bolšym za ŭsie harodniny i robicca dzierawam, tak što ptuški niabiesnyja prylatajuć i žywuć u halinach jaho.^[13]

33 Inšuju prypowieść skazaŭ im: karaleŭstwa niabiesnaje jość padobnaje da kwasu, jaki žančyna ŭziaŭšy pałažyła ŭ try mierki muki, pakul usio nia ŭkisła.^[14]

34 Usio hetaje hawaryŭ Jezus da hramadaŭ u prypowieściach, i biaz prypowieściaŭ nie hawaryŭ da ich, 35 kab spoŭniłasia, što było skazana praz praroka, jaki kaža: "Adčyniu ŭ prypowieściach wusny maje, wykažu skrytaje ad stwareńnia świetu" (Ps. 77, 2).

36 Tady, adprawiŭšy hramady, uwajšoŭ u dom. I prystupili da jaho wučni jahony, kažučy: Rastłumač nam prypowieść ab kukalu na poli. 37 Jon adkazwajučy skazaŭ im: Toj, chto sieje dobraje nasieńnie — heta syny karaleŭstwa, a kukol — heta syny niahodnyja. 39 A worah, što pasiejaŭ jaho, jość djabał, a žniwo — heta skančeńnie świetu, a žanca — heta anioły. 40 Dyk jak źbirajuć kukol i palać ahniom, tak budzie pry skančeńni świetu. 41 Pašle Syn čaławiečy swaich aniołaŭ i źbiaruć z kraleŭstwa jahonaha ŭsie zharšeńni i tych, što robiać niahodnaść, 42 i ŭkinuć ich u pieč ahniu, tam budzie płač i skryhot zuboŭ. 43 Tady sprawiadliwyja zajaśniejuć, jak sonca, u karaleŭstwie Ajca ich. Chto maje wušy, kab słuchać, niachaj słuchaje.

44 Padobnaje karaleŭstwa niabiesnaje da skarbu, schawanaha ŭ poli. Čaławiek, jaki jaho znojdzie, prykrywaje i z radaści ad hetaha idzie i pradaje jaho ŭsio, što maje i kuplaje henaje pole.^[15]

45 Jašče padobnaje karaleŭstwa niabiesnaje da čaławieka kupca, jaki šukaje dobrych perłaŭ. 46 Znajšoŭšy-ž adnu darahuju perłu, pajšoŭ i pradaŭ usio, što mieŭ i kupiŭ jaje.

47 Jašče padobnaje karaleŭstwa niabiesnaje da niewada, zakinienaha ŭ mora i zaharnuŭšaha ŭsiakaha rodu rybu; 48 kali jon byŭ poŭny, wyciahnuli jaho, i pasieŭšy na bierazie, wybrali dobruju ŭ pasudzinu, a drennuju wykinuli won. 49 Tak budzie pry skančeńni świetu: wyjduć anioły i wydzialać błahich spasiarod sprawiadliwych 50 i ŭkinuć ich u pieč ahniu; tam budzie płač i skryhot zuboŭ.^[16]

51 Ci wy zrazumieli ŭsio heta? Kažuć jamu: Tak. 52 Dziela taho kožny knižnik, nawučany ab karaleŭstwie niabiesnym, jość padobny da čaławieka haspadara, katory dastaje z swaje skarbnicy nowaje i staroje.^[17]

53 I stałasia, kali Jezus skončyŭ hetyja prypowieści, pajšoŭ adtul. 54 I pryjšoŭšy ŭ swaju baćkaŭščynu, wučyŭ ich u inšych bažnicach, tak što dziwilisia i kazali: Adkul u jaho hetaja mudraść i cudy?^[18] 55 Ci-ž jon nia syn cieślara? Ci-ž matka jahona nie zawiecca Maryja i braty jaho: Jakub i Jazep i Symon i Juda? 56 I siostry jahonyja ci-ž nia ŭsie ŭ nas? Dyk adkul u jaho ŭsio heta?^[19] 57 I horšylisia z jaho. A Jezus skazaŭ im: prarok nia bywaje biez pašany, aprača ŭ baćkaŭščynie swajej i ŭ domie swaim. 58 I nia ŭčyniŭ tam mnoha cudaŭ dziela ichnaj niawiery.

1. Jezus wyjšaŭ z domu Piatra i siadzieŭ nad wozieram (moram) Henezaret.
2. Prypowieść abo padabienstwa — heta wydumany abo ŭziaty z žyćcia raskaz, jaki nam wyjaśniaje niejkuju praŭdu. Chrystus užywaŭ prypowieściaŭ, kab lepš pradstawić i wyjaśnić swaju nawuku. Čytajučy prypowieść, teba najbolš zwaročwać uwahu na metu jaje, a mienš na roznuju drobiaź i druharadnyja rečy, bo toj, chto chacieŭ-by dajści zrazumieńnia usich drabnic u prypowieści, moh-by zhubić samuju metu prypowieści i jaje značeńnie.
3. U Palestynie, choć redka, ale bywaje soty ŭradžaj h. zn. adno ziernie prynosić sto ziarniat.
4. Inakš kažučy: chto maje žadańnie i achwotu słuchać, niachaj słuchaje.
5. Heta prajaŭlajecca jak u hetym pryrodnym žyćci, tak i nadpryrodnym. Kali čaławiek maje łasku Božuju i z joju supracoŭničaje, dachodzić da wialikich zdabytkaŭ duchoŭnych, a kali nia choča supracoŭničać, to tracić i tuju łasku, jakuju jon mieŭ.
6. Chrystus nawučaŭ u prypowieściach miž i inšym i dziela žydoŭskaha niedawierstwa.
7. Ciažkaja i zasłužanaja kara na tych, što doŭhi čas nie zwaročwajuć uwahi na Božyja napaminańni; Boh pakidaje takich ludziej ślapymi, tak jak jany chacieli, a tak-ža zakamianiełymi ŭ hrachoch i hetym traciać jany mahčymaść nawiarnucca.
8. "Nie razumieje" — tut u značeńni "nia choča zrazumieć"
9. Nia maje korania h. zn. nia maje wytrywałaści i malitwy, jakaja dawodzić da dušy ažyŭlajučy sok łaski Božaj.
10. Rozny płod pawodle roznaha supracoŭnictwa čaławieka z łaskaj Božaj.
11. Siejać kukol u čužuju pšanicu było na Ŭschodzie aktam pomsty.
12. Dobryja i błahija ludzi buduć až da žniwa h. zn. da skančeńnia świetu i da apošniaha sudu.
13. Harčyčnaje ziernie spasiarod waryŭnoha nasieńnia jość najmienšaje. Karaleŭstwa Chrystowaje na pačatku sapraŭdy było małoje, ale potym jano razrasłosia ŭ wialikaje dzierawa, pad katoraje prychodziać roznyja narody i žywuć tam.
14. Jak chlebnaja zakiś nie adrazu robić usio ciesta kisłym, tak i nawuka Chrystowa nie adrazu abyjmaje ŭwieś świet i ŭsie narody, ale pastupowa, refarmujučy žyćcio adzinak i narodaŭ.
15. Wialikaje značeńnie i wartaść dla čaławieka majuć skarby nawuki Chrystowaj, tak što dziela zdabyćcia hetych skarbaŭ možna ŭsio addać.
16. Z hetaha jasna bačym, što ŭ Kaściole Chrystowym na ziamli buduć až da skančeńnia świetu i dobryja i błahija ludzi (pšanica i kukol, dobraja i drennaja ryba) i što tolki apošni sud addzielić dobrych ad błahich.
17. Kožny wučyciel narodu, tak jak i haspadar, pawinien čerpać z skarbnicy praŭdy Božaj usio toje, što słužyć nawučańniu narodu.
18. "U swaju baćkaŭščynu" h. zn. u Nazaret.
19. Braty i siostry — heta byli strečnyja (pa Matcy) swajaki Jezusa. U Nazarecie nie mahli zrazumieć, kab toj Jezus, katoraha jany tak doŭha znali i na katoraha prywykli hladzieć, jak na prostaha rabotnika, dy byŭ Mesyjašam.

RAZDZIEŁ 14

Śmierć Jana Chryściciela. Dalejšyja cudy Je. Chrysta

1 U toj čas pačuŭ tetrarcha Herad ab sławie Jezusa^[1] 2 i skazaŭ da swaich słuh: Heta Jan Chryściciel; jon ustaŭ z umierłych i dziela hetaha cudy dziejucca praz jaho. 3 Bo Herad uziaŭ byŭ Jana, i zakawaŭ jaho, i pasadziŭ u wastroh dziela Heradyjady, žonki brata swajho. 4 Bo Jan kazaŭ jamu: Nia možna tabie trymać jaje.^[2] 5 I chacieŭ jaho zabić, ale bajaŭsia narodu, bo jaho mieli za praroka. 6 U dzień-ža naradzin Herada dačka Heradyjady skakała pasiarod i spadabałasia Heradu.^[3] 7 Zatym pad prysiahaj abiacaŭsia jej dać čaho tolki jana zažadaje ad jaho. 8 A jana, nawučanaja swajej matkaj, skazała: Daj mnie tut na talercy haławu Jana Chryściciela. 9 I zasmuciŭsia karol, ale dziela prysiahi i dziela tych, što razam siadzieli, zahadaŭ dać.^[4] 10 I pasłuchaŭšy adsiek haławu Janu ŭ wastrozie. 11 I pryniaśli haławu jaho na talercy i dali dziaŭčynie, a jana zaniasła swajej matcy.^[5] 12 I pryjšli wučni jahony, uziali jahonaje cieła i pachawali jaho, i pryjšoŭšy, pawiedamili Jezusa.

13 Jezus, pačuŭšy ab hetym, adpłyŭ adtul u łodcy na miesca pustynnaje, addzielna; kali-ž pačuli hramady, pajšli za im z haradoŭ piechatoju 14 I wyjšaŭšy, ubačyŭ wialikuju hramadu, i zžaliŭsia nad imi i azdarawiŭ ichnych chworych. 15 Kali-ž nastaŭ wiečar, padyjšli da jaho wučni jahony, kažučy: Pustynnaje miesca i čas užo pozny, puści hramadu, kab jany, pajšoŭšy ŭ sioły kupili sabie ježy. 16 Ale Jezus skazaŭ im: Nie kaniečnie majuć iści, wy dajcie im jeści. 17 Adkazali jamu: My majem tut tolki piać chlaboŭ i dźwie ryby. 18 Jon skazaŭ im: Pryniasiecie mnie ich siudy. 19 I zahadaŭšy narodu pasieści na trawie, uziaŭ piać chlaboŭ i dźwie ryby, uzhlanuŭ u nieba, pabahasławiŭ, i łamaŭ, i dawaŭ wučniam chlaby, a wučni narodu^[6] 20 I jeli ŭsie i najelisia. I naźbirali, što astałosia, dwanaccać poŭnych kašoŭ kawałkaŭ 21 A tych, što jeli, było nia lik piać tysiač mužčyn, aprača žančyn i dziaciej.

22 I zaraz prymusiŭ Jezus wučniaŭ uwajści ŭ łodku i płyć pierad im na druhi bok mora, pakul jon adpuścić hramady 23 I adpuściŭšy hramadu, jon adzin uzyjšoŭ na haru pamalicca; i kali nastaŭ wiečar, byŭ tam adzin.24 A łodka pasiarod mora była kidana chwalami, bo byŭ praciŭny wiecier. 25 A ŭ čaćwiortuju wartu nočy pryjšoŭ da ich, idučy pa mory.^[7] 26 I ŭhledzieŭšy jaho idučaha pa mory, spałochalisia i kazali: Heta zdań. I ad strachu zakryčali. 27 Ale Jezus zaraz adazwaŭsia da ich, kažučy: Nadziejciesia, heta ja, nia bojciesia 28 A Piotr, adkazwajučy, skazaŭ: Panie, kali heta ty, zahadaj mnie pryjści da ciabie pa wadzie. 29 A jon skazaŭ: Pryjdzi. I Piotr, wyjšaŭšy z łodki, pajšoŭ pa wadzie, kab padyjści da Jezusa. 30 Ale bačačy mocny wiecier, spužaŭsia i, pačaŭšy tanuć, zakryčaŭ kažučy: Panie, ratuj mianie! 31 I zaraz-ža Jezus, praciahnuŭšy ruku, padchapiŭ jaho i skazaŭ jamu: Maławierny, čaho ŭsumniŭsia? 32 I kali ŭwajšli ŭ łodku, pierastaŭ wiecier. 33 A tyja, što byli ŭ łodcy, padyjšli i pakłanilisia jamu, kažučy: Sapraŭdy ty jość Syn Božy.

34 I kali pierapłyli, pryjšli ŭ ziamlu Henezarskuju. 35 A ludzi jaje wakolicy, paznaŭšy jaho, dali znać pa ŭsiej tej krainie i pryniaśli da jaho ŭsich chworych 36 i prasili jaho, kab choć dakranucca da kraju adiežy jahonaj. I katoryja tolki dakranulisia, stali zdarowy.

1. Herad Antypa, syn Herada W., waładar Halilei i Perei (ad 4 h. pierad Naradž. Chr. da 37 h. pa Naradž. Chr.) byŭ padobny ŭ swaim žyćci i pastupkach da swajho baćki. Nia byŭ tolki jon takim srohim, ale čaławiekam słabawolnym, biez charaktaru.
2. Heradyjada, unučka Herada W. była wyjšaŭšy zamuž za swajaka swajho Herada Filipa, a jak hety jaje muž nia mieŭ nijakaj waładarskaj hodnaści, to ambitnaja žančyna, chočučy być karalewaj, kinuła swajho muža i wyjšła zamuž za Herada Antypu, brata Herada Filipa. Prociŭ hetaj hrešnaj, zabaronienaj zakonam suwiazi, wystupaŭ św. Jan Chryściciel i hetym ściahnuŭ na siabie nienawiść Heradyjady.
3. Dačka Heradyjady z jaje pieršaha zamužža z Heradam Filipam, zwałasia Sałome; jana mahła mieć tady kala 15 hadoŭ. Bali tady byli złučanyja z dawoli raspusnymi skokami.
4. Prysiaha Herada była hrešnaj i nie abawiazywała jaho, bo ani prysiahać na hrech, ani spaŭniać takoj prysiahi nia možna. Ale, jak bačym, adzin hrech ciahnie za saboju druhi, jašče bolšy.
5. Boh užo na hetym świecie pakaraŭ Heradyjadu, bo była wyhnana z kraju i pamiorła ŭ dalokaj Halii (siańniašniaj Francyi).
6. Chlaby jašče i ciapier u Palestynie majuć formu kruhłych pierapiečak abo kuchanaŭ (padobnych da siańniašniaj macy, tolki hrubiejšyja), i ich možna było lohka łamać.
7. Kala 4 hadziny naranicy. Noč u žydoŭ dzialiłasia na 4 warty pa 3 hadziny ŭ kožnaj warcie; pieršaja warta pačynałasia ŭ 6 hadzinie wiečaram, a apošniaja končyłasia ŭ 6 hadz. naranicy.

RAZDZIEŁ 15

Chrystus hanić faryzejaŭ. Kanaanskaja žančyna. Druhoje razmnažeńnie chleba.

1 Tady pryjšli da jaho knižniki i faryzei z Jeruzalimu, kažučy:^[1] 2 Čamu twaje wučni pierastupajuć ustanowu staršych? Bo nie abmywajuć ruk swaich, kali jaduć chleb.^[2] 3 Jon-ža adkazwajučy skazaŭ im: Čamu i wy pierastupajecie prykazańnie Božaje dziela wašaj ustanowy? Bo skazaŭ Boh:^[3] 4 "Pawažaj baćku i matku" (Wychad. 20, 12), i: "Chto-b naruhaŭsia baćku abo matcy, niachaj śmierciaj pamre" (Wychad. 21, 17). A wy kažacie: Chto-b skazaŭ baćku abo matcy: "achwiaraj jość toje, što tabie ad mianie naležycca",^[4] 6 toj nia budzie pawažać baćku swajho abo matki swajej. I skasawali wy prykazańnie Božaje dziela wašaj ustanowy. 7 Krywadušniki, dobra praročyŭ ab was Izaij (29, 13), kažučy: 8 "Narod hety pawažaje mianie wusnami, ale serca ich daloka ad mianie; 9 daremna-ž jany pakłaniajucca mnie, wučačy nawuk i čaławiečych prykazańniaŭ". 10 I paklikaŭšy da siabie hramady, skazaŭ im: Słuchajcie i zrazumiejcie. 11 Nia toje apahańwaje čaławieka, što ŭwachodzić u rot, ale toje apahańwaje čaławieka, što z rota wychodzić.^[5] 12 Tady wučni jahony, padyjšoŭšy, skazali jamu: Ci wiedaješ, što faryzei, pačuŭšy hetaje słowa, zhoršylisia? 13 Jon-ža, adkazaŭšy, skazaŭ: Usiakaja raślina, jakuju nie pasadziŭ Ajciec moj niabiesny, budzie wyrwana z koraniem. 14 Pakińcie ich! Jany ślapyja i pawadyry ślapych. Kali-ž ślapy ślapoha wiadzie, to abodwa ŭwalacca ŭ jamu. 15 A Piotr, adazwaŭšysia, skazaŭ jamu: Rastłumač nam hetuju prypowieść. 16 Jon-ža skazaŭ: Niaŭžo i wy jašče biez zrazumieńnia? 17 Ci-ž wy nie razumiejecie, što ŭsio, što ŭwachodzić u rot, idzie ŭ žywot i wykidajecca won? 18 A toje, što wychodzić z rota, z serca idzie — i heta apahańwaje čaławieka. 19 Bo z serca iduć błahija dumki, zabojstwy, čužałostwy, raspustwy, zładziejstwy, falšywyja świedčańni, bluźnierstwy.^[6] 20 Woś heta apahańwaje čaławieka, ale jeści nieabmytymi rukami nie apahańwaje čaławieka.

21 I Jezus, wyjšaŭšy adtul, pajšoŭ u starony Tyru i Sydonu. 22 I woś žančyna Kanaanskaja, wyjšaŭšy z tych wakolic, kryčała, kažučy jamu: Zžalsia nada mnoju, Panie, Synie Dawida! Dačku maju ciažka mučyć niačysty! 23 Jon nie adkazaŭ joj ni słowa. I padyjšoŭšy wučni jahony prasili jaho: Adpuści jaje, bo kryčyć za nami. 24 Jon-ža, adkazaŭšy, skazaŭ: Ja pasłany tolki da awiec, jakija zhinuli z domu Izraila.^[7] 25 Ale jana pryjšła i pakłaniłasia jamu, kažučy: Panie, pamažy mnie. 26 Jon adkazaŭšy skazaŭ: Nia dobra brać chleb dziaciej i kidać sabakam.^[8] 27 Ale jana skazała: Tak, Panie! Ale i ščaniaty jaduć z krošak, jakija padajuć z stała ichnych haspadaroŭ.^[9] 28 Tady Jezus u adkaz skazaŭ jej: O žančyna, wialikaja twaja wiera, niachaj tabie staniecca, jak ty chočaš! I azdarawieła dačka jaje ad taje hadziny.

29 I kali Jezus adyjšoŭ adtul, pryjšoŭ da Halilejskaha mora i , uzyjšoŭšy na haru, siadzieŭ tam. 30 I padyjšło da jaho mnoha hramadaŭ, majučy z saboj niamych, ślapych, kulhawych, kalekich i mnoha inšych; i kłali ich la noh jahonych i azdarawiŭ ich, 31 tak što dziwilisia hramady, bačačy niamych haworačy, kulhawych chodziačy, ślapych widziačy i wialičali Boha Izrailskaha. 32 Jezus-ža, paklikaŭšy swaich wučniaŭ, skazaŭ: Škada mnie hramady, bo ŭžo try dni trywajuć pry mnie i nia majuć čaho jeści, a nie chaču ich adpuścić hałodnych, kab nie asłabieli ŭ darozie. 33 I skazali jamu wučni: Skul-ža nam uziać u pustyni hetulki chleba, kab nakarmić takuju wialikuju hramadu? 34 I skazaŭ im Jezus: Kolki majecie chlaboŭ? Jany-ž adkazali: Siem i niekalki rybak. 35 I zahadaŭ hramadzie pasieści na ziamli. 36 I ŭziaŭy siem chlaboŭ i ryby i ŭčyniŭšy padziaku, łamaŭ i dawaŭ swaim wučniam, a wučni dawali narodu. 37 I jeli ŭsie i najelisia. A što astałosia z kawałkaŭ, nabrali siem poŭnych kašoŭ. 38 Było-ž tych, što jeli, čatyry tysiačy čaławiek, aprača dziaciej i žančyn. 39 I adpuściŭšy hramadu, uwajšoŭ u łodku i prybyŭ u wakolicy Mehedanu.

1. Pryjšli jany až z Jeruzalimu, kab sladzić za Jezusam i źbirać matarjał dla abwinawačańnia.
2. Takoha abmywańnia ruk nie zahadywaŭ Majsiej, a ŭwiali jaho, jak relihijnuju ceremoniju, žydoŭskija wučyciali (rabiny) i knižniki (wučonyja ŭ zakonie). Chto nie zachowywaŭ hetaj ceremonii, padpadaŭ, pawodle nawuki kižnikaŭ, pad praklaćcie.
3. Faryzei i knižniki nawat jasnyja zahady Božyja pierakručwali i padstasoŭwali ich pad swaje nawuki i ŭstanowy. Było daŭšoŭšy da taho, što zahady słaŭnych rabinaŭ pawažali, jak słowy samych prarokaŭ. Dziela hetaha Chrystus wystupaje časam wielmi wostra prociŭ hetych faryzejskich praktyk, stanowiačysia ŭ abaronie čyścini prarockaj relihii i hetym ściahwaje na siabie wialiki hnieŭ i faryzejaŭ i knižnikaŭ. Jany ad hetaha času ŭžo zaŭsiody sočać za Chrystusam.
4. U žydoŭ tady byŭ taki zwyčaj, što jany niekatoryja swaje rečy addawali na światyniu, jak achwiaru. Takaja achwiara zwałasia pažydoŭsku "korban". Kali žyd addaŭ, abo tolki abiacaŭsia addać, jakuju reč na światyniu, to taja reč užo ŭwažałasia za paświačonuju Bohu i nia možna było jeju karystacca tym asobam, adnosna katorych była zroblena zaściaroha. Kali napr. syn skazaŭ baćku abo matcy: usio, što wam ad mianie naležycca, jość korban (achwiara), to baćki ŭžo nie mahli kranuć hetych rečaŭ, choć by ciarpieli niawiedama jakuju biadu, a tymčasam inšyja asoby, a tak-ža syn, mahli hetymi rečami karystacca. Woś hety prykład pierakručwańniaŭ prykazańniaŭ Božych Chrystus wykidaje faryzejam i knižnikam.
5. "Apahańwaje" — značyć, rabić čaławieka rytualna niačystym i pawodle praktyk rabinaŭ, taki apahanieny čaławiek wymahaje abmywańnia.
6. Pawodle nawuki Chrystusa žarałom usiakaha hrechu jość błahaja wola čaławieka. Nijakaja ježa sama pa sabie nia jość maralna błahaja i hrešnaja, a moža stacca takoju praz niepasłuchmianaść Božamu prawu. Užo ŭ Starym Zakonie Boh zabaraniaje jeści niekatoryja jadominy, zabaraniali taksama apostały (hł. Ap. Dziei 15, 23 — 29), zabaraniaje ciapier i Kaścioł Katalicki, ustanaŭlajučy dla našaha duchowaha i cialesnaha zdaroŭja u niekatoryja dni pasty.
7. Chrystus chacieŭ wyprabawać wieru i pakornaść taje žančyny. Žančyna akazałasia hodnaj łaski Chrystowaj. Chrystus pryjšoŭ na hety świet, kab zbawić usich ludziej, ale žywučy tut na ziamli, mieŭ z woli Božaj ahraničyć swaju dziejnaść tolki da žydoŭskaha narodu, jak abiacany jamu Mesyjaš.
8. Hetych prykrych słoŭ Chrystus užywaje, kab dalej wyprabawać wieru i pakoru žančyny. Chleb (h. zn. cudy) Chrystus praznačaŭ dla swajho narodu (synoŭ), a admaŭlaŭ pahanam (sabakam). Adnak žančyna patrapiła hetaje pryraŭnańnie abiarnuć na swaju karyść.
9. Inakš kažučy, žydy nia buduć skryŭdžany, kali kroški z ich stała dastanucca pahanam.

RAZDZIEŁ 16

Faryzei žadajuć znaku z nieba. Ab faryzejskaj kiśli

1 I prystupili da jaho faryzei i sadukiei i, spakušajučy, prasili jaho, kab pakazaŭ im znak z nieba.^[1] 2 Ale jon, adkazaŭšy, skazaŭ im: Kali nastanie wiečar, wy kažacie: "Pahoda budzie, bo nieba čyrwonaje". Dyk woblik nieba wy ŭmiejecie paznawać, a znakaŭ času paznać nia možacie? 4 Rod niahodny i čužałožny znaku šukaje, a znak jamu nia budzie dadzieny, aprača znaku Jony praroka. I pakinuŭšy ich, adyjšoŭ.^[2]

5 Kali-ž wučni jahony pierapłyli na toj bok mora, zabylisia ŭziać chleba. 6 Jon skazaŭ im: Hladziecie, ścieražeciesia kiśli faryzejaŭ i sadukiejaŭ. 7 Jany-ž razwažali ŭ sabie, kažučy: Heta tamu, što my nia ŭziali chleba. 8 A Jezus, wiedajučy, skazaŭ: Čamu-ž wy razwažajecie ŭ sabie, maławiernyja, što nia majecie chleba? 9 Ci jašče nie razumiejecie i nia pomnicie ab piaci chlaboch na piać tysiač čaławiek i kolki kašoŭ wy nabrali? 10 Ani ab siami chlaboch na čatyry tysiačy čaławiek i kolki kašoŭ wy nabrali? 11 Jak-ža ž wy nie razumiejecie, što nie ab chlebie ja wam kazaŭ: Ścieražeciesia kiśli faryzejaŭ i sadukiejaŭ? 12 Tady zrazumieli, što jon hawaryŭ ścierahčysia nia kiśli chlebnaje, ale nawuki faryzejaŭ i sadukiejaŭ.

Piotr — skałoju Kaścioła

13 Jezus-ža pryjšoŭ u starony Cezarei Filipawaj i pytaŭsia ŭ swaich wučniaŭ, kažučy: Za kaho ludzi majuć Syna čaławiečaha?^[3] 14 A jany skazali: Adny za Jana Chryściciela, druhija za Haljaša, inšyja-ž za Jaremija abo za adnaho z prarokaŭ. 15 Skazaŭ im Jezus: A wy za kaho mianie majecie? 16 Adkazwajučy Symon Piotr skazaŭ: Ty jość Chrystus, Syn Boha žywoha. 17 A Jezus adkazwajučy, skazaŭ jamu: Bahasłaŭleny ty, Symonie, synie Jony, bo cieła i kroŭ nie abjawiła tabie, ale Ajciec moj, katory jość u niebie.^[4] 18 I ja tabie kažu, što ty jość Piotr (skała), i na hetaj skale zbuduju kaścioł moj i bramy piekła nie pieramohuć jaho.^[5] 19 I tabie dam klučy karaleŭstwa niebiesnaha, i što tolki zwiažaš na ziamli, budzie raźwiazana i ŭ niebie.^[6] 20 Tady zahadaŭ swaim wučniam, kab nikomu nie kazali, što jon jość Jezus Chrystus.^[7]

Chrystus pradkazwaje swaju nawuku

21 Ad taho času pačaŭ Jezus adkrywać swaim wučniam, što treba jamu iści ŭ Jeruzalim i mnoha ciarpieć ad staršych, i knižnikaŭ, i staršych świataraŭ, i być zabitym, i na treci dzień uwaskresnuć. 22 A Piotr, uziaŭšy jaho, pačaŭ dakarać jamu, kažučy: Paškaduj siabie, Panie, nia budzie z taboj hetaha!^[8] 23 Jon-ža, abiarnuŭšysia, skazaŭ Piatru: Adyjdzi ad mianie, šatanie! Ty dla mianie pakusa, bo nie razumieješ taho, što Božaje, ale što čaławiečaje.^[9]

24 Tady Jezus skazaŭ swaim wučniam: Kali chto choča iści za mnoju, niachaj adračecca ad samoha siabie, i woźmie kryž swoj, i idzie za mnoju. 25 Bo chto-b chacieŭ źbierahčy žyćcio swajo, zahubić jaho, a chto-b zahubiŭ žyćcio swajo dziela mianie, znojdzie jaho. 26 Bo jakaja karyść čaławieku, kali-b jon uwieś świet zdabyŭ, a dušy swajej paškodziŭ? Abo jakuju zamienu daść čaławiek za dušu swaju? 27 Bo Syn čaławiečy pryjdzie ŭ sławie Ajca swajho z aniołami swaimi i tady addaść kožnamu pawodle jaho čynaŭ. 28 Sapraŭdy kažu wam: Jość niekatoryja z stajačych tut, jakija nie spaznajuć śmierci, pakul nia ŭbačać Syna čaławiečaha, prychodziačaha ŭ karaleŭstwie swaim.^[10]

1. Faryzei, nia hledziačy na stolki cudaŭ Chrystusa, jašče damahajucca nowych cudaŭ, niejkaha znaku z nieba, jakim-by Jezus dakazaŭ swajo Boskaje pasłanstwa.
2. Znaki času — heta praroctwy, świedčańni Jana Chr. i cudy Chrystusa. Faryzei ŭsiaho hetaha nie razumiejuć.
3. Pytaŭsia Jezus nia dziela taho, kab dawiedacca, ale kab pawučyć swaich wučniaŭ i dać akaziju Piatru wyznać swaju wieru ŭ Syna Božaha.
4. Nie swaimi siłami i rozumam dajšoŭ Piotr da hetaha prakanańnia, ale pry pomačy łaski i abjawy Božaj.
5. Paaramajsku "Kiefa", a pałacinsku "petra", značyć skała. Piotr, pawodle hetych słoŭ Chrystusa, mieŭ być skałoju, fundamentam i asnowaj dla Kaścioła.
6. Klučy, jak daŭniej tak i ciapier, aznačajuć uładu. Dyk aproč hodnaści być fundamentam Kaścioła, Chrystu abiacaje dać jašče Piatru paŭnatu ŭłady ŭ hetym Kaściole, bo što-tolki Piotr pastanowić (źwiaža abo raźwiaža) na ziamli, budzie prawamocnym i ŭ niebie.
7. Žydy da taho času nie pazbylisia jašče pamyłkowych prakanańniaŭ ab ziamnym charaktary mesyjanskaha karaleŭstwa, dyk pašyrańnie wiestak ab prychodzie Mesyjaša mahło-b wyklikać u narodzie niespakoj i bunt prociŭ rymlan.
8. Piotr i druhija apostały nie mahli zrazumieć, kab Mesyjaš dy moh ciarpieć i ŭmierci. Apostały, tak jak i ŭwieś žydoŭski narod, byli prakanany, što Mesyjaš u swaim ziamnym karaleŭstwie budzie panawać na wieki, zatym Piotr choča ŭhawaryć Jezusu, što z im hetaha ciarpieńnia nia budzie.
9. Šatan (paaramajsku "satana" značyć worah, praciŭnik, spakuśnik. Piotr sapraŭdy byŭ tady spakuśnikam dla Chrysta, bo adhawarywaŭ ad muki i razam z hetym ad adkupleńnia čaławiectwa.
10. Niekatoryja dumajuć, što hety prychod aznačaje sud Chrystowy nad Jeruzalimam u 70 h. pa Nar. Chr., kali byŭ zburany Jeruzalim. Waładarstwa Chrystowa (Kaścioł) tady było ŭžo mocna pašyryŭšysia i razam z hetym žyli jašče niekatoryja z apostałaŭ i wučniaŭ Chrystowych.

RAZDZIEŁ 17

Pieramianieńnie Chrysta. Azdaraŭleńnie łunatyka.

1 A paśla šaści dzion uziaŭ Jezus Piatra, Jakuba i Jana, jahonaha brata i zawioŭ ich addzielna na wysokuju haru.^[1] 2 I pieramianiŭsia pierad imi: i zajaśnieŭ woblik jahony jak sonca, a adzieńnie jahonaje zrabiłasia biełaje, jak śnieh. 3 I woś źjawilisia im Majsiej i Haljaš, haworačy z im.^[2] 4 A Piotr, azwaŭšysia, skazaŭ da Jezusa: Panie, dobra nam tut być, kali chočaš, zrobim tut try pałatki: tabie adnu, Majsieju adnu i Haljašu adnu. 5 Kali jon jašče hawaryŭ, woś wobłak jasny acianiŭ ich, i woś hołas z wobłaku, kažučy: "Hety Syn moj miły, u katorym mnie da ŭspadoby, jaho słuchajcie".^[3] 6 A wučni, pačuŭšy, upali na twar swoj i wielmi spałochalisia. 7 I prystupiŭ Jezus i dakranuŭsia da ich i skazaŭ im: Ustańcie i nia bojciesia. 8 Jany-ž, padniašy wočy swaje, nikoha nia ŭbačyli, aprača adnaho Jezusa.

9 I kali jany zychodzili z hary, zahadaŭ im Jezus, kažučy: Nikomu nie kažecie ab widzieńni, pakul Syn čaławiečy nia ŭstanie z umierłych.^[4] 10 I spytalisia ŭ jaho wučni, kažučy: Dyk čamu ž knižniki haworać, što pierš pawinien pryjści Haljaš? 11 Jon-ža, adkazaŭšy, skazaŭ im: Haljaš-to pryjdzie i naprawić usio. 12 Ale ja wam kažu, što Haljaš užo pryjšoŭ i nie paznali jaho, ale zrabili z im, što chacieli. Tak i Syn čaławiečy budzie ciarpieć ad ich. 13 Tady zrazumieli wučni, što hawaryŭ im ab Janie Chryścicielu.^[5]

14 I kali pryjšoŭ da hramady, prystupiŭ da jaho čaławiek i ŭpaŭšy pierad im na kaleni, kazaŭ: 15 Panie, zžalsia nad synam maim, bo jon łunatyk i ciažka mučajecca: bo časta padaje ŭ wahoń i časta ŭ wadu. 16 I ja prywioŭ jaho da twaich wučniaŭ i nie mahli jaho azdarawić. 17 Jezus-ža adkazaŭšy, skazaŭ: O rodzie niawierny i sapsuty! Dakul-ža ja budu z wami? Dakul-ža ja budu ciarpieć was? Prywiadziecie jaho siudy da mianie. 18 I naswaryŭsia na jaho Jezus i wyjšaŭ z jaho niačysty i azdarawieŭ chłapiec ad taje hadziny. 19 Tady prystupili da Jezusa wučni asobna i skazali: Čamu my nie mahli jaho wyhnać?^[6] 20 Skazaŭ im Jezus: Dziela niawiery wašaje. Bo sapraŭdy kažu wam, kali wy budziecie mieć wieru, jak harčyčnaje ziernie, skažacie hetaj hare: "Pierajdzi adhetul tudy", piarojdzie, i ničoha dla was nia budzie niemahčymaha.^[7] 21 Bo hety rod nie wyhaniajecca inakš, jak tolki malitwaju i postam.

22 Kali-ž jany prabywali ŭ Halilei, skazaŭ im Jezus: Syn čaławiečy maje być wydany ŭ ruki ludziej, 23 i zabjuć jaho i na treci dzień uwaskreśnie. I jany zasmucilisia mocna.^[8]

24 I kali pryjšli ŭ Kaparnaum, padyjšli da Piatra tyja, što brali dydrachmy i skazali jamu: Ci waš wučyciel nia płacić dydrachmy? 25 Jon skazaŭ: Ajakža. I kali ŭwajšoŭ u dom, Jezus papiaredziŭ jaho, kažučy: Jak tabie zdajecca, Symonie? Karali ziamnyja z kaho biaruć daninu abo padatak, z swaich synoŭ ci z čužych?^[9] 26 Jon-ža skazaŭ: z čužych. Skazaŭ jamu Jezus: Dyk syny wolnyja.^[10] 27 Ale kab nam ich nia zhoršyć, idzi na mora i zakiń wudu i tuju rybu, jakaja papadzie pieršaja, waźmi i, adčyniŭšy jaje rot, znojdzieš statera; uziašy jaho, daj im za mianie i za siabie.

1. Kali Jezus adkryŭ swaim apostałam, što treba jamu ciarpieć i ŭmierci, dyk choča adahnać ad ich usialakija sumniwy ab swaim bostwie, dziela hetaha Jezus pieramieńwajecca, kab akazać im swaju chwału.
2. Majsiej źjawiŭsia jak prawadaŭca St. Zakonu, a Haljaš — jak pradstaŭnik prarokaŭ. Swajej prysutnaściaj jany dali paświedčańnie, što Jezus jość metaj Star. Zakonu i ŭsich praroctwaŭ.
3. Wobłak, tak jak i ŭ St. Zakonie, jość znakam prysutnaści Božaj.
4. Bo paśla takoj chwały niekatoryja mahli-b zhoršycca, bačučy Jezusa ŭ hańbie na kryžy. (Hetak św. Hijeranim i św. Je. Chryzostam).
5. Jan Chr. byŭ papiarednikam pieršaha prychodu Jezusa, a Haljaš maje papiaredzić Jezusa pierad jahonym druhim prychodam.
6. Choć wiera i niewialikaja, jak harčyčnaje ziernie, ale ščyraja i mocnaja, maje wialikaje značeńnie ŭ žyćci ludzkim. Słowa "hara" časta aznačała ŭ žydoŭ usiakuju wialikuju pieraškodu.
7. Bo malitwa łučyć nas z Boham, jaki jość žarałom siły i mahutnaści, a post adrywaje našuju dušu ad spraŭ matarjalnych i pamahaje malicca.
8. Kožny žyd pawinien byŭ płacić, pačynajučy ad 20-ha hodu žyćcia, na światyniu padatak u sumie ½ sykla sierabra ci inakš 2 drachmy (kala 2 zał.). Źbiralniki padatku, dumajučy, što i Jezus abawiazany dawać padatak, zwiarnulisia ŭ hetaj sprawie da Piatra.
9. Hetym pryraŭnańniem da karleŭskich synoŭ Jezus pawučaje Piatra, što Jon, jak Syn Božy, jość wolny ad padatku, bo i karali ziamnyja nie biaruć padatku ad swaich synoŭ.
10. Narod i źbiralniki padatku nia wiedali, što Jezus jość Synam Božym i mahli-b zhoršycca, kali-b Jezus adkazaŭsia płacić. Dziela hetaha Jezus zahadywaje zapłpcić za siabie i za Piatra. Stater — heta čatyry drachmy, značyć, chwaciła jakraz za dwuch.

RAZDZIEŁ 18

Chto bolšy ŭ karaleŭstwie niabiesnym? Ab zharšeńni i pakory

1 U tuju časinu wučni prystupili da Jezusa, kažučy: Chto, dumaje, jość bolšym u karaleŭstwie niabiesnym?^[1] 2 A Jezus, paklikaŭšy dzicia, pastawiŭ pasiarod ich 3 i skazaŭ: Sapraŭdy kažu wam, kali wy nie nawiernieciesia i nia staniecie jak dzieci, nia ŭwojdziecie ŭ karaleŭstwa niabiesnaje.^[2] 4 Dyk chto-b panižyŭ siabie, jak hetaje dzicia, toj bolšy ŭ karaleŭstwie niabiesnym. 5 I chto-b pryniaŭ adno hetakaje dzicia ŭ imia majo, mianie pryjmaje.^[3] 6 A chto-b zhoršyŭ adnaho z hetych małych, katoryja ŭ mianie wierać, lepš jamu, kab młynawy kamień začapić jamu za šyju i ŭtapić u hłybini mora.^[4] 7 Hora świetu dziela zharšeńniaŭ. Bo choć treba, kab pryjšli zharšeńni, adnak-ža hora tamu čaławieku, praz katoraha prychodzić zharšeńnie.^[5] 8 Kali-ž ruka twaja abo naha twaja horšyć ciabie, adatni jaje i adkiń ad siabie: lepš tabie ŭwajści ŭ žyćcio kalekim abo kulhawym, čym majučy abiedźwie ruki abo kulhawym, čym majučy abiedźwie ruki abo abiedźwie nahi być ukinutym u wahoń wiečny. 9 I kali woka twajo horšyć ciabie, wyrwi jaho i adkiń ad siabie: lepš tabie z adnym wokam uwajści ŭ žyćcio, čym majučy dwoje wačej być ukinutym u piekła ahniu.^[6] 10 Hladziecie, kab nie pahardžać niwodnym z hetych małych, bo ja wam kažu, što anioły ich u niebie zaŭsiody bačać woblik Ajca majho, katory jość u niebie.^[7] 11 Bo Syn čaławiečy pryjšoŭ zbawić, što było zhinuŭšy.

12 Jak wam zdajecca? Kali-b u kaho było sto awiec i adna z ich zabłudziła, to ci nie pakinie jon dziewiaćdziesiat dziewiać u horach i nia pojdzie šukać taje, što zabłudziła?^[8] 13 I kali ŭdasca jamu znajści jaje, sapraŭdy kažu wam, što jon bolš ciešycca z jaje, čym z dziewiaćdziesiat dziewiaci, jakija nie zabłudzili.^[9] 14 Tak nia jość wola Ajca wašaha, katory jość u niebie, kab zhinuŭ adzin z hetych małych.

15 A kali-b sahrašyŭ prociŭ ciabie brat twoj, idzi i napaminaj jaho pamiž taboju i im adnym; kali pasłuchaje ciabie, zdabudzieš brata twajho.^[10] 16 A kali nie pasłuchaje ciabie, waźmi z saboju jašče adnaho abo dwuch, kab wusnami dwuch abo troch świedkaŭ śćwierdziłasia kožnaje słowa. 17 Kali-b ich nie pasłuchaŭ, skažy Kasciołu, a kali-b Kaścioła nie pasłuchaŭ, niachaj budzie dla ciabie jak pahanin i mytnik. 18 Sapraŭdy kažu wam, što-tolki źwiažacie na ziamli, budzie raźwiazana i ŭ niebie.^[11]

19 Jašče kažu wam, što kali-b dwuch z was zhadzilisia na ziamli adnosna kožnaj rečy, jakuju-tolki paprosiać, staniecca im ad Ajca majho, katory jość u niebie.^[12] 20 Bo dzie dwuch abo troch jość sabraŭšysia ŭ imia twajo, tam ja jość pasiarod ich.^[13]

21 Tady Piotr, prystupiŭšy da jaho, skazaŭ: Panie, skolki razoŭ sahrašyć prociŭ mianie brat moj i ja maju jamu darawać? Ci až da siami razoŭ? 22 Skazaŭ jamu Jezus: Nie kažu tabie: až da siami razoŭ, ale až da siamidziesci siami razoŭ.^[14]

23 Dziela hetaha karaleŭstwa niabiesnaje padobnaje jość da čaławieka karala, jaki chacieŭ zrabić rachunak sa swaimi słuhami. 24 I kali pačaŭ rabić rachunak, prywiali jamu adnaho, katory byŭ jamu winien dziesiać tysiač talentaŭ.^[15] 25 Kali-ž jon nia mieŭ skul addać, zahadaŭ pan jahony pradać jaho, i žonku jahonu, i dziaciej, i ŭsio, što mieŭ i addać.^[16] 26 A heny słuha, upaŭšy, maliŭ jaho, kažučy: Budź ciarpliwy da mianie i ja ŭsio tabie addam. 27 I zžaliŭsia pan nad henym słuhoju, adpuściŭ jaho i darawaŭ jamu doŭh. 28 Heny-ž słuha, wyjšaŭšy, spatkaŭ adnaho z swaich tawaryšaŭ, katory byŭ jamu winien sto dynaraŭ, i schapiŭšy, dušyŭ jaho, kažučy: addaj, što winawat.^[17] 29 I ŭpaŭšy tawaryš jahony, maliŭ jaho, kažučy: Budź ciarpliwy da mianie i ja ŭsio tabie addam. 30 Adnak toj nie zachacieŭ, ale pajšoŭ i pasadziŭ jaho ŭ wastroh, až pakul nie addaść doŭhu. 31 A tawaryšy jahony, uwidzieŭšy, što stałasia, zasmucilisia wielmi i pryjšli i raskazali swajmu panu ŭsio, što było stałasia. 32 Tady jahony pan paklikaŭ jaho i skazaŭ jamu: Słuha niahodny! Ja tabie ŭwieś doŭh darawaŭ, zatym što ty prasiŭ mianie, 33 dyk ci-ž nia treba było i tabie pažaleć swajho tawaryša, tak jak ja pažaleŭ ciabie. 34 I zahniewaŭsia pan jahony addaŭ jaho katam, pakul nia wiernie ŭsiaho doŭhu. 35 Tak i Ajciec moj niabiesny zrobić wam, kali nie adpuścicie kožny bratu swajmu z sercaŭ wašych.

1. Apostały pierad zychodam Św. Ducha byli padlehły ŭsim ludzkim słabaściam i dziela hetaha padymali časam pytańnie, chto z ich staršy.
2. Chrystus wymahaje, kab stalisia padobnymi da dziaciej u pakory i skromnaści.
3. "Chto-b pryniaŭ" — heta značyć, chto-b akazaŭ im jakuju ŭsłuhu abo pryjaźliwaść, toj atrymaje naharodu, jak-by zrabiŭ heta samomu Chrystusu.
4. Padajučy takuju wialikuju karu, Chrystus zwaročwaje ŭwahu słuchačoŭ na wialikaść hrechu zharšeńnia; h. zn. kali chto nawučyć abo prywiadzie da hrechu dzicia, abo sprawiadliwaha, wieručaha ŭ Chrysta, čaławieka.
5. Musiać pryjści zharšeńni, bo na świecie jość pobač z dobrymi i błahija ludzi, a jašče dziela taho, što čaławiek maje wolnuju wolu i moža pachilicca ŭ dobry bok abo ŭ drenny.
6. Nawat najdaražejšyja asoby abo rečy treba adkinuć ad siabie, kali jany wiaduć da hrachu. U piekle, aproč kary asudžeńnia, pazbaŭlajučaj ahladańnia Boha, jość jašče kara ahniu. Jaki heta ahoń — my nia wiedajem, ale musić inšy čym tut na ziamli.
7. Jak djabły nosiać zaŭsiody z saboju swaje muki, tak i anioły majuć zaŭsiody z saboju swajo niabiesnaje ščaście ahladańnia Boha. Z hetaha radka widać tak-ža, što čaławiek maje swajho anioła-straža i dziela hetaha zasłuhoŭwaje na pašanu.
8. Takoju błudnaju awiečkaju jość kožny hrešnik.
9. Zaŭsiody čaławiek bolej ciešycca z taho, što byŭ zhubiŭ i znajšoŭ, čym z taho, što maje, choć toje, što maje, jość šmat daražejšym za znojdzienaje.
10. Bratniaje, spahadnaje i ŭmiełaje napaminańnie maje ŭ žyćci wialikaje značeńnie.
11. Choć apostałam daŭ Chrystus uładu nad wiernymi, to adnamu tolki Piatru daŭ klučy karaleŭstwa niabiesnaha i skazaŭ "pasi baranki maje, pasi awiečki maje".
12. "Dwuch zhadzilisia" h. zn. prasili Boha ŭ imia Jezusa Chrysta.
13. Tam i Chrystus jość z swajeju łaskaju i zastupnictwam, a dzie Chrystus zastupajecca, tam malitwa budzie wysłuchana.
14. Wučyciali (rabiny) i knižniki zahadywali darawać 3 razy, dyk Piotr, padajučy 7 razoŭ, dumaŭ, što padaŭ najbolšuju ličbu, adnak Chrystus zahadywie daroŭwać bližniamu až da siamidziesiaci siami razoŭ, heta značyć, biez kanca.
15. Diesiać tysiač talentaŭ — heta ahramadnaja suma: kala 12 miljonaŭ dalaraŭ. Hetakaja wialikaja suma aznačaje wialikaść i mnohaść našych win pierad Boham.
16. Daŭniejšaje prawa Rymskaje dazwalała pradać daŭžnika jak niawolnika; hety zwyčaj isnawaŭ i ŭ žydoŭ.
17. Dynar — kala 2 zał., zwyčajnaja štodzionnaja płata rabotniku ŭ tahačasnaj Palestynie.

RAZDZIEŁ 19

Ab žanimstwie i biazženstwie

1 I stałasia, kali Jezus skončyŭ hetyja mowy, wyjšaŭ z Halilei i pryjšoŭ u hranicy Judei pa toj bok Jardanu 2 I pajšli za im wialikija hramady i jon ich azdarawiŭ tam. 3 I prystupili da jaho faryzei i prabujučy jaho, skazali: Ci možna čaławieku dziela jakoj-kolečy pryčyny pakinuć swaju žonku?^[1] 4 Jon, adkazwajučy, skazaŭ im: Ci wy nia čytali, što Toj, katory stwaryŭ čaławieka na pačatku, stwaryŭ ich mužčynaj i žančynaj? I skazaŭ: 5 "Dziela hetaha pakinie čaławiek baćku i matku i prystanie da žonki swajej i buduć dwoje ŭ wadnym ciele" (Hen. 2, 24).^[2] 6 I tak jany ŭžo nia dwoje, ale adno cieła. Dyk što Boh złučyŭ, niachaj čaławiek nie razłučaje.^[3] 7 Kažuć jamu: Dyu čamu-ž Majsiej zahadaŭ dać razwodny list i pakinuć?^[4] 8 Skazaŭ im: Bo Majsiej dziela zakamianiełaści serca wašaha pazwoliŭ wam kidać wašyja žanki, ale ad pačatku nia było hetak. 9 A ja wam kažu, što chto-b pakinuŭ swaju žonku, akramia dziela čužałostwa, i ŭziaŭ druhuju, čužałožyć; i chto-b uziaŭ pakinienuju, čužałožyć. 10 Kažuć jamu wučni jahony: Kali tak staić sprawa čaławieka z žonkaj, nia warta žanicca. 11 Jon skazaŭ im: Nia ŭsie razumiejuć hetaje słowa, ale kamu dadziena. 12 Bo jość jeŭnuchi, katoryja nradzilisia takimi z łona matki, i jość jeŭnuchi, katorych ludzi hetak zrabili jeŭnuchami dziela karaleŭstwa niabiesnaha. Chto moža paniać, niachaj pajmie.^[5]

Jezus bahasławić dzietak. Bahaty dziaciuk

13 Tady pryniasli da jaho dzietak, kab uzłažyŭ na ich ruki i pamaliŭsia, a wučni swarylisia na ich.^[6] 14 Ale Jezus skazaŭ im: Pusciecie dzietak i nie pieraškadžajcie im prychodzić da mianie, bo hetakich jość karaleŭstwa niabiesnaje. 15 I kali ŭzłažyŭ na ich ruki, adyjšoŭ adtul.

16 I woś adzin, prystupiŭšy, skazaŭ jamu: Wučyciel dobry! Što ja maju čynić dobraha, kab mieć žyćcio wiečnaje? 17 Jon-ža skazaŭ jamu: Čamu ty pytaješ mianie ab dobrym? Adzin jość dobry, Boh. Kali-ž chočaš uwajści ŭ žyćcio, zachawaj prykazańni.^[7] 18 Skazaŭ jamu: Jakija? A Jezus skazaŭ: Nie zabiwaj, nie čužałož, nia świedč falšywa, 19 pawažaj baćku twajho i matku twaju, i lubi bližniaha swajho, jak samoha siabie. 20 Kaža jamu dziaciuk: Usiaho hetaha ja pilnawaŭsia ad moładaści majej, čaho mnie jašče nie staje? 21 Skazaŭ jamu Jezus: Kali chočaš być daskanalnym, idzi, pradaj, što maješ i daj ubohim, i budzieš mieć skarb u niebie; i prychodź i idzi za mnoju. 22 Kali-ž pačuŭ dziaciuk słowa, adyjšoŭ sumny, bo mieŭ jon wialikija majemaści. 23 A Jezus skazaŭ swaim wučniam: Sapraŭdy kažu wam, što bahatamu trudna ŭwajści ŭ karaleŭstwa niabiesnaje. 24 I jašče kažu wam: Lahčej wiarbludu prajści praz wucha iholnaje, čymsia bahatamu ŭwajści ŭ karaleŭstwa niabiesnaje.^[8] 25 Pačuŭšy-ž hetaje, wučni mnoha dziwilisia, kažučy: Dyk chto moža być zbaŭleny? 26 A Jezus, spahlanuŭšy, skazaŭ im: U ludziej heta niemahčyma, ale ŭ Boha ŭsio mahčyma. 27 Tady Piotr, adazwaŭšysia, skazaŭ jamu: Woś my pakinuli ŭsio i pajšli za taboju, što-ž budzie nam? 28 A Jezus skazaŭ im: Sapraŭdy kažu wam, što wy, katoryja pajšli za mnoju, u adradžeńni, kali Syn čaławiečy zasiadzie na tronie swajej sławy, i wy budziecie siadzieć na dwanaccaci tronach, sudziačy dwanaccać pakaleńniaŭ Izraila. 29 I kožny, chto-b pakinuŭ dom, abo bratoŭ, abo siostraŭ, abo baćku, abo matku, abo žonku, abo dziaciej, abo pole dziela imieni majho, ustoraz atrymaje i zdabudzie žyćcio wiečnaje. 30 Mnohija-ž pieršyja buduć apošnimi, a apošnija pieršymi.^[9]

1. U žydoŭ tady była wialikaja swaboda ŭ sprawie razwodaŭ. Faryzei padymajuć hetu sprawu pierad Jezusam, prabujučy jaho.
2. Inšymi sławami: jak nia možna raździalać adnaho cieła na čaści, tak nia možna razwadzić muža z žonkaj.
3. Značyć, nierazryŭnaść žanimstwa pachodzić z woli Božaj.
4. Stary Zakon pazwalaŭ dawać razwod u wypadku čužałostwa, zahadwajučy pry hetym dawać razwodny list. Chrystus znosić hetaje prawa i wiartaje žanimstwu jaho nierazryŭnaść, tak jak heta było na pačatku isnawańnia rodu ludzkoha. Dziela hetaha Kaścioł Katalicki staić ćwiorda na hruncie nierazryŭnaści sakramentu žanimstwa, a kali dazwalaje ŭ niekatorych wypadkach dyk tolki na razłuku (separacyju), padčas katoraj muž i žonka žywuć addzielna, ale nia majuć prawa ŭstupać u nowuju žanimskuju suwiaź, pakul adno z ich žywie.
5. Da biazženstwa nia kožny zdolny: adny niazdolny, bo takimi ŭžo naradzilisia (kalekimi na ciele abo na dušy), druhija prymušany ludźmi — moralna ci fizyčna — žyć biazžennymi, a inšyja sami zabawiazalisia žyć u stanie biazžennym.
6. Wučni swarylisia na tych, što prynosili dziaciej, kab lišnie nie ŭtrudžali Jezusa.
7. Boh jość krynicaj usiakaha dabra i dziela hetaha da Jaho treba adnosić usiakaje dabro, jakoje isnuje na świecie.
8. Zdajecca, što heta jość staradaŭnaja žydoŭskaja prykazka, jakoju adznačali reč niemahčymuju. Hetuju prykazku i Chrystus tut padaje. Bo jak z papiaredniaha i dalejšaha radka widać, bahaty moža zbawicca, ale z trudom. Patreba tut wialikaj łaski Božaj, katoraj pawinny bahatyja ludzi prasić u Boha.
9. Hety skaz Chrystus pašyryć i wyjaśnić u prypowieści ab rabotnikach u winahradniku.

RAZDZIEŁ 20

Prypowieść ab rabotnikach u winahradniku

1 Padobnaje jość karaleŭstwa niabiesnaje da čaławieka haspadara, katory wyjšaŭ wielmi rana najmać rabotnikaŭ u swoj winahradnik.2 I zrabiŭšy ŭmowu z rabotnikami pa dynary ŭ dzień, pasłaŭ ich u swoj winahradnik. 3 I wyjšaŭšy kala hadziny treciaj, ubačyŭ druhich, što stajali biez raboty na rynku^[1] 4 i skazaŭ: Idziecie i wy ŭ moj winahradnik i što budzie naležycca, dam wam. 5 Jany-ž pajšli. Iznoŭ-ža wyjšaŭ kala hadziny šostaj i dziewiataj i zrabiŭ taksama. 6 I kala adzinaccataj wyjšaŭ i znajšoŭ inšych stajačych i skazaŭ im: Što wy tut staicio ceły dzień biez raboty?^[2] 7 Kažuć jamu: Bo nas nichto nie naniaŭ. Kaža im: idziecie i wy ŭ moj winahradnik. 8 Kali-ž nadyjšoŭ wiečar, kaža haspadar winahradnika swajmu ekanomu: paklič rabotnikaŭ i addaj im płatu, pačaŭšy ad apošnich až da pieršych.^[3] 9 Dyk kali padyjšli tyja, što byli pryjšoŭšy kala hadziny adzinaccataj, atrymali pa dynary. 10 A pieršyja, padyjšoŭšy, dumali, što atrymajuć bolej, ale i jany atrymali pa dynary. 11 I ŭziaŭšy, narakali na haspadara, 12 kažučy: Hetyja apošnija adnu hadzinu pracawali, a ty zraŭniaŭ ich z nami, katoryja pieraniesli ciažar dnia i śpieku.^[4] 13 A jon adkazwajučy adnamu z ich, skazaŭ: Druža! ja nie rabiŭ tabie kryŭdy, ci-ž nie za dynar ty sa mnoju ŭmowiŭsia? 14 Waźmi, što twajo i idzi, a ja chaču i hetamu apošniamu dać jak i tabie. 15 Ci-ž nia možna mnie zrabić, što chaču? Ci-ž woka twajo złosnaje, što ja dobry? 16 Tak apošnija buduć pieršymi, a pieršyja apošnimi. Bo mnoha paklikanych, ale mała wybranych.^[5]

Jezus treci raz pradkazwaje swaju muku

17 A idučy ŭ Jeruzalim, Jezus uziaŭ dwanaccać wučniaŭ asobna i skazaŭ im: 18 Woś idziom u Jeruzalim i Syn čaławiečy budzie wydany staršym świataram i knižnikam i asudziać jaho na śmierć, 19 i wydaduć jaho pahanam na ździek i bičawańnie i ŭkryžawańnie, i na treci dzień uwaskreśnie.

Prośba matki synoŭ Zebedejawych

20 Tady prystupiła da jaho maci synoŭ Zebedejawych z synami swaimi, kłaniajučysia i niečaha prosiačy ŭ jaho. 21 Jon skazaŭ joj: Čaho chočaš? Jana skazała: Skažy, kab hetyja dwa syny maje siadzieli adzin z prawaha boku twajho, a druhi z lewaha ŭ karaleŭstwie twaim.^[6] 22 A Jezus, adkazaŭšy, skazaŭ: Nia wiedajecie, čaho prosicie. Ci možacie pić čaru, jakuju ja budu pić? Kažuć jamu: Možam.^[7] 23 Skazaŭ im: Čaru-to maju pić budziecie, ale siadzieć z prawaha majho boku abo z lewaha heta nie maja reč dać wam, ale kamu pryhatawana Ajcom maim.^[8]

24 A dziesiać, pačuŭšy, aburylisia na dwuch bratoŭ.^[9] 25 Jezus-ža paklikaŭ ich da siabie i skazaŭ: Wy wiedajecie, što pawadyry narodaŭ panujuć nad imi i tyja, katoryja bolšyja jość, wykonywajuć nad imi ŭładu. 26 Nia tak budzie pamiž wami, ale chto-b chacieŭ miž wami być bolšym, niachaj budzie wašym prysłužnikam, 27 i chto-b chacieŭ miž wami być pieršym, budzie wašym słuhoju. 28 Tak jak Syn čaławiečy nia pryjšoŭ, kab jamu słužyli, ale kab słužyć i dać žyćcio swajo za wykup za mnohich.^[10]

Azdaraŭleńnie dwuch ślapych

29 I kali jany wychodzili z Jerychonu, išła za im wialikaja hramady,^[11] 30 i woś dwa ślapyja, siedziačy la darohi, pačuli, što Jezus idzie mima, i zakryčali, kažučy: Panie, zžalsia nad nami, synie Dawida! 31 A hramada swaryłasia na ich, kab zamoŭkli. Ale jany jašče macniej kryčali, kažučy: Panie, zžalsia nad nami, synie Dawida. 32 I staŭ Jezus i paklikaŭ ich i skazaŭ: Što wy chočacie, kab ja wam zrabiŭ? 33 Kažuć jamu: Panie, kab adčynilisia wočy našyja! 34 A Jezus zžaliŭsia nad imi, dakranuŭsia da wačej ich i zaraz ža stali widzieć i pajšli za im.

1. Hadzina treciaja ŭ Palestynie — heta našaja 9 naranicy.
2. Hadzina adzinaccataja — heta našaja 5 pad wiečar.
3. Pawodle zakonu Majsieja płatu rabotnikam treba było wypłacić taho samaha dnia wiečaram.
4. Skarha była-b zusim zrazumiełaja, kali-b jany nie byli zhodžany pa dynary i kali-b nia brać pad uwahu dabratu haspadara.
5. Da žyćcia chryścijanskaha mnoha paklikanych, a da wialikaj świataści mała wybranych. Jak tut na ziamli ŭ prypowieści, tak na tym świecie naharoda sprawiadliwych sama pa sabie budzie roŭnaja dla ŭsich i hetu naharodu my nazywajem "niebam"; adnak u drobiazi i paasobku biaručy, jana budzie roznaj, zaležnaj — z adnaho boku — ad wartaści zasłuh światych, z druhoha boku — ad dabraty i łask Božych, katoryja Boh daje ludziam pawodle swajejo woli. Hetakim čynam sprawiadliwaść Božaja wyjaŭlajecca ŭ wialikaj kolkaści ludziej zbaŭlenych, a łaska Božaja jaśnieje ŭ małym liku wialikich Światych.
6. Siadzieć z prwaha i lewaha boku karala zaŭsiody ŭwažałasia za znak ułady i pawažańnia. Wučni, pačuŭšy ab skorym prychodzie karaleŭstwa Chrystowaha, a razumiejučy hetaje karaleŭstwa ŭsio jašče paziamnomu, chacieli zaniać tam pieršyja miascy. Hetaha samaha chacieła i matka synoŭ Zebedejawych.
7. Čaraj zawieć tut Chrystus swaju muku.
8. Hetaje praroctwa Chrystowa spoŭniłasia: staršy syn Zebedeja — Jakub byŭ ściaty miačom kala 44 hodu pa Nar. Chr., a małodšy — Jan byŭ bičawany, ukinieny ŭ kacioł z kipučaj aliwaj, a potym wyhnany na wyspu Patmos. Aproč hetaha Chrystus adznačaje tut, što jon, jak Mesyjaš, nie paklikany wydawać abo źmianiać Božyja pastanowy adnosna žyćcia światych u niebie. Hetyja pastanowy ŭžo byli wydany spradwiakoŭ Ajcom razam z Synam i Ducham Św.
9. Aburylisia apostały z pryčyny ŭłasnaj ambicyi i dziela hetaha Chrystus daje ŭsim nawuku pakory. Pakornyja ŭsłuhi bližnim najbolej ceniacca ŭ karaleŭstwie Chrystowym, bo i Chrystus sam pryjšoŭ, kab słužyć.
10. Chrystus addaŭ žyćcio swajo za ŭsio čaławiectwa, ale tamu što nia ŭsie chočuć karystać z hetaha adkupleńnia, Chrystus kaža, što addaŭ swajo žyćcio za mnohich.
11. Nazywajučy Jezusa Synam Dawida, ślapyja pryznajuć jaho za Mesyjaša.

RAZDZIEŁ 21

III ČAŚĆ. APOŠNIJA DNI Je. CHRYSTA NA ZIAMLI, JAHO MUKA, ŚMIERĆ I ŬSKRAŠEŃNIE

Tryumfalny ŭjezd Je. Chrysta ŭ Jeruzalim

1 I kali prybližalisia da Jeruzalimu i pryjšli da Betfahe pry Aliŭnaj hare, tady jezus pasłaŭ dwuch wučniaŭ,^[1] 2 kažučy im: Idziecie ŭ siało, jakoje naproć was, i zaraz znojdziecie prywiazanuju aślicu i z joj aślanio: adwiažecie i prywiadziecie da mianie. 3 A kali-b wam chto što hawaryŭ, skažecie, što jany patrebny Panu i jon zaraz puścić ich. 4 A heta ŭsio stałasia, kab spoŭniłasia skazanaje praz praroka (Zachar, 9-9), jaki kaža: 5 Skažecie dačce Syjonskaj: "Woś karol twoj idzie da ciabie cichi, siedziačy na aślicy i aślaci, synie padjaremnaj".^[2] 6 Wučni-ž, pajšoŭšy, zrabili tak, jak im zahadaŭ Jezus. 7 I prywiali aślicu i aślanio, i ŭzłažyli na ich swaje wopratki i pasadzili jaho na wierch.^[3] 8 A wializarnaja hramada słała swaje wopratki na darozie, druhija-ž zrazali halinki z dzierawaŭ i słali ich na darozie.^[4] 9 A hramady, katoryja išli napieradzie i išli zzadu, kryčali, kažučy: Hosanna synu Dawida, bahasłaŭleny, katory idzie ŭ imia Pana! Hosanna na wyšynach!^[5]

10 I kali ŭjechaŭ u Jeruzalim, parušyŭsia ŭwieś horad, kažučy: Chto heta taki? 11 Narod-ža adkazaŭ: heta Jezus, prarok z Nazaretu Halilejskaha.

12 I ŭwajšoŭ Jezus u światyniu Božuju i wyhnaŭ usich pradajučych i kuplajučych u światyni i abiarnuŭ stały mianialnikaŭ i stoliki pradajučych hałuby;^[6] 13 i skazaŭ im: Jość napisana: "dom moj budzie nazwany domam malitwy, a wy jaho zrabili piačeraj razbojnikaŭ" (Iz. 56, 7; Jer. 7, 11).^[7]

14 I prystupili da jaho ślapyja i kulhawyja ŭ światyni i jon azdarawiŭ ich. 15 A staršyja światary i knižniki, bačučy dziwy, jakija čyniŭ, i dziaciej, wykrykiwajučych u światyni i kažučych: "Hosanna synu Dawida"! — aburylisia 16 i skazali jamu: Ci čuješ, što jany kažuć? Jezus-ža skazaŭ im: Tak. Ci-ž wy nikoli nia čytali, što "z wusnaŭ dzietak i sysunkoŭ Ty ŭčyniŭ chwału"? (Ps. 8, 3). 17 I pakinuŭšy ich, wyjšaŭ proč z horadu da Betanii i tam astaŭsia.

18 A naranicy, waročajučysia ŭ horad, zachacieŭ jeści. 19 I ŭhledzieŭšy pry darozie adno fihawaje drewa, padyjšoŭ da jaho i, ničoha nie znajšoŭšy na im aproč tolki liścia, skazaŭ da jaho: Niachaj-ža z ciabie nikoli nia rodzicca płod na wieki! I zsochła zaraz-ža fiha.^[8] 20 A wučni, ubačyŭšy, dziwilisia, kažučy: Jak jana zaraz-ža zsochła! 21 A Jezus, adkazwajučy, skazaŭ im: Sapraŭdy kažu wam: kali b wy mieli wieru i nie sumniewalisia, nia tolki zrobicie z fihawym drewam, ale kali-b i hetaj hare skazali: "Uźnimisia i kińsia ŭ mora", staniecca. 22 I ŭsio, čaho tolki budziecie prasić u malitwie wieručy, atrymajecie.

Sprečki z pradstaŭnikami Sanhedrynu. Try prypowieści

23 I kali pryjšoŭ u światyniu, prystupili da jaho, kali jon nawučaŭ, wyšejšyja światary i staršyja narodu, kažučy: Jakoju ŭładaju ty heta robiš? I chto tabie daŭ hetuju ŭładu? 24 Adkazwajučy, Jezus skazaŭ im: Spytajusia i ja ŭ was adnaho słowa, kali wy mnie jaho skažacie, to i ja wam skažu, jakoju ŭładaju ja heta rablu. 25 Chrost Jana skul byŭ, z nieba ci z ludziej? Jany-ž razwažali pamiž sajuoju, kažučy:^[9] 26 Kali skažam: "Z nieba", to jon nam skaža: Čamu-ž wy nie pawieryli jamu? Kali-ž skažam: "Z ludziej", baimosia hramady, bo ŭsie mieli Jana za praroka. 27 I adkazwajučy Jezusu, skazali: Nia wiedajem. Skazaŭ im tak-ža jon: I ja wam nie skažu, jakoju ŭładaju ja heta rablu.^[10]

28 A jak wam zdajecca? Adzin čaławiek mieŭ dwuch synoŭ i, padyjšoŭšy da pieršaha, skazaŭ: Synie, idzi siahońnia, papracuj u maim winahradniku. 29 Ale toj, adkazwajučy, skazaŭ: Nie chaču. Potym adnak, raskajaŭšysia, pajšoŭ. 30 I padyjšoŭšy da druhoha, skazaŭ taksama. Hety-ž adkazwajučy, skazaŭ: Idu, panie — i nie pajšoŭ. 31 Katory z dwuch spoŭniŭ wolu ajca? Kažuć jamu: Pieršy. Skazaŭ im Jezus. Sapraŭdy kažu wam, što mytniki i błudnicy pojduć pierad wami ŭ karaleŭstwa Božaje. 32 Bo pryjšoŭ da was Jan šlacham sprawiadliwaści i wy nie pawieryli jamu; wy-ž bačačy, ani nia mieli žalu paśla, kab pawieryć jamu.^[11]

33 Pasłuchajcie druhoje prypowieści: Byŭ čaławiek haspadar, katory zasadziŭ winahradnik, abharadziŭ jaho płotam, wykapaŭ u im winatoku, pabudawaŭ wiežu, addaŭ jaho ŭ arendu ziemlarobam i wyjechaŭ.^[12] 34 Kali-ž nadyjšoŭ čas pładoŭ, pasłaŭ swaich słuh da ziemlarobaŭ, kab atrymać swaje płady.^[13] 35 Ale ziemlaroby, schapiŭšy jahonych słuh, inšaha pabili, inšaha zabili, a inšaha zakamienawali. 36 Iznoŭ pasłaŭ inšych słuh, bolej čym pieršych, i z imi zrabili taksama. 37 Ukancy-ž pasłaŭ da ich syna swajho, kažučy: Ušanujuć syna majho. 38 Ale ziemlaroby, ubačyŭšy syna, hawaryli pamiž saboju: Heta naślednik, pojdziem, zabjom jaho i budziem mieć jahonu spadčynu. 39 I schapiŭšy jaho, wykinuli won z winahradnika i zabili. 40 Dyk kali pryjdzie haspadar winahradnika, što zrobić z tymi ziemlarobami? 41 Kažuć jamu. Złydniaŭ pazłomu wyhubić, a winahradnik swoj addaść u arendu inšym ziemlarobam, katoryja buduć addawać jamu płod u swaim časie.^[14] 42 Skazaŭ im Jezus: Ci-ž wy nikoli nia čytali ŭ Pisańni (Ps. 117, 22): "Kamień, jaki adkinuli budaŭničyja, staŭsia haławoju wuhła? Ad Pana heta stałasia i jość dziŭnym u wačoch našych".^[15] 43 Dziela hetaha kažu wam, što budzie adniata ad was karaleŭstwa Božaje i budzie dadziena narodu, jaki tworyć płady jaho. 44 A chto ŭpadzie na hety kamień, razabjecca, a na kaho jon upadzie, satre jaho.^[16]

45 I kali pačuli jaho prypowieści staršyja światary i faryzei, zrazumieli, što ab ich hawaryŭ. 46 I chočučy jaho ŭziać, bajalisia hramadaŭ, bo jany mieli jaho za praroka.

1. Betfahe — siało pry Aliŭnaj hare, niedaloka ad Jeruzalimu, za ručajom Cedron. U hetaje siało pasłaŭ Jezus dwuch wučniaŭ.
2. Słowy "Dačce Syjonskaj" značać toje samaje, što "žycharom Jeruzalimu". Prarok Zachar padaje ŭ hetych sławach roźnicu pamiž tryumfalnym ujezdam Chrysta i ziamnych waładaraŭ.
3. Jezus jechaŭ na maładym aśle, a aślica išła pobač, kab žarabio było spakajniejšaje.
4. Wyściłajuć darohu na znak pašany.
5. Hosanna" — słowa hebrajskaje, aznačaje toje samaje, što "sława" abo "čeść".
6. Sa zhody staršych nad światyniami pradaŭcy zawiali handal u dwaryščy światyni (wyhladała-b u nas jak na ćmintary kala kaścioła), pradajučy ŭsio, što było patrebnaje da achwiaraŭ (wały, awiečki, hałuby, wino, aliwu i h. d.), a mianialniki, siedziačy pry stałoch, mianiali čužyja horšy na žydoŭskija, bo tolki žydoŭskim hrašmi možna było dawać achwiaru na światyniu.
7. Handlary pry hetym ašukwali roznymi niahodnymi sposabami nabožnych ludziej, jakija prychodzili ŭ światyniu i kuplali ŭ ich. Wyhaniaŭ Jezus handlaroŭ z światyni ŭ paniadziełak.
8. Praklaćcie fihi mieła swajo asobnaje, symboličnaje značeńnie. Pad hetym dzierawam treba razumieć žydoŭski narod. Liście bujnaje — heta ŭsie dary, jakimi tak ščodra abdaryŭ Boh hety narod. Nia hledziačy adnak na ŭsie dary, žydoŭski narod nia daŭ naležnych pładoŭ i nawat, kali pryjšoŭ Mesyjaš, adkinuŭ jaho i wydaŭ na śmierć. Dziela hetaha, tak jak fihu, spatkała jaho naležnaja kara.
9. Chrystus pytajecca: čamu wy nie pawieryli tady, kali Jan Chryściciel pakazywaŭ na mianie, jak na Baranka Božaha i Mesyjaša?
10. Faryzejskaja krywadušnaść nie zasłužyła na prosty adkaz, bo jany pryjšli, kab Jezusa zławić na słowie, i potym abwinawacić. Dyk Jezus adkazaŭ im ukosna, padajučy prypowieść ad dwuch synoch.
11. Boh maje ŭ Izrailu dwajakaha rodu synoŭ. Pieršy, katory niby słuchaje Boha i kaža "pajdu i zrablu", ale nia robić — heta faryzei i staršyja žydoŭskija; a druhi, katory choć i kaža, što "nie pajdu", adnak potym, raskajaŭšysia, idzie i robić — heta hrešniki, jakija spačatku supraciŭlajucca woli Božaj, ale potym žalejuć za swaje čyny i nawaročwajucca da Boha. Hetyja ŭwojduć u karaleŭstwa Božaje, a tyja buduć adkinuty.
12. Winatoki ŭ Palestynie wysiakajucca ŭ skale ŭ formie čatyrochkutnaj jamy, u jakuju sypluć winahradnyja jahady i topčuć ich nahami. Wycisnuty sok spływaje ŭniz winatoki i addtul praz dzirku i kanalik ciače ŭ pasudzinu. Wiežu budawali, kab baranicca ad zładziejaŭ i kab ścierahčy winahradnika.
13. U Palestynie arendatary — ziemlaroby addajuć jašče i ciapier treciuju čaść abo paławinu ŭradžaju z winahradnika haspadarom
14. Značeńnie hetaj prypowieści takoje: Winahradnik — heta ziamla Izrailawa, ziemlaroby — izraelity, a haspadar — Boh. Ad izraelitaŭ wymahaŭ Boh spaŭniańnia swaich prykazańniaŭ i dziela hetaha pasyłaŭ da ich prarokaŭ, a ŭkancy swajho Syna. Adnak Izraelity prarokaŭ nia słuchali, a časam nawat zabiwali ich i hetak niaŭbawie jany pastupiać i Synam Božym. Dyk Bohu ŭžo ničoha nie astajecca, jak tolki pakarać hety narod.
15. Hetym kamieniem, jaki adkinuli budaŭničyja (staršyja žydoŭskaha narodu), jość Chrystus. Jon pasłany Boham, kab budawaŭ karaleŭstwa Božaje i byŭ tym kamieniem, na katorym dziaržycca ŭsia budowa.
16. Chrystus budzie srohim sudździoju dla tych, chto świedama jaho adkinuŭ. Toj, chto adkidaje jahonu nawuku, "razabjecca", abo inakš kažučy, zhinie.

RAZDZIEŁ 22

1 I adkazwajučy Jezus hawaryŭ im iznoŭ u prypowieściach, kažučy: 2 Padobnym stałasia karaleŭstwa niabiesnaje da čaławieka karala, katory sprawiŭ wiasielle swajmu synu. 3 I pasłaŭ słuh swaich klikać zaprošanych na wiasielle, i nie chacieli pryjści. 4 Iznoŭ pasłaŭ inšych słuh, kažučy: Skažecie zaprošanym: "Woś ja pryhatowiŭ abied moj, wały maje i kormniki pabity i ŭsio hatowa; prychodźcie na wiasielle".^[1] 5 Ale jany nia dbali i pajšli, chto da swaje sialiby, a chto da swajho handlu, 6 druhija-ž schapili słuh jahonych i naźdzkawaŭšysia, pazabiwali.^[2] 7 Kali-ž pačuŭ karol, zahniewaŭsia i pasłaŭšy swajo wojska, wyhubiŭ henych zabojcaŭ i spaliŭ ichny horad.^[3] 8 Tady skazaŭ swaim słuham: Wiasielle-to hatowa, ale prošanyja nia byli dastojny. 9 Dyk idziecie na skryžawańni daroh i kaho-tolki spatkajecie, kličcie na wiasielle. 10 I słuhi jahony, wyjšaŭšy na darohi, sabrali ŭsich, kaho znajšli, błahich i dobrych — i wiasielle było poŭnaje haściej. 11 A karol uwajšoŭ, kab pahladzieć na haściej, i ŭbačyŭ tam čaławieka nieadzietaha ŭ wiasielnuju woprtaku.^[4] 12 I skazaŭ jamu: Druža, jak ty siudy ŭwajšoŭ, nia majučy wiasielnaj wopratki? Ale toj maŭčaŭ.^[5] 13 Tady skazaŭ karol słuham: Źwiazaŭšy ruki i nohi jaho, kińcie jaho ŭ wonkawuju ciemru, tam budzie płač i skryhot zuboŭ.^[6] 14 Bo mnoha paklikanych, ale mała wybranych.^[7]

Chrystus — syn Dawida.

15 Tady faryzei, adyjšoŭšy, zrabili naradu, jak-by jaho zławić u mowie.^[8] 16 I pasłali da jaho swaich wučniaŭ z Heradyjanami, kažučy: Wučyciel, my wiedajem, što ty praŭdamoŭny i darohi Božaj papraŭdzie nawučaješ i nie zwažaješ na nikoha, bo nie ahladajeśsia na asobu ludzkuju,^[9] 17 dyk skažy nam, jak tabie zdajecca, možna dawać padatak cezaru, ci nie?^[10] 18 A Jezus, paznaŭšy ichnuju niahodnaść, skazaŭ: Čamu spakušajecie mianie, krywadušniki? 19 Pakažecie mnie padatkowuju manetu. Jany-ž pryniasli jamu dynara. 20 I skazaŭ im Jezus: Čyj heta woblik i nadpis? 21 Kažuć jamu: Cezaraŭ. Tady skazaŭ im: Dyk addajcie što cezarawa, cezaru, a što Božaje, Bohu.^[11] 22 I pačuŭšy, jany ździwilisia i pakinuŭšy jaho, adyjšli.

23 U toj dzień prystupili da jaho sadukiei, katoryja kažuć, što niama ŭskrašeńnia, i spytalisia ŭ jaho, 24 kažučy: Wučyciel, Majsiej skazaŭ: "Kalib chto pamior, nia majučy syna, to brat jahony woźmie jaho žonku i ŭskrasić patomstwa bratu swajmu" (Paŭł. Pr. 25, 5). 25 Było-ž u nas siem bratoŭ: pieršy, ažaniŭšysia, pamior i, nia majučy patomstwa, pakinuŭ žonku swaju bratu swajmu. 26 Taksama druhi i treci až da siomaha. 27 A ŭkancy paśla ŭsich pamiarła i žonka. 28 Dyu u ŭskrašieńni čyjoj z siamioch budzie jana žonkaj? Bo ŭsie mieli jaje.^[12] 29 A Jezus, adkazwajučy, skazaŭ im: Wy mylajeciesia, nia wiedajučy Pisańniaŭ ani mocy Božaj. 30 Bo ŭ uskrašeńni ani ženiacca, ani iduć zamuž, ale buduć jak anioły Božyja ŭ niebie. 31 A ab uskrašeńni ŭmierłych ci wy nia čytali, što było skazana Boham, katory wam kaža: 32 "Ja jość Boh Abrahama, i Boh Izaaka, i Boh Jakuba"? (Wych. 3, 6). Nia jość-ža Boh umierłych, ale žywych.^[13] 33 I, pačuŭšy, hramady dziwilisia z nawuki jaho. 34 A faryzei, pačuŭšy, što prymusiŭ sadukiejaŭ zamaŭčać, sabralisia razam 35 i spytaŭsia jaho adzin z ich, wučony ŭ zakonie, prabujučy jaho: 36 Wučyciel, jakoje jość wialikaje prykazańnie ŭ zakonie?^[14] 37 Skazaŭ jamu Jezus: "Lubi Pana Boha twajho ŭsim sercam swaim, i ŭsiej dušoju twajeju, i ŭsiej myślaj twajeju" (Paŭł. Pr. 6, 5). 38 Heta jość najbolšaje i pieršaje prykazańnie. 39 Druhoje-ž jość hetamu padobnaje: "Lubi bližniaha swajho, jak samoha siabie" (Lew. 19, 18). 40 Na hetych dwuch prykazańniach apirajecca ŭwieś zakon i praroki.^[15]

41 Kali-ž sabralisia faryzei, spytaŭsia ŭ ich Jezus, 42 kažučy: Što wy dumajecie ab Chrystusie? Čyj jon syn? Kažuć jamu: Dawidaŭ. 43 Dyk jak-ža Dawid u duchu zawie jaho Panam, kažučy: 44 "Skazaŭ Pan Panu majmu, siadzi prawaruč mianie, pakul pałažu worhaŭ twaich padnožžam noh twaich?" (Ps. 109, 1).^[16] 45 Dyk kali Dawid zawie jaho Panam, jak-ža jość synam jahonym? 46 I nichto nia moh adkazać jamu słowa i nichto nia śmieŭ ad taho dnia bolej u jaho pytacca.

1. Daŭniej u hrekaŭ, rymlan i žydoŭ dwa razy prasili na wiasielle ci na abied: adzin raz na niekulki dzion pierad abiedam, a druhi raz zaraz pierad abiedam.
2. Niaprychod na wiasielle i nawat zabojstwa karaleŭskich słuh było jaŭnym buntam prociŭ karala i jahonaha syna.
3. Hetakaja srohaja kara jość zwyčajnaj na ŭschodzie, dzie waładary za winu adzinak karajuć uwieś horad ci hramadu.
4. Na ŭschodzie wiasielnuju wopratku musiŭ mieć kožny, chto prychodziŭ na wiasielle. U kaho jaje nia było, tamu dawali haspadary, a chto pahardžaŭ hetym abyčajem i ŭwachodziŭ biaz wopratki, toj pahardžaŭ i haspadarom. Wiasielnaja wopratka aznačaje tut Uświačajučuju łasku Božuju.
5. Toj čaławiek ničoha nia moh skazać na swajo apraŭdańnie i jaho spatkała kara.
6. Čaławieka, jaki nia spoŭniŭ usich wiasielnych abyčajaŭ, wykidali z ciopłaha i aświetlenaha pamiaškańnia na dwor, dzie ŭnačy była ciemra i choład i dzie sapraŭdy byŭ płač i skryhot zuboŭ. Hety płač i skryhot zuboŭ, ciemra, łancuhi na rukach i nahach, jość aznakami ciažkich kar i wiečnym asudžeńni.
7. Mnoha było paklikanych z Izrailskaha narodu, ale wybranych mała.
8. Śmierć Chrysta ŭžo była pastanoŭlena, tolki faryzei i staršyja žydoŭskija imknucca da taho, kab asudziŭ jaho na śmierć sam namieśnik cezara, Piłat.
9. Faryzei žyli ŭ niazhodzie z Heradyjanami (prychilnikami dynastyi Herada W.), tut adnak łučacca ŭ supolnaj nienawiści da Chrysta.
10. Chrystus, kali-b skazaŭ nie płacić padatkaŭ, ściahnuŭ-by na siabie hnieŭ rymskich uładaŭ, a kali-b skazaŭ płacić, to adwiarnuŭ-by ad siabie narod, katory nie chacieŭ pahanam płacić padatkaŭ. I tak drenna i tak niadobra, u kožnym wypadku faryzei mahli-b abwinawacić Jezusa. Jezus adnak zahadaŭ płacić padatak i dziaržaŭnaj uładzie i duchoŭnaj.
11. Chrystus dzielić uładu na świeckuju abo dziaržaŭnuju i duchoŭnuju, Božuju. Uładzie dziaržaŭnaj naležycca padatak i Chrystus nie zabaraniaje jaho dawać, nie haworačy ničoha ab sprawiadliwaści abo niesprawiadliwaści taho ci inšaha padatku. Pobač z uładaj dziaržaŭnaj Chrystus stawić i ŭładu Božuju, kaścielnuju, katoraj taksama treba addać toje, što joj sprawiadliwa naležycca.
12. Sadukiei adkidali ŭskrašeńnie ŭmierłych i dziela hetaha padajuć małapadobnuju da praŭdy historyju ab žoncy i siami jaje mužoch, chočučy hetym pastawić Chrystusa ŭ trudnaje pałažeńnie.
13. Inšymi sławami Abraham, Izaak i Jakub žywuć i to žywuć nia ciełam, ale dušoju, a kali jany žywuć pa śmierci, to heta značyć, što duša nieśmiarotnaja, a kali nieśmiarotnaja, to jana moža niekali iznoŭ złučycca z ciełam — i takim paradkam nastupić uskrašeńnie z umierłych.
14. Žydoŭskija wučyciali i knižniki zhodna dzialili ŭsie prykazańni i zabarony (a było ich až 613!) na wialikija i małyja; ale nie mahli zhadzicca, jakija z hetych prykazańniaŭ byli bolšyja, a jakija mienšyja, dyk hetaje pytańnie mieła ŭ toj čas wialikaje značeńnie.
15. Prykazańni lubowi Boha i bližniaha jość źmiestam usich inšych prykazańniaŭ.
16. "Pan" h. zn. Boh Ajciec, Jahwe; "Panu majmu" h. zn. Mesyjašu. Žydy pryznawali Mesyjaša za syna Dawida, ale nie pryznawali jaho za syna Božaha, tymčasam Dawid u swaim psalmie (109) nazywaje Mesyjaša swaim Panam, a syna nichto nie nazywaje swaim panam, značyć Dawid pryznawaŭ Mesyjaša za Syna Božaha.

RAZDZIEŁ 23

Jezus napaminaje faryzejaŭ i knižnikaŭ^[1]

1 Tady Jezus pramowiŭ da hramadaŭ i da swaich wučniaŭ, 2 kažučy: Na Majsiejawym pasadzie sieli knižniki i faryzei, 3 dyk usio, što-tolki wam skažuć, zachawajcie i čyniecie, ale nie čyniecie pawodle ŭčynkaŭ ich, bo jany kažuć, a nia čyniać. 4 Bo jany wiažuć biaremi ciažkija i niepasilnyja i ŭskładajuć na plečy ludziam, a sami palcam nia chočuć ich kranuć.^[2] 5 Usie-ž učynki swaje čyniać, kab ich bačyli ludzi: bo pašyrajuć swaje fiłaktery i pawialičwajuć frenzli.^[3] 6 I lubiać pieršyja miascy na bankietach i pieršyja łaŭki ŭ bažnicach, 7 i prywitańni na rynku i kab ludzi nazywali ich "wučyciel". 8 A wy nie nazywajeciesia "wučycielami", bo adzin waš Wučyciel, a wy ŭsie braty. 9 I "ajcom" nie nazywajcie siabie na ziamli, bo adzin jość waš Ajciec, katory jość u niebie.^[4] 10 I nie nazywajciesia wučycielami, bo Wučyciel waš adzin — Chrystus.^[5] 11 Chto z was bolšy, toj budzie wašym słuhoju. 12 A chto siabie pawyšaje, budzie panižany, a chto siabie panižaje, budzie pawyšany.^[6] 13 Hora wam, knižniki i faryzei krywadušniki, što začyniajecie karaleŭstwa niabiesnaje pierad ludźmi, bo wy nia ŭchodzicie i ŭchodziačym uwajsci nie pazwalajecie.

14 Hora wam, knižniki i faryzei krywadušniki, što abjadajecie damy ŭdowaŭ, admaŭlajučy doŭhija malitwy; dziela hetaha dastaniecie ciažejšy prysud. ^[7] 15 Hora wam, knižniki i faryzei krywadušniki, što abchodzicie mora i sušu, kab zdabyć adnaho prozelita, a kali zdabudziecie, robicie jaho synam piekła ŭdwaje horšym za was.^[8]

16 Hora wam, ślapyja pawadyry, jakija kažacie: "Chto-b prysiahnuŭ na światyniu, heta ničoha; ale chto-b prysiahnuŭ na zołata ŭ światyni, toj zabawiazany".^[9] 17 Nierazumnyja i ślapyja! Što-ž wažniej: zołata ci światynia, jakaja paświačaje zołata?^[10] 18 I "chto-b prysiahnuŭ na aŭtar, heta ničoha; ale chto-b prysiahnuŭ na achwiaru, jakaja jość na im, to zabawiazany". 19 Ślapyja! Što-ž wažniejšaje: achwiara ci aŭtar, jaki paświačaje achwiaru? 20 Dyk chto prysiahaje na aŭtar, prysiahaje na jaho i na ŭsio, što na im jość. 21 I chto-b prysiahnuŭ na światyniu, prysiahaje na jaje i na Taho, chto ŭ joj žywie. 22 I chto prysiahaje na nieba, prysiahaje na tron Božy i na Taho, chto siadzić na im.

23 Hora wam knižniki i faryzei krywadušniki, što dajecio dziesiacinu z miaty, anyžu i kminu, a pakinuli, što jość wažniejšaje ŭ zakonie; sud, miłaserdzie i wieru. Hetaje treba było čynić i taho nie prapuskać.^[11] 24 Pawadyry ślapyja, što kamara pracedžwajecie, a wiarbluda hłytajecie!^[12] 25 Hora wam, knižniki i faryzei krywadušniki, što ačyščajecie toje, što jość zwierchu kubka i misy, a ŭnutry wy poŭny ździerstwa i brudu. 26 Faryzeju ślapy! Ačyść pierš, što ŭnutry jość kubka i misy, kab čystym stałasia toje, što jość źwierchu.^[13]

27 Hora wam, knižniki i faryzei krywadušniki, što padobnyja wy da pabielanych hraboŭ, katoryja źwierchu padajucca ludziam pryhožyja, a ŭnutry poŭny kaściej mierćwiakoŭ i ŭsialakaj brydy.^[14] 28 Hetak i wy źwierchu zdajeciosia ludziam sprawiadliwymi, a ŭnutry wy poŭny krywadušnaści i niahodnaści.

29 Hora wam, knižniki i faryzei krywadušniki, što budujecie hraby prarokaŭ i ŭpryhožwajecie pamiatniki sprawiadliwych, 30 i kažacie: "Kali-b my byli ŭ dni ajcoŭ našych, my nia byli-b ich supolnikami ŭ krywi prarokaŭ". 31 Hetak wy sami prociŭ siabie świedčycie, što wy syny tych, katoryja zabiwali prorokaŭ. 32 Dapaŭniajcie-ž i wy mieru ajcoŭ wašych.^[15]

33 Wužy, rodzie hadawy! Jak-ža wy ŭciečacio ad sudu piekła? 34 Woś dziela taho ja pasyłaju da was prarokaŭ i mudracoŭ i knižnikaŭ, a wy spamiž ich zabjecio i ŭkryžujecie, i spamiž ich ubičujecie ŭ bažnicach wašych i budziecie praśledawać z horadu ŭ horad, 35 kab kab pryjšła na was usia kroŭ sprawiadliwaja, jakaja była pralita na ziamli, ad krywi Abela sprawiadliwaha, až da krywi Zachara, syna Barachijawaha, katoraha wy zabili miž światyniaŭ i aŭtarom.^[16] 36 Sapraŭdy kažu wam, usio henaje pryjdzie na heny rod.

37 Jeruzalim, Jeruzalim, što zabiwaješ prarokaŭ i kamianuješ tych, katoryja da ciabie byli pasłany, stolki razoŭ ja chacieŭ sabrać dziaciej twaich, jak kuryca źbiraje pad krylla kuraniat swaich, a ty nie chacieŭ! 38 Woś-ža astaniecca dom waš dla was pustym.^[17] 39 Bo kažu wam: Adciapier nia ŭbačycie mianie, pakul nia skažacie: "Bahasłaŭleny, katory idzie ŭ imia Pana".^[18]

1. Kali ŭsie nawuki i napaminańni Jezusa adnosna knižnikaŭ i faryzejaŭ nie prywiali da pažadanaha rezultatu, Jezus wykazwaje pierad narodam usiu ich niahodnaść i krywadušnaść i kaža im: "Hora wam, knižniki i faryzei".
2. Nakładajuć na ludziej šmat roznych pradpisańniaŭ, a sami ich nie spaŭniajuć.
3. Fiłaktery — heta čatyrochkantowyja skrynački sa skury, u jakija žydy ŭkładali (i ciapier układajuć) wypiski z św. Pisańnia. Hetyja fiłaktery žydy na malitwu prwiazwali ramiennymi pajaskami da haławy i da lewaj ruki. Robiačy hetak, jany apiralisia na dasłoŭnym razumieńni słoŭ św. Pisańnia: "Słowy maje... pawieście jak znak na rukach i pamiaściecie pamiž wačami wašymi" (Paŭtor. Pr. 11, 18). Faryzei, kab pakazacca pierad narodam pabažniejšymi, rabili sabie bolšyja fiłaktery, čym u inšych. (Pasiarod našaha narodu fiłaktery zawucca "bahamolle"). Aproč fiłakteraŭ zakon Majsieja zahadywaŭ žydom nakładać na malitwu asobnaje bahamolnaje adzieńnie — paskawatuju chustku z frenzlami (tales), katoruju jany i ciapier nakładajuć, a heta zatym, kab prypaminać sabie prykazańni Božyja. Faryzei i knižniki rabili dla siabie frenzli pry hetaj chustcy daŭžejšyja, čym u druhich ludziej, kab pakazacca pabažniejšymi.
4. Knižniki zahadywali swaim wučniam nazywać siabie ajcami i stawili siabie wyšej za baćkoŭ swaich wučniaŭ. U hetym prajaŭlałasia faryzejskaja pycha. Jezus hanić hetyja wymahańni.
5. "Wučyciel" tutaka ŭ značeńni "pawadyr". Knižniki tady ŭwažali siabie za pawadyroŭ narodu, pryhetym stawili siabie pobač z Majsiejem i prarokami, kažučy, što jany ich nastupniki.
6. Budzie pawyšany ŭ wačach Boha i na Božym sudzie; adnak nie zaŭsiody ŭžo na hetym świecie.
7. Swajeju niby pabožnaściaj faryzei zdabywali prychilnaść udowaŭ i potym z hetaj prychilnaści ciahnuli dla siabie karyść, z kryŭdaj jak udowaŭ tak i sirot.
8. Nawaročwajučy pahanca na žydoŭskuju wieru faryzei dawali nawiernienamu (prozelitu), jašče swaju niahodnaść i krywadušnaść.
9. "Toj abawiazany" h. zn. spoŭnić swaju prysiahu.
10. Zołata ŭ światyni — heta załatyja pasudziny, jakija byli ŭ światyni.
11. Zakon Majsieja zahadywaŭ addawać dziesiacinu (dziesiatuju čaść) tolki z awžniejšych pładoŭ ziamnych, a faryzei dawodzili swaju rupnść i spaŭniańni hetaha zahadu da taho, što dawali dziesiacinu nawat z ziołak: miaty, anyžu i kminu.
12. Kab nie prahłynuć časam kamara abo muchu, bo hetyja stwareńni ŭwažalisia za niačystyja, faryzei pracedžwali pierad pićciom wino abo małako. Dbajučy ab drobnyja rečy, faryzei nie zwaročwali ŭwahi na wialikija prykazańni ŭ Zakonie Božym.
13. Kubak tut aznačaje čaławieka, a nutro kubka — aznačaje serca i dušu ludzkuju. Faryzei staralisia pakazacca dobrymi i sprawiadliwymi tolki źwierchu, dla woka ludzkoha, a ab dušy nia dbali. Tymčasam nutranaja sprawiadliwaść uświačaje i źwierchniaje žyćcio čaławieka.
14. Žydy bialili swaje hraby, kab ich widać było nawat unačy, bo kali žyd prypadkam dakranuŭsia da hrobu, to stanawiŭsia rytualna niačystym na ceły tydzień.
15. Ajcy zabiwali prarokaŭ, a patomki zabjuć Syna Božaha.
16. Žydy zabili Zachara na dwaryščy pamiž bramaju i aŭtarom, na katorym składalisia ciełapalnyja achwiary, u toj čas, kali Zachar zaklikaŭ narod da pakuty i wyračeńnia bałwachwalstwa.
17. "Dom waš" — h. zn. horad i baćkaŭščyna waša.
18. Pakul nia pryznajecie Chrystusa za Mesyjaša, što maje stacca pry skančeńni świetu.

RAZDZIEŁ 24

Praroctwy Je. Chrysta ab zbureńni Jeruzalimu i kancy świetu

1 I Jezus, wyjšaŭšy z światyni, išoŭ. I prystupili wučni jahony, kab pakazać budoŭli światyni. 2 Jon-ža, adkazwajučy, skazaŭ im: Ci bačycie ŭsio hetaje? Sapraŭdy kažu wam, nie astaniecca tut kamień na kamieni, jakoha-b nie zrujnawali.^[1] 3 A kali jon siadzieŭ na Aliŭnaj hare, prystupili da jaho wučni asobna, kažučy: Skažy nam, kali hetaje budzie, i jaki znak twajho prychodu i skančeńnia świetu?^[2]

4 I adkazwajučy, Jezus skazaŭ im: Hladziecie, kab was nichto nia źwioŭ. 5 Bo mnohija pryjduć u imia majo, kažučy: "Ja jość Chrystus", i mnohich źwiaduć. 6 Bo pačujecie ab wojnach i wieściach wajennych; hladziecie, kab nia trywožycca, bo treba, kab hetaje stałasia, ale jašče nie kaniec. 7 Bo paŭstanie narod na narod, i karaleŭstwa na karaleŭstwa, i buduć pamory i hałady i ziemletrasieńni pa miascoch. 8 A hetaje ŭsio — pačatak hora.

9 Tady buduć wydawać was na mučeńnie, i buduć zabiwać was, i budziecie ŭ nienawiści ŭ usich narodaŭ dziela imieni majho.^[3] 10 I tady zhoršacca mnohija, i buduć mieć u nienawiści adzin druhoha.^[4] 11 I paŭstanie mnoha falšywych prarokaŭ i mnohich źwiaduć. 12 I dziela taho što pašyrycca niahodnaść, astynie miłaść u mnohich.^[5] 13 Chto-ž wytrywaje da kanca, toj budzie zbaŭleny. 14 I buduć abwiaščać hetuju ewaneliju karaleŭstwa pa ŭsim świecie na paświedčańnie ŭsim narodam. I tady pryjdzie kaniec.

15 Dyk kali ŭbačycie ahidu spustašeńnia, ab jakoj kazaŭ prarok Daniła, stajajučuju na miescy światym — chto čytaje, niachaj razumieje — 16 tady tyja, što ŭ Judei, niachaj uciakajuć u hory, 17 a katoryja na dachu, niachaj nia zychodziać uziać što-niebudź z swajho domu, 18 a katoryja na poli, niachaj nie waročajucca, kab uziać swaju wopratku. 19 A hora ciažarnym i kormiačym u hetyja dni. 20 Prasiecie-ž, kab uciakańnie wašaje nia było zimoju abo ŭ subotu.

21 Bo budzie tady wialikaje ŭciśnieńnie, jakoha nie było ad pačatku świetu až dahetul i nia budzie. 22 I kali-b nia byli skaročany henyja dni, nia zachawałasia-b niwodnaje cieła, ale dziela wybranych buduć skaročany henyja dni.^[6] 23 Tady, kali-b wam chto skazaŭ: Woś tut jość Chrystus, abo tam — nia wiercie. 24 Bo paŭstanuć falšywyja Chrystusy i falšywyja praroki i buduć rabić wialikija znaki i cudy, tak kab byli ŭwiedzieny ŭ błud — kali mahčyma — nawat wybranyja. 25 Woś ja napierad skazaŭ wam. 26 Dyk kali-b wam skazali: "Woś u pustyni jość" — nia wychodźcie; "woś u tajomnych miascoch" — nia wiercie. 27 Bo jak małanka wychodzić z uschodu i źjaŭlajecca až na zachadzie, tak budzie i prychod Syna čaławiečaha.^[7] 28 Dzie-b tolki było cieła, tam i arły źbiarucca.^[8]

29 A zaraz-ža paśla ŭcišnieńnia henych dzion sonca zaćmicca, i miesiac nia daść swajho światła, i zory buduć padać z nieba, i siły niabiesnyja buduć zrušany.^[9] 30 I tady źjawicca na niebie znak Syna čaławiečaha, i tady zahałosiać usie pakaleńni ziamli, i ŭbačać Syna čaławiečaha, prychodziačaha ŭ wobłakach niabiesnych z wialikaj mocaj i sławaj.^[10] 31 I pašle aniołaŭ swaich z truboju i wialikim hołasam, i źbiaruć wybranych jahonych z čatyroch wiatroŭ, ad kraju až da kraju nieba.^[11]

32 A ad fihowaha dzierawa wučeciesia padabienstwa: kali ŭžo jahonaja halina robicca miakkaj i puskaje liście, wy wiedajecie, što blizka leta.^[12] 33 Tak i wy, kali ŭbačycie ŭsio heta, wiedajcie, što blizka jość, u dźwiarach. 34 Sapraŭdy kažu wam, što nie praminie hety rod, jak usio heta staniecca.^[13] 35 Nieba i ziamla praminuć, ale słowy maje nie praminuć.

36 Ab dni-ž tym i hadzinie nichto nia wiedaje, ani anioły niabiesnyja, adzin tolki Ajciec. 37 A jak było ŭ dni Noja, tak budzie i prychod Syna čaławiečaha. 38 Bo jak u dni pierad patopam jeli i pili, žanilisia i zamuž wydawali, až da taho dnia, u katory Noj uwajšoŭ u karabiel, 39 i nia wiedali, pakul nia pryjšoŭ patop i nie panios usich, — tak budzie i prychod Syna čaławiečaha. 40 Tady dwuch budzie na poli: adzin budzie ŭziaty, a druhi pakinieny,^[14] 41 dźwie mielučyja ŭ žornach: adna budzie ŭziata, a druhaja pakiniena.

42 Dyk čujcie, bo nia wiedajecie, u jakoj hadzinie Pan waš pryjdzie. 43 A toje wiedajcie, što kali-b haspadar wiedaŭ, u jakuju hadzinu złodziej maje pryjści, dyk nia spaŭ-by i nie dapuściŭ-by padkapać swajho domu. 44 Dziela hetaha i wy budźcie hatowy, bo Syn čaławiečy pryjdzie ŭ hadzinu, katoraj nia wiedajecie.

45 Chto, dumaješ, jość wierny i razumny słuha, katoraha pastawiŭ pan jahony nad swaimi ludźmi, kab dawać im u paru ježu? 46 Bahasłaŭleny heny słuha, katoraha pan jahony, kali pryjdzie, zastanie hetak robiačy. 47 Sapraŭdy kažu wam, što nad usim swaim dabrom pastawić jaho. 48 A kali-b heny słuha byŭ błahi i skazaŭ u sercy swaim: "Pan moj paźnicca pryjści" 49 i pačaŭ-by bić swaich tawaryšaŭ, jeŭ-b i piŭ-by z pjanicami, 50 pryjdzie pan henaha słuhi ŭ dzień, u jaki jon nie spadziajecca, i ŭ hadzinie, jakoj nia wiedaje, 51 i raździelić jaho i pałožyć jahonu čaść z krywadušnikami. Tam budzie płač i skryhot zuboŭ.^[15]

1. I sapraŭdy — z światyni nie zastałosia kamienia na kamieni, bo jana zhareła ŭ 70 hodzie pa N. Chr. padčas šturmu Jeruzalimu rymlanami, a potym była zusim zrujnawana.
2. Wučni stawiać swajmu Wučycielu dwa pytańni: 1) Kali budzie zrujnawany Jeruzalim ("kali hetaje budzie") i 2) pa jakich znakach možna budzie paznać prychod Jezusa na apošni sud i skančeńnie świetu? Adkazwajučy na hetyja pytańni, Chrystus nie padaje dakładnaha času, kali hetaje staniecca, bo dla dabra duš ludzkich heta, widać, niekarysna, a tolki padaje znaki, pa jakich možna budzie paznać i blizkaje zrujnawańnie Jeruzalimu i blizki kaniec świetu. Wučni hetyja dwa fakty łučyli adzin z adnym i dumali, što razam z zrujnawańniem Jeruzalimu nastupić i kaniec świetu.
3. Tolki dziela taho, što budziecie chryścijanami i budziecie pryznawacca da Chrysta.
4. "Zhoršacca" h. zn. dziela wialikaha praśledu adpaduć mnohija ad chryścijanskaj relihii.
5. Miłaść da Boha i ludziej stynie, kali pašyrajecca hrech i sapsućcie.
6. Praśled budzie taki strašny, što nichto-b nia wytrywaŭ-by, kab jon patrywaŭ dalej. "Niwodnaje cieła" — tut toje samaje, što "niwodzien čaławiek".
7. Jak małanku ŭsie bačać adrazu, tak ubačać ludzi i Syna čaławiečaha, katory źjawicca jak blisk małanki.
8. Pryraŭnańnie ŭziataje z palestynskaha žyćcia. Tam za wioski i miastečki wykidajuć usiakuju brydu i dochłuju žywiołu, na katoruju adrazu i adusiul źlatajucca drapiežnyja ptuški. Taksama pry kancy świetu i ludzi, wiedzienyja jak-by pryrodnym instynktam, źbiarucca ŭ wadno miesca, wyznačanaje Boham. Hetaje pryraŭnańnie pawučaje nas ab raptoŭnym nadychodzie Apošniaha sudu.
9. Paśla praśledu, uźniataha Antychrystam, nastupić niejkaja niabiesnaja katastrofa, u jakoj mahčyma zhtnie i našaja ziamla. Antychryst — heta kožny praciŭnik Chrysta.
10. Znakam, jaki tady pakažacca, budzie kryž.
11. Wykładčyki św. Pisańnia nie padajuć zhodna, u jakim značeńni tut užywajecca słowa "truba", pieranosnym ci sapraŭdnym.
12. U Palestynie ŭžo ŭ lutym, a najpaźniej u sakawiku, kara na fihawych drewach robicca miakkaj, świežaj i wypuščaje liście. Wiasny tam badaj što nia bywaje, bo ŭžo ŭ krasawiku pačynajecca haračynia, tak što ŭ Palestynie adroźniwajuć tolki zimu i leta.
13. Pad słowam "rod" treba razumieć uwieś narod žydoŭski.
14. Adzin budzie ŭziaty h. zn. da nieba, a druhi pakinieny h. zn. na wiečnyja muki ŭ piekle.
15. "Raździelić jaho" — h. zn. raźsiače jaho pa ŭschodniamu zwyčaju papałam. Kara raźsiakańnia na čaści na Ŭschodzie była ahulna pryniataj.

RAZDZIEŁ 25

Jezus zaachwočwaje da čujnaści. Prypowieść ab dziesiaci dziaŭčatach

1 Tady padobnaje budzie karaleŭstwa niabiesnaje da dziesiaci dziaŭčat, jakija, uziaŭšy swaje świetačy, wyjšli nasustreč maładomu i maładoj.^[1] 2 Piać-ža z ich było niearzumnych, a piać razumnych. 3 Ale piać niearzumnych, uziaŭšy świetačy, nie ŭziali z saboju aliwy,^[2] 4 a razumnyja ŭziali aliwy ŭ pasudziny swaje z świetačami. 5 Kali-ž małady zamarudziŭ, zadramali ŭsie i pasnuli. 6 Ale ŭpoŭnač uźniaŭsia kryk: woś małady idzie, wychodźcie nasustrač jamu! 7 Tady ŭstali henyja ŭsie dzŭčaty i naładzili swaje świetačy. 8 Nierazumnyja-ž skazali mudrym: Dajcie nam wašaj aliwy, bo świetačy našyja hasnuć. 9 Adkazali razumnyja, kažučy: Kab časam nie chwaciła nam i wam, idziecie lepš da pradaŭcoŭ i kupiecie sabie. 10 Kali-ž jany pajšli kuplać, pryjšoŭ małady, i katoryja byli hatowyja, uwajšli z im na wiasielle i byli začynieny dźwiery. 11 Ukancy-ž pryjšli i druhija dziaŭčaty, kažučy: Panie, Panie, adčyni nam! 12 Ale jon, adkazwajučy, skazaŭ: Sapraŭdy kažu wam, ja nia znaju was.

13 Dyk čujcie, bo nia wiedajecie dnia ani hadziny.^[3]

Prypowieść ab dziesiaci talentach

14 Bo tak jak čaławiek, adjazdžajučy, paklikaŭ swaich słuh i pieradaŭ im swajo dabro. 15 I daŭ adnamu piać talentaŭ, druhomu-ž dwa, a inšamu adzin, kožnamu pawodle jaho siły, i zaraz adjechaŭ. 16 Toj-ža, što dastaŭ piać talentaŭ, pajšoŭ, zarablaŭ na ich i zdabyŭ jašče piać. 18 A toj, što dastaŭ adzin, pajšoŭšy, zakapaŭ u ziamlu i schawaŭ hrošy pana swajho. 19 Paśla-ž doŭhaha času wiarnuŭsia pan henych słuh i zrabiŭ z imi razrachunak. 20 I prystupiŭšy, katory byŭ dastaŭ piać talentaŭ, prynios druhija piać talentaŭ, kažučy: Panie, ty mnie daŭ piać talentaŭ, woś ja zdabyŭ druhija piać. 21 Skazaŭ jamu pan jahony: Dobra, słuha dobry i wierny, tamu što ty byŭ wierny nad małym, nad mnohim ciabie pastaŭlu, uwajdzi ŭ radaść pana twajho. 22 Prystupiŭ-ža i toj, što dastaŭ dwa talenty i skazaŭ: Panie, ty mnie daŭ dwa talenty, woś ja zdabyŭ jašče dwa. 23 Skazaŭ jamu pan jahony: Dobra, słuha dobry i wierny, tamu što ty byŭ wierny nad małym, nad mnohim ciabie pastaŭlu, uwajdzi ŭ radaść pana twajho. 34 A prystupiŭšy i toj, što dastaŭ adzin talent, skazaŭ: Panie, ja wiedaju, čto ty čaławiek srohi: žnieš, dzie nie pasiejaŭ i źbiraješ, dzie nie razsypaŭ. 25 I ja, bajučysia, pajšoŭ i schawaŭ talent twoj u ziamlu, woś maješ, što twajo. 26 Adkazwajučy-ž pan jahony skazaŭ jamu: Słuha błahi i laniwy! Ty wiedaŭ, što ja žnu, dzie nia siejaŭ, i źbiraju, dzie nie razsypaŭ. 27 Dyk treba było tabie addać maje hrošy bankiram i ja, wiarnuŭšysia, uziaŭ-by što majo z prybytkam. 28 Dyk waźmiecie ad jaho talent i dajcie tamu, što maje dziesiać talentaŭ. 29 Bo kožnamu, chto maje, budzie dadziena i budzie mieć dastatak, a ŭ taho, chto nia maje, budzie adniata ŭ jaho i toje, što jon, zdajecca, maje.^[4] 30 A niekarysnaha słuhu wykińcie ŭ wonkawuju ciemru, tam budzie płač i skryhot zuboŭ.

Apisańnie Apošniaha sudu

31 Kali-ž pryjdzie Syn čaławiečy ŭ sławie swajej i ŭsie anioły z im, tady siadzie na pasadzie sławy swajej,^[5] 32 i źbiarucca pierad im usie narody, i addzielić ich adnych ad druhich, jak pastyr addzialaje awiec ad kazłoŭ, 33 i pastawić awiec-to pa prawaj ruce swajej, a kazłoŭ pa lewaj.

34 Tady skaža Karol tym, što naprawa ad jaho buduć: Pryjdziecie, bahasłaŭlenyja Ajca majho, atrymajecie karaleŭstwa, pryhatawanaje wam ad zakładzin świetu.^[6] 35 Bo ja byŭ hałodny i wy dali mnie jeści; byŭ zaśmiahšy i wy dali mnie pić; byŭ haściom i wy pryniali mianie;^[7] 36 nahim i wy pryadzieli mianie; chworym i wy adwiedali mianie; byŭ u wastrozie i wy pryjšli da mianie. 37 Tady adkažuć jamu sprawiadliwyja, kažučy: Panie, kali my bačyli ciabie hałodnym i nakarmili ciabie, zaśmiahšy i dali tabie pić? 38 Kali-ž my bačyli ciabie haściom i pryniali ciabie, nahim i pryadzieli ciabie? 39 Abo kali my bačyli ciabie chworym, abo ŭ wastrozie i pryjšli da ciabie? 40 I adkazwajučy Karol skaža im: Sapraŭdy kažu wam, skolki wy zrabili adnamu z hetych bratoŭ maich najmienšych, mnie zrabili.

41 Tady skaža i tym, što nalewa buduć: Idziecie ad mianie praklatyja ŭ wahoń wiečny, katory jość pryhatawany djabłu i aniołam jaho.^[8] 42 Bo ja byŭ hałodny i wy nie dali mnie jeści, byŭ zaśmiahšy i wy nie dali mnie pić, 43 byŭ haściom i wy nie pryniali mianie, chworym i ŭ wastrozie i wy nie adwiedali mianie. 44 Tady adkažuć jamu i tyja, kažučy: Panie, kali my ciabie bačyli hałodnym, abo zaśmiahšym, abo haściom, abo nahim, abo chworym, abo ŭ wastrozie i nie pasłuchali ciabie? 45 Tady adkaža im, kažučy: Sapraŭdy kažu wam, skolki razoŭ wy nia ŭčynili adnamu z hetych najmienšych, wy i mnie nia ŭčynili.^[9] 46 I pojduć hetyja na muku wiečnuju, a sprawiadliwyja ŭ žyćcio wiečnaje.^[10]

1. Šlub u žydoŭ składaŭsia z umowy, zroblenaj pamiž maładym i maładoj u prysutnaści świedak. Ad hetaj umowy jany ŭžo byli mužam i žonkaj. Adnak praz niejki čas maładaja astawłasia ŭ domie swaich baćkoŭ, adkul zabiraŭ jaje małady z asbliwaju ceremonijaj i pierawodziŭ jaje ŭ swoj dom. Kali wiasielle ŭžo prybližałasia da wioski maładoha, dziaŭčaty z taje wioski wychodzili z świetačami (kali heta było wiečaram) na spatkańnie maładoj pary i byli prošany razam z usimi na wiasielle. Hety wiasielny abrad Chrystus pradstaŭlaje ŭ prypowieści.
2. Świetačy henyja mieli formu łodački z nakryŭkaj. U łodačku naliwali aliwy, upraŭlali z adnaho kanca knocik, a za druhi dziaržali i hetak świacili.
3. Maładym tut jość Chrystus, a maładoju — Kaścioł jahony, dziesiać dziaŭčat — heta chryścijanie, a wiasielle — radaść u niebie. Kab papaści na hetaje wiasielle, treba čujnaści i dobrych čynaŭ ("aliwy"), chto hetaha nia maje, budzie adkinuty.
4. Chto wierna słužyć Bohu, toj atrymliwaje ad jaho ŭsio nowyja łaski, a chto žywie ŭ laniŭstwie i niadbałaści, toj tracić pamału łaski Božyja, a časam zasłužyć i na hnieŭ Božy.
5. Hetym pasadam (tronam) mahčyma budzie wobłak.
6. Karol — heta Chrystus.
7. Chrystus wymahaje ad ludziej dobrych učynkaŭ, bo ad hetych učynkaŭ zaležyć naharoda ŭ niebie. Na hetym miescy Chrystus dziela prykładu padaje ceły rad dobrych učynkaŭ, pradusim tych, katoryja adnosiacca da miłaserdzia i lubowi bližniaha, bo ŭ lubowi bližniaha (praktyčna biaručy), źmiaščajucca ŭsie prykazańni Božyja.
8. Chrystus padaje tut i karu piekła: utratu Boha i karu ahniu, choć nie takoha jak tut na ziamli. Ahoń budzie mučyć dušy praz niejkuju suwiaź z dušoju (tak jak i ciapier kali ciarpić cieła, to ciarpić i złučanaja z ciełam duša. Tak i ahoń budzie złučany z dušoju, asudžanaj na karu piekła). Anioły tutaka — heta ŭsie pasłancy i słuhi djabła.
9. Kali za adno zaniadbańnie dobrych čynaŭ Chrystus budzie hetak mocna karać, to što hawaryć ab dakanańni złych čynaŭ! Chrystus pradstaŭlaje tutaka apošni sud u formie hutarki, jakaja budzie adbywacca pamiž sudździoju i abwinawačanymi. Sapraŭdy-ž hety sud adbudziecca sposabam bolej duchowym: Chrystus pry pomačy nadpryrodnaha światła aświecić rozum kožnaha čaławieka, tak što kožny paznaje ŭmih usie swaje hrachi, dakananyja dumkaj, słowam i čynam i razam z hetym paznaje, na što jon zasłužyŭ.
10. Chto moža pamahčy bližniamu u ciažkim pałažeńni i nia choča, toj ciažka abražaje Boha i zasłužwaje na wiečnaje asudžeńnie ŭ piekle.

RAZDZIEŁ 26

Namaščeńnie Jezusa ŭ Betanii. Apošniaja wiačera

1 I stałasia, kali skončyŭ Jezus usie hetyja mowy, skazaŭ swaim wučniam: 2 Wy wiedajecie, što za dwa dni budzie Pascha, i Syn čaławiečy budzie wydany, kab być ukryžawanym.^[1]

3 Tady sabralisia wyšejšyja światary i staršyja narodu ŭ dwor archiświatara, jaki zwaŭsia Kaifaš,^[2] 4 i zrabili naradu, kab Jezusa ŭziać chitraściaj i zabić. 5 Ale kazali: Nia ŭ dzień światočny, kab časam zabureńnia nia było ŭ narodzie.

6 Kali-ž Jezus byŭ u Betanii ŭ domie Symona Prakažanaha,^[3] 7 prystupiła da jaho žančyna, majučy alabastrawuju pasudzinu z darahim alejkam i wyliła na haławu jaho, kali siadzieŭ za stałom.^[4] 8 Wučni-ž, bačačy, zahniewalisia i kazali: Našto hetaje marnatraŭstwa? 9 Bo možna było hetaje pradać za darahuju canu i dać ubohim.^[5] 10 A Jezus wiedajučy, skazaŭ im: Našto robicie prykraść hetaj žančynie? Jana-ž dobry ŭčynak učyniła dla mianie. 11 Ubohich wy zaŭsiody majecie z saboju, a mianie nie zaŭsiody majecie. 12 Bo jana, wyliŭšy hety alejak na majo cieła, učyniła na pachawańnie majo. 13 Sapraŭdy kažu wam, dzie-tolki budzie abwiaščacca heta ewanelija pa ŭsim świecie, i što jana ŭčyniła, budzie skazana na pamiać ab joj.

14 Tady pajšoŭ adzin z dwanaccacioch, katory nazywaŭsia Judaš Iskaryjot da staršych świataraŭ^[6] 15 i skazaŭ im: Što chočacie mnie dać i ja jaho wam wydam? Jany-ž naznačyli jamu tryccać siarebranikaŭ.^[7] 16 I ad taje pary šukaŭ zručnaje časiny, kab jaho wydać.

17 U pieršy-ž dzień Prasnakoŭ prystupili wučni da Jezusa, kažučy: Dzie chočaš pryhatawać tabie jeści Paschu? 18 Jezus-ža skazaŭ: Idziecie ŭ horad da adnaho čaławieka i skažecie jamu: "Wučyciel kaža: čas moj blizki, u ciabie rablu Paschu z wučniami maimi". 19 I wučni zrabili tak, jak im zahadaŭ Jezus i pryhatawali Paschu.

20 Kali-ž nastaŭ wiečar, jon siadzieŭ z dwanacaćma swaimi wučniami. 21 I kali jany jeli, skazaŭ: Sapraŭdy kažu wam, što adzin z was mianie wydaść.^[8] 22 I mocna pasmutnieŭšy, jany kožny adzin pačali hawaryć: Ci heta ja, Panie? 23 Jon-ža, adkazwajučy, skazaŭ: Chto mačaje sa mnoju ruku ŭ misu, toj mianie wydaść. 24 Syn-to čaławiečy idzie, jak napisana ab im, ale hora tamu čaławieku, praz katoraha Syn čaławiečy budzie wydany, lepš było-b jamu, kab nie naradziŭsia toj čaławiek.^[9] 25 Adkazwajučy-ž Judaš, katory jaho wydaŭ, skazaŭ: Ci heta ja, wučyciel? Kaža jamu: Ty skazaŭ.

26 A kali jany wiačerali, Jezus uziaŭ chleb, i bahasławiŭ, i łamaŭ, i daŭ wučniam swaim, i skazaŭ: Biarecie i ješcie: hetaje jość cieła majo. 27 I ŭziaŭšy kielich, učyniŭ padziaku i daŭ im, kažučy: Piecie z hetaha ŭsie; 28 bo hetaja jość kroŭ maja nowaha zakonu, jakaja za mnohich budzie pralita na adpuščeńnie hrachoŭ.^[10] 29 Kažu-ž wam: Nia budu pić ad hetaj pary z hetaha winahradnaha płodu až da taho dnia, kali jaho budu pić z wami nowy ŭ karaleŭstwie Ajca majho.^[11]

Jezus u sadzie Aliŭnym

30 I adprawiŭšy himn, wyjšli na haru Aliŭnuju.^[12] 31 Tady skazaŭ im Jezus: Usie wy zhoršyciesia z mianie ŭ hetu noč. Bo jość napisana: "Uderu pastyra i razsiejucca awiečki stady". 32 Ale potym jak uwaskresnu, pajdu pierad wami ŭ Halileju. 33 Adkazwajučy-ž Piotr skazaŭ jamu: I kali-b usie zhoršylisia z ciabie, ja nikoli nia zhoršusia.^[13] 34 Skazaŭ jamu Jezus: Sapraŭdy kažu tabie, što ŭ hetu noč, pierš čym zapiaje piewień, ty trejčy adračeśsia ad mianie. 35 Skazaŭ jamu Piotr: Kali-b nawat mnie treba było pamierci z taboju, ja ad ciabie nie adrakusia. Taksama hawaryli i ŭsie wučni.

36 Tady pryjšoŭ Jezus z imi da sialiby, jakaja zawiecca Hetsemani i skazaŭ swaim wučniam: Pasiadziecie tut, pakul ja pajdu tudy i pamalusia. 37 I ŭziašy Piatra i dwuch synoŭ Zebedejawych, pačaŭ sumawać i tužyć. 38 Tady skazaŭ im: Sumnaja duša maja až da śmierci. Pabudźcie tut i čujcie za mnoju.

39 I adyjšoŭšy trochi, upaŭ na twar swoj i maliŭsia, kažučy: Ojča moj! Kali mahčyma, niachaj adyjdzie ad mianie hety kielich, adnak-ž nie jak ja chaču, ale jak Ty.^[14] 40 I pryjšoŭ da swaich wučniaŭ i znajšoŭ ich splučych. I skazaŭ Piatru: Tak wy nie mahli adnej hadziny čuć za mnoju? 41 Čujcie i maleciesia, kab nia ŭpaści ŭ pakusu. Duch-to achwočy, ale cieła niadužaje. 42 Iznoŭ druhi raz adyjšoŭ i maliŭsia, kažučy: Ojča moj! Kali nia moža hety kielich prajści, kab mnie jaho nia pić, niachaj staniecca wola twaja. 43 I pryjšoŭ iznoŭ i znajšoŭ ich splučych, bo wočy ich byli abciažeŭšy. 44 I pakinuŭšy ich, iznoŭ adyjšoŭ i treci raz maliŭsia, kažučy tyja samyja słowy. 45 Tady pryjšoŭ da wučniaŭ swaich i skazaŭ im: Spiecie ŭžo i adpačywajcie! Woś nadyjšła časina i Syn čaławiečy budzie wydany ŭ ruki hrešnikaŭ. 46 Ustańcie, pojdziem, woś prybližyŭsia toj, što mianie wydaść.

47 Kali jon jašče hawaryŭ, woś Judaš, adzin z dwanaccacioch, pryjšoŭ, i z im wialikaja hramada z miachami i kijami, pasłanyja archiświatarami i staršymi narodu. 48 A toj, što wydaŭ jaho, daŭ im znak, kažučy: Kaho ja pacałuju, heta jon, biarecie jaho.^[15] 49 I zaraz padyjšoŭšy da Jezusa, skazaŭ: Prywitany budź, wučyciel! I pacaławaŭ jaho. 50 A Jezus skazaŭ jamu: Druža, pašto ty pryjšoŭ? Tady prystupili i nałažyli ruki na Jezusa i ŭziali jaho. 51 I woś adzin, što byli z Jezusam, praciahnuŭšy ruku, wyniaŭ mieč swoj i, ŭdaryŭšy słuhu archiświatara, adsiek jamu wucha.^[16] 52 Tady skazaŭ jamu Jezus: Wiarni twoj mieč za swajo miesca, bo ŭsie, što biaruć mieč, ad miača pahinuć. 53 Niaŭžo dumaješ, što ja nie mahu paprasić Ajca majho i jon daŭ-by mnie ciapier bolej jak dwanaccać lehijonaŭ aniołaŭ? 54 Dy jak-ža spoŭniacca Pisańni, što hetak musić stacca? 55 U tuju časinu skazaŭ Jezus hramadam: Tak jak na razbojnika wy wyjšli z miačami i kijami ŭziać mianie. 56 Hetaje-ž usio stałasia, kab spoŭnilisia Pisańni prarokaŭ. Tady ŭsie wučni, pakinuŭšy jaho, paŭciekali.

Jezus prad Kaifašam. Adračeńnie Piatra

57 Jany-ž, uziaŭšy Jezusa, pawiali da Kaifaša, archiświatara, dzie byli sabraŭšysia knižniki i staršyja.

58 A Piotr išoŭ za im zdalok až da dwara archiświatara i, uwajšoŭšy ŭ siaredzinu, siadzieŭ za słuhami, kab bačyć kaniec. 59 A archiświatar i ŭsia Rada šukali falšywyja świedčańni prociŭ Jezusa, kab jamu śmierć zrabić, 60 i nie znajšli, choć mnoha prychodziła falšywych świedkaŭ. Ukancy-ž pryjšli dwa falšywyja świedki 61 i skazali: Hety kazaŭ: "Ja mahu zrujnawać światyniu Božuju i paśla troch dzion jaje adbudawać".^[17] 62 I ŭstaŭšy, archiświatar skazaŭ jamu: Ničoha nie adkazwaješ na toje, što hetyja prociŭ ciabie świedčać? 63 Ale Jezus maŭčaŭ. I archiświatar skazaŭ jamu: Zaprysiahaju ciabie Boham žywym, kab ty nam skazaŭ, ci ty jość Chrystus, Syn Božy? 64 Kaža jamu Jezus: Ty skazaŭ. Adnaka-ž kažu wam: adciapier ubačycie Syna čaławiečaha, siadziačaha prawaruč mocy Božaj i prychodziačaha ŭ wobłakach niabiesnych.^[18] 65 Tady archiświatar razarwaŭ adzieńnie swajo, kažučy: Jon zbluźniŭ! Našto nam jašče patrebny świedki? Woś ciapier wy čuli bluźnierstwa.^[19] 66 Što wam zdajecca? Jany-ž adkazwajučy, skazali: Jon padlehły śmierci. 67 Tady plawali na twar jahony i bili jaho kułakami, druhija-ž bili jaho pa ščokach, kažučy:^[20] 68 Praroč nam Chryscie, chto heta ciabie ŭdaryŭ?

69 A Piotr siadzieŭ wonkach na dware. I prystupiła da jaho adna słužka, kažučy: I ty byŭ z Jezusam Halilejskim. 70 Ale jon adroksia pierad usimi, kažučy: Nia wiedaju, što ty haworyš. 71 Kali-ž jon wychodziŭ za dźwiery, ubačyła jaho druhaja słužka i skazała tym, što tam byli: I hety byŭ z Jezusam Nazarejskim. 72 I ŭznoŭ adroksia pad prysiahaj: Što nia znaju čaławieka. 73 I krychu potym padyjšli tyja, što stajali i skazali Piatru: Sapraŭdy i ty z ich, bo i haworka twaja ciabie wydaje.^[21] 74 Tady pačaŭ klaścisia i prysiahać, što nia znaje čaławieka. I zaraz-ža zapiajaŭ piewień.^[22] 75 I prypomniŭ Piotr słowa Jezusa, jakoje byŭ skazaŭšy: "Pierš čym zapiaje piewień, ty trejčy adračeśsia ad mianie". I wyjšaŭšy wonki, horka zapłakaŭ.^[23]

1. Paschu žydy abchodzili dnia 14 miesiaca Nizan (panašamu druhaja paławina sakawika i pieršaja paławina krasawika) na pamiatku wybaŭleńnia z Ehiptu. Hałoŭnaj uračystaściaj Paschi była wiačera, u čas katoraj jeli wialikodnaha barančyka i prasnaki (presnyja chlaby, — zwanyja "maccot" — zhetul "maca"). Na druhi dzień, 15 Nizan, było asobnaje świata "Prasnakoŭ", katoryja žydy pawinny byli jeści praz 7 dzion, wyścierahajučysia ŭsiaho kwašanaha. Paschaj nazywali časta nia tolki wiačeru, ale i świata "Prasnakoŭ". Pascha ŭ tym hodzie była pieraniesiena na subotu, 16 Nizan.
2. Pryčynaj sklikańnia nadzwyčajnaha pasiedžańnia Rady byŭ, widać, tyumfalny ŭjezd Jezusa ŭ Jeruzalim.
3. Betanija lažała kala 3 kiłometraŭ na ŭschod ad Jeruzalimu.
4. Heta była Maryja, siastra Marty i Łazara. Tady byŭ taki zwyčaj, što haściam krapili abo pamazwali haławu pachniučym alejkam i čym dastojniejšy byŭ hość, tym ščadrejšaje było pamazańnie abo krapleńnie.
5. Apostały, aproč Judaša, ščyra dumali ab ubohich. Jany bačyli, što Jezus wiadzie žyćcio ŭbohaje, zahadywaje dawać na ŭbohich i dumali, što hetaje "marnatraŭstwa" — jak jany kazali — Chrystusu nie padabajecca. Adnak Chrystus prastuje ichny pamyłkowy pahlad i biare pad swaju abaronu žančynu i jaje dobry ŭčynak.
6. Judaš byŭ rodam z siała Karyjotu, jakoje lažyć u Judei, dziela hetaha i zawiecca Iskaryjotam.
7. Judaš dobra wiedaŭ, što staršyja tolki šukajuć akazii, kab uziać Jezusa, dyk sam idzie da ich i abiacaje im za hrošy wydać Syna Božaha i swajho Wučyciela. Prahawitaść na hrošy robić z jaho najbolšaha zdradnika spamiž ludziej. Siarebranik žydoŭski (šekiel) byŭ wart kala 8 zał.
8. Chrystus chacieŭ pakazać praz hetyja słowy, što ŭsio wiedaje i hetym samym choča napomnić Judaša, kab jon pakajaŭsia i nawiarnuŭsia, a wučniaŭ swaich choča pawučyć, kab nie padali ducham, bo ničoha nie dajecca biez jaho wiedy i woli.
9. "Mačaje sa mnoju ruku ŭ misu" — značyć, blizki, chatni pryjaciel i subiasiednik.
10. Choć Jezus praliŭ swaju kroŭ za ŭsich ludziej, to nia ŭsie ludzi z jaje karystajucca, ale mnohija.
11. Nowy "kielich" radaści budzie pić Chrystus u karaleŭstwie Ajca swajho.
12. Było heta kala hadziny 9 uwiečary. U apošnich dniach swajho žyćcia Jezus časta prabawaŭ na Aliŭnaj hare. Judaš wiedaŭ ab hetym.
13. U toj čas Piotr sapraŭdy hatoŭ byŭ iści nawat na śmierć za swaim Wučycielem, ale nia braŭ jon tady pad uwahu źmiennaści ludzkoje natury. Dyk pryrakańnie jahonaje było nierazwažnaje i lohkadumnaje.
14. Kielich časta aznačaŭ u św. Pisańni ciarpieńni i muku. Chrystus, molačysia, daŭ nam prykład, jak my majem malicca, zdajučysia na wolu Boha.
15. Rymskija žaŭniery nia znali Chrystusa, dyk Judaš umaŭlajecca z imi, što heta budzie toj, katoraha jon pacałuje. Caławańnie swaich wučycialoŭ na znak pašany było pryniatym u žydoŭ. Aproč rymskich žaŭniearaŭ byli jašče žydoŭskija i słuhi archiświataraŭ, uzbrojenyja ŭ miačy i kii.
16. Staŭ u abaronie Chrystusa Symon-Piotr.
17. Pawodle Majsiejawaha Zakonu da prawamočnaści prysudu treba było prynamsia dwoch świedkaŭ, jakija-b zhodna paświečyli prociŭ abwinawačanaha ŭ dakananym pastupku. Chrystus nie kazaŭ hetych słoŭ ab światyni jeruzalimskaj, tolki ab światyni cieła swajho (hł. Jan. 2, 19-21).
18. "Ty skazaŭ" — heta jość uračysty žydoŭski sposab paćwiardžeńnia taho, što pytałasia. Chrystus dahetul maŭčaŭ, bo wiedaŭ, što jahona śmierć užo pastanoŭlena, a tolki šukajuć pryčyny. Ciapier-ža, kali Kaifaš źwiarnuŭsia da jaho z pytańniem, wymahajučy, kab pad prysiahaj skazaŭ, ci jon jość Chrystus (Mesyjaš), Syn Božy, Chrystus prarywaje swajo maŭčańnie i prad usim Sanhedrynam śćwiardžaje, što jon jość Chrystus, Syn Božy. Wobłak u St. Zakonie aznačaŭ tron Božy.
19. Raździrańnie adziežy ŭ žydoŭ było znakam hniewu, žalu abo wialikaha bolu. Adziežu raźdirali kala šyi na hrudzioch zhary ŭniz na jakuju piadziu.
20. Plawańnie na twar było znakam najhoršaj pahardy. Widać, što niekatoryja siabry Sanhedrynu sami plawali na twar Chrystowy, užo nie haworačy ab słuhach i žaŭnierach.
21. Haworka ŭ Halilei była inšaj, čym u Jeruzalimie.
22. Było heta druhoje piajańnie pieŭnia, značyć kala hadziny 3 naranicy.
23. I sapraŭdy, była pryčyna da płaču. Bo choć Piotr adroksia ad Chrysta sa strachu pierad asudžeńniam i śmierciaj, to ŭsiožtaki adračeńnie ad znajomstwa z Chrystom dyj jašče pad prysiahaj, było wialikim hrecham. Adnak Piotr nia straciŭ wiery i lubowi da swajho Wučyciela — i heta wiera i luboŭ prywiadzieć jaho praz slozy i pakutu iznoŭ da Chrysta.

RAZDZIEŁ 27

Druhoje pasiedžańnie Sahedrynu. Kaniec Judaša

1 Kali-ž nastała ranica, usie archiświatary i staršyja narodu zrabili naradu prociŭ Jezusa, kab zrabić jamu śmierć.^[1] 2 I źwiazaŭšy, zawiali jaho i addali Poncyju Piłatu, načalniku.^[2]

3 Tady Judaš, jaki wydaŭ jaho, bačačy, što jon byŭ zasudžany, praniaty žalem, adnios tryccać siarebranikaŭ wyšejšym świataram i staršym,^[3] 4 kažučy: Sahrašyŭ ja, wydajučy niawinnuju kroŭ. A jany skazali: Što nam? Ty siabie hladzi. 5 I kinuŭšy siarebraniki ŭ światyni, wyjšaŭ i, pajšoŭšy, pawiesiŭsia.^[4] 6 A wyšejšyja światary, uziaŭšy siarebraniki, skazali: Nielha ich kłaści ŭ skarbonu, bo heta zapłata za kroŭ. 7 I zrabiŭšy naradu, kupili za ich pole hančara, na chawańnie padarožnych. 8 Dziela hetaha toje pole zawiecca Haceldama, što značyć: Pole krywi, až pa siańniašni dzień. 9 Tady spoŭniłasia, što było skazana praz Jeremija praroka, (32, 8), kažučaha: "I ŭziali tryccać siarebranikaŭ, zapłatu Acienienaha, jakoha acianili syny Izraila, 10 i dali ich za hančarowa pole, jak pastanawiŭ mnie Pan".

Jezus prad Piłatam

11 Jezus-ža stanuŭ pierad načalnikam. I spytaŭsia ŭ jaho načalnik, kažučy: Ty karol Judejski? Skazaŭ jamu Jezus: Ty kažaš.^[5] 12 I kali winawacili jaho wyšejšyja światary i staršyja, ničoha nie adkazwaŭ. 13 Tady skazaŭ jamu Piłat: Nia čuješ, jak mnoha świedčać prociŭ ciabie? 14 I nie adkazaŭ jamu na niwodnaje słowa, tak što načalnik mocna dziwiŭsia.^[6]

15 Na dzień ža światočny načalnik mieŭ zwyčaj wypuščać narodu adnaho wiaznia, jakoha-b jany zachacieli.^[7] 16 A mieŭ jon tady wydatnaha wiaznia, katory nazywaŭsia Barabba. 17 Dyk kali jany sabralisia, skazaŭ Piłat: Kaho chočacie, kab wam puścić: Barabbu, ci Jezusa, katory zawiecca Chrystus:^[8] 18 Bo wiedaju, što wydali jaho praz zawiść.

19 Kali-ž jon siadzieŭ u sudowiščy, pasłała da jaho žonka jahona, kažučy: Nia rabi ničoha hetamu sprawiadliwamu, bo ja siahońnia praz son mnoha ciarpieła dziela jaho.

20 A wyšejšyja światary i staršyja nahawaryli narod, kab prasili Barabbu, a Jezusa zahubili. 21 I adazwaŭšysia, načalnik skazaŭ im: Kaho z dwuch chočacie, kab wam puścić? Jany-ž skazali: Barabbu. 22 Skazaŭ im Piłat: Što-ž ja zrablu z Jezusam, katory zawiecca Chrystus? 23 Skazali ŭsie: Niachaj budzie ŭkryžawany! 24 Piłat-ža, bačačy, što ničoha nie pamahaje, ale robicca jašče bolšaje zabureńnie, uziaŭšy wady, admyŭ ruki pierad narodam, kažučy: Niewinawaty ja ŭ krywi hetaha sprawiadliwaha; wy hladziecie.^[9] 25 I adkazwajučy ŭwieś narod skazaŭ: Kroŭ jaho na nas i na dziaciej našych!^[10] 26 Tady puściŭ im Barabbu, a Jezusa ŭbičawanaha wydaŭ im, kab byŭ ukryžawany.^[11]

27 Tady žaŭniery načalnika, uziaŭšy Jezusa ŭ dwaryšča sudu, sabrali da jaho ŭsiu rotu. 28 I raździeŭšy jaho, apranuli jaho ŭ čyrwony płašč;^[12] 29 i sploŭšy wianok z cierniaŭ, uzłažyli jamu na haławu, i tryścinu ŭ prawuju ruku jaho. I źhinajučy pierad im kaleni, naśmiachalisia z jaho, kažučy: Budź prywitany, karol Judejski. 30 I plujučy na jaho, brali tryścinu i bili jaho pa haławie.

Ukryžawańnie Jezusa Chrysta. Jaho śmierć i pachawańnie

31 I potym jak i naśmiajalisia z jaho, źniali z jaho płašč i adzieli jaho ŭ jahonaje adzieńnie, i pawiali jaho, kab ukryžawać. 32 Wychodziačy-ž spatkali čaławieka Kirenejca, na imia Symon; hetaha prymusili, kab nios kryž jahony.^[13] 33 I pryjšli na miesca, jakoje zawiecca Hołhota, što značyć: miesca Trupnoha Čerapu.^[14] 34 I dali jamu pić wino, źmiešanaje z žoŭciaj; i kali pakaštawaŭ, nie chacieŭ pić.^[15] 35 A kali ŭkryžawali jaho, padzialili jahonaje adzieńnie, kidajučy los, kab spoŭniłasia, što było skazana praz praroka, kažučaha: "Padzialili sabie adzieńnie majo, a nad sukniaj majeju kidali los".^[16] 36 I sieŭšy, pilnawali jaho 37 I pamiaścili nad haławoju jaho napisanuju winu jaho: Heta Jezus, karol Judejski.^[17]

38 Tady byli ŭkryžawany z im dwa razbojniki: adzin pa prawaj ruce, a druhi pa lewaj.^[18]

39 A prachodziačyja mima bluźnili jamu, kiwajučy haławami swaimi^[19] 40 i kažučy: Hej, što rujnuješ światyniu Božuju i ŭ try dni jaje adbudoŭwaješ, ratuj samoha siabie; kali ty Syn Božy, zyjdzi z kryža! 41 Taksama i wyšejšyja światary z knižnikami i staršymi, naśmichajučysia, kazali: 42 Druhich ratawaŭ, siabie samoha nia moža paratawać! Kali jon karol Izrailski, niachaj ciapier zyjdzie z kryža i my pawierym jamu. 43 Spadziawaŭšysia na Boha; niachaj ciapier wybawić jaho, kali choča; bo kazaŭ: "Što ja jość Syn Božy". 44 Taksama i razbojniki, što byli ŭkryžawany z im, źniewažali jaho.^[20]

45 Ad šostaje hadziny nastała ciemra pa ŭsiej ziamli až da hadziny dziewiataj.^[21] 46 I kala hadziny dziewiataj zakryčaŭ Jezus wialikim hołasam, kažučy: "Jeli, Jeli, łamma sabakthani", što značyć: Boža moj, čamu-ž Ty mianie pakinuŭ?^[22] 47 A niekatoryja tam stojačy i čujučy, kazali: Hety kliča Haljaša.^[23] 48 I zaraz-ža adzin z ich, pabiehšy, uziaŭ hubku, nasadziŭ na tryścinu i daŭ jamu pić. 49 A druhija kazali: Čakaj, pahladzim, ci pryjdzie Haljaš ratawać jaho. 50 Jezus-ža, iznoŭ zakryčaŭšy wialikim hołasam, addaŭ dušu.^[24] 51 I woś zasłona światyni raździorłasia na dźwie čaści ad wierchu až da nizu; i ziamla zatrasłasia, i skały patreskalisia.^[25] 52 I adčynilisia hraby i mnoha ciełaŭ światych, što pasnuli, ustała;^[26] 53 i wyjšaŭšy z hraboŭ paśla jahonaha ŭskrašeńnia, uwajšli ŭ światy horad i pakazalisia mnohim.

54 Sotnik-ža i tyja, što z im byli, ścierahučy Jezusa, uhledzieŭšy ziemletrasieńnie i toje, što stałasia, spałochalisia mocna i kazali: Sapraŭdy hety byŭ Synam Božym.^[27] 55 Było-ž tam mnoha žančyn zdalok, jakija byli pajšoŭšy za Jezusam ad Halilei, słužačy jamu; 56 miž katorymi była Maryja Mahdalena, i Maryja, matka Jakuba i Jazepa, i matka synoŭ Zebedejawych.^[28]

57 Kali-ž nastaŭ wiečar, pryjšoŭ adzin bahaty čaławiek z Arymatei, na imia Jazep, katory i sam byŭ wučniem Jezusa.^[29] 58 Hety pryjšoŭ da Piłata i prasiŭ cieła Jezusa. Tady Piłat zahadaŭ addać cieła. 59 I ŭziaŭšy cieła, Jazep zawiarcieŭ jaho ŭ čystaje pałatno 60 i pałažyŭ jaho ŭ swaim nowym hrobie, jaki byŭ wysiekšy ŭ skale; i prywaliŭ wialiki kamień da ŭwachodu ŭ hrob, i adyjšoŭ.^[30] 61 Była-ž tam Maryja Mahdalena i druhaja Maryja, siedziačy nasuproć hrobu.

62 A na zaŭtrašni dzień, što jość paśla Pryhatawańnia, sabralisia wyšejšyja światary i faryzei da Piłata, 63 kažučy: Panie, my prypomnili, što heny zwodnik jašče žywučy skazaŭ: "Cieraz try dni ja ŭwaskresnu".^[31] 64 Dyk zahadali pilnawać hrob až da treciaha dnia, kab časam nia pryjšli wučni jahony, nia ŭkrali jaho, i nie skazali narodu: Ustaŭ z umierłych — i budzie apošniaja pamyłka horšaja za pieršuju. 65 Skazaŭ im Piłat: Majecie stražu, idziecie, pilnujcie, jak umiejecie. 66 Jany-ž, pajšoŭšy, abiaśpiečyli hrob stražaj, apiačataŭšy kamień.

1. Sanhedryn źbirajecca na druhoje pasiedžańnie dniom, bo ŭnačy nia možna było wydawać prysudaŭ śmierci.
2. Namieśnikam rymskaha cezara ŭ Judei i Samaryi byŭ Poncyj Piłat, jaki ŭradawaŭ ad 26 da 37 hodu pa Naradž. Chrysta. Wiedamy byŭ z swajej srohaści, uporystaści i razam słabawolnaści.
3. Judaš musić nie spadziawaŭsia, što žydy wydaduć Chrystusa na śmierć.
4. Hetaki byŭ kaniec zdradnika, jakoha nawat wyraklisia tyja, katoryja dawali jamu hrošy. Žal jaho byŭ niapoŭny, bo nie adnasiŭsia da Boha, ale da spraŭ ludzkich, dyj Judaš nia mieŭ nadziei na adpuščeńnie, nia mieŭ wiery i lubowi, a dziela hetaha papaŭ u rospač i končyŭ samahubstwam. Piłat žyŭ u Cezarei nad Mižziemnym moram, a tolki na świata pryjazdžaŭ u Jeruzalim, kab asabista dahladzieć paradku ŭ hetym niespakojnym horadzie.
5. Z hetaha widać, što hałoŭnym zakidam prociŭ Jezusa było toje, što jon nazywaŭ siabie žydoŭskim karalom. Pierad Piłatam žydy nie winawaciać Jezusa u sprawach relihijnych, jakija dla Piłata, jak rymlanina, nia mieli nijakaha značeńnia, a winawaciać u sprawach palityčnych, pradstaŭlajuć Jezusa jak palityčnaha prastupnika.
6. Chrystus maŭčaŭ, bo wiedaŭ, što ŭsie skarhi i zakidy žydoŭskija wypływali z nienawiści i złoj woli i što nie było ŭ hetych zakidach i kroški praŭdy. Baroniačysia Chrystus usio adno žydoŭ nie prakanaŭ-by ŭ swajej niawinnaści, a Piłat i tak byŭ prakanany, što Chrystus niawinny.
7. Žydy abchodzili Paschu na pamiatku wybaŭleńnia z ehipieckaj niawoli i z hetaj pryčyny ŭwiali zwyčaj wypuščać na kožnuju Paschu adnaho wiaznia. Hety zwyčaj praściarahali ŭ Judei i rymlanie.
8. Barabba byŭ zabojcam. Užo samo zraŭnańnie niawinnha Jezusa z Barabbam było nniesprawiadliwym i dla Jezusa wielmi kryŭdnym.
9. Praz ceremoniju abmyćcia ruk chacieŭ Piłat pakazać, što jon nie winawaty ŭ pralićci krywi Chrystowaj. Piłat, budučy prakanany ab niawinaści Chrysta i razam z hetym padpiswajučy śmiarotny prysud, wydaŭ prysud i na samoha siabie.
10. Adkaznaść za kroŭ Chrystowu žydy ŭziali na siabie i na swajo patomstwa. Historyja świedčyć, što kroŭ Chrysta zaciažyła na hetym narodzie.
11. Bičawańnie było strašnaj karaju, jakuju tady dapuskała prawa rymskaje. Čaławieka, addanaha na bičawańnie, raździawali, prywiazwali da staŭpa i bili bičami, majučymi aławianyja abo žaleznwia kulki. Zaraz paśla pieršych udaraŭ prabiwałasia na čaławieku skura i liłasia kroŭ. Takija bičy nia tolki kalečyli cieła, ale dastawali da kaści i paśla takoha bičawańnia čaławiek byŭ zusim źniamožany. Praz bičawańnie Piłat chacieŭ dahadzić žydom.
12. U čyrwonych płaščoch chadzili daŭniej karali. Chrysta na ździeki i pahardu adzieli ŭ hetaki stary płašč.
13. Pawodle rymskaha prawa asudžanyja na kryžawuju śmierć musieli sami dla siabie niaści kryž. Chrystus, zmučany bičawańniem, nia moh nieści i dziela hetaha prymusili da hetaha adnaho čaławieka, Symona z horadu Kireny. Śmiarotny pachod adbywaŭsia ŭ takim paradku: napieradzie išoŭ wiestaŭničy, jaki abwiaščaŭ narodu imia, pachodžańnie i winu asudžanych, potym išli pradstaŭniki Sanhedrynu, jakija wydali Jezusa na śmierć, a za imi Chrystus razam z dwama razbojnikami. Asudžanyja byli akružany čatyrma rymskimi žaŭnierami, jakija spaŭniali rolu kataŭ. Ukancy išoŭ kanwoj, złožany z cełaj sotni rymskich žaŭnieraŭ z sotnikam na čale. Pa bokach i zzadu išła hramada cikawych i spahadajučych.
14. Kalwaryja abo Hałhota była tuž za horadam. Byŭ heta niewialiki ŭzhorak, padobny z wyhladu da trupnoha čerapa. Tam zwyčajna było miesca kaźni dla ŭsich prastupnikaŭ.
15. Wino z žoŭciaj, abo, inakš kažučy, z horkaj mirraj. Hety napitak adbiraŭ častkowa ad čaławieka świedamaść i rabiŭ niačułym na bol. Prawa rymskaje dazwalała na dawańnie asudžanamu hetaha napitku. Jezus pić nie chacieŭ, kab pamierci z poŭnaj świedamaściaj.
16. Kryž mieŭ kala 3 metraŭ wyšyni. Kryžawańnie adbywałasia zwyčajna dwajakim sposabam: abo prybiwali ci prywiazwali asudžanaha da kryža i potym kryž padnimali i stawili ŭ pryhatawanuju jamu, abo spačatku stawili kryž u jamu, a potym na kryž uściahiwali asudžanaha i prywiazywali abo prybiwali jaho nohi i ruki da kryža hwazdami. Kab prybity da kryža pad ciažaram swajho cieła nie sarwaŭsia, byli ŭstrojeny dźwie padstaŭki, na adnej z ich asudžany moh prysieści, a na druhoj abapiorci swaje nohi. Nohi Chrysta byli prybity praŭdapadobna pa adnej, adna kala druhoj. Pierad ukryžawańniem asudžanaha raździawali i adzieža pierachodziła na ŭłasnaść tych čatyroch žaŭnieraŭ, jakija kryžawali. Nad adziežaj kidali los (žerab), kamu jakaja čaść maje dastacca.
17. Napis winy niasli pierad asudžanym, kab usie wiedali, u čym jon prawiniŭsia, a potym hety napis prybiwali da kryža nad jaho haławoju. Była heta niewialikaja, biełaja tablička.
18. Pasiaredzinie pamiaścili Jezusa, jak-by najbolšaha złačynca.
19. Kalwaryja lažała blizka darohi, tak što prachodziačyja tudoju ludzi zachodzili na Kalwaryju, kab naśmiachacca z Jezusa.
20. Pawodle staradaŭnaha pierakazu, razbojnik, jaki wisieŭ pa prawaj ruce Jezusa, nazywaŭsia Dyzma, heta jon pierastaŭ bluźnić i nawiarnuŭsia.
21. Panašamu — ad hadziny 12 da hadziny 3 pa paŭdni. Heta było nie astranamičnaje (pryrodnaje) zaćmieńnie sonca, a cudoŭnaje, jakoje mahło być tolki ŭ adnym krai (Judei) abo ŭ adnym horadzie (Jeruzalimie).
22. Słowa "pakinuŭ" aznača tut nia tolki pakidańnie Chrysta, Syna Božaha, na takuju strašnuju muku i ździeki, ale tak-ža apuścieńnie duchowaje, jakoje Chrystus adčuŭ u Sadzie Aliŭnym i ciapier na kryžy. Chrystus, jak čaławiek, nie adčuwaŭ tady tej radaści, jakuju adčuwaŭ zaŭsiody praz ahladańnie Boha, wypływajučaje z złučeńnia natury čaławiečaj Chrysta z naturaj Božaj u asobie Słowa — Syna Božaha. Boh Ajciec dapuściŭ hetaje, kab Syn Jahony praz ciarpieńnie i muki swajho cieła i dušy adpakutawaŭ za hrachi ŭsiaho čaławiectwa.
23. Žydy pierakrucili słowy Chrystusa "Eli" na "Elia", a Hallaša (Illu) tady pryzywali ŭ roznych niaščaściach.
24. Chrystus addaŭ swaju ludzkuju dušu Bohu bolej jak pa troch hadzinach wisieńnia i muki na kryžy (pamior kala hadziny 3 pa pał.). Umirajučy, Chrystus daŭ dokaz, što jon, jak Boh-čaławiek, jość panam swajej śmierci, bo ŭmiraje nia z fizyčnaha biazsilla, ale pa swajej woli, kali choča. Hetaha dokazam, pawodle św. Ajcoŭ, jość silny hołas, jakim zakryčaŭ Jezus prad skanańniem. Na heta źwiarnuŭ uwahu nawat sotnik.
25. Zasłona heta dzialiła miesca Światoje ad Światoha światych u Jeruzalimskaj światyni. Heta mieła značyć, što razam z śmierciaj Chrystusa dostup u niabiesnaje Światoje światych užo byŭ adčynieny.
26. Hraby ŭ Palestynie začynialisia wialikimi i kruhłymi (padobnymi da młynawych) kamieńniami, jakija prykočwali da ŭchodu ŭ hrob. Hetyja kamieńni z pryčyny trasieńnia ziamli adsunulisia i dziela hetaha adčynilisia hraby.
27. Sotnik byŭ pahancam, ale bačačy cudy, jakija dziejalisia pry śmierci Chrysta, uwieryŭ, adnak nia ŭwieryli pradstaŭniki Sanhedrynu.
28. Maryja nazywałasia Mahdalenaj z tej pryčyny, što pachodziła z miastečka Mahdali, što lažyć nad Halilejskim wozieram.
29. Jazep byŭ rodam z Arymatei, ale žyŭ u Jeruzalimie, dzie mieŭ nawat swoj hrob. Byŭ jon siabram Sanhedrynu, ale byŭ prociŭ asudžeńnia Jezusa na śmierć. Prawa rymskaje dazwalała addawać cieły kaznienych znajomym abo swajakom dziela pachowin.
30. Było heta jašče pierad zachadam sonca. Hraby ŭ žydoŭ byli wysiakanyja ŭ skale i mieli nizki ŭwachod, da jakoha prywalwali kruhły, ciažki kamień, kab časam jaki źwier nia ŭlez u hrob i nie narušyŭ cieła.
31. Pryhatawańnie było ŭ piatnicu, dyk "na zaŭtrašni dzień" značyć u subotu. Praz usiu piatnicu staršyja žydoŭskija byli zaniaty asudžeńniem Chrysta na śmierć, a ŭ subotu prypaminajuć jašče i hetuju sprawu, źwiazanuju sa sławami Chrystusa. Chrystus uskros na treci dzień paśla swajej śmierci i pachowin h. zn. lažaŭ u hrobie kaniec piatnicy, usiu subotu i pačatak niadzieli, bo ŭskros pierad świetam.

RAZDZIEŁ 28

Uskrasieńnie i apošnija dni Chrysta na ziamli

1 A paśla suboty, na świtańni pieršaha dnia tydnia, pryjšła Maryja Mahdalena i druhaja Maryja pahladzieć hrobu.^[1] 2 I woś zrabiłasia wialikaje ziemletrasieńnie, anioł Panski zyjšoŭ z nieba i prystupiŭšy, adwaliŭ kamień i sieŭ na im.^[2] 3 A byŭ wyhlad jahony, jak małanka i adzieńnie jahonaje, jak śnieh. 4 I ad strachu pierad im pierapužalisia wartaŭniki i zrabilisia jak niažywyja. 5 Adazwaŭšysia-ž anioł skazaŭ žančynam: Nia bojciesia wy, bo wiedaju, što šukajecie Jezusa, katory byŭ ukryžawany. 6 Niama jaho tut, bo ŭskros, jak skazaŭ. Chadziecie i pahladziecie miesca, dzie byŭ pałožany Pan. 7 I skora pajšoŭšy, skažecie wučniam jahonym, što ŭskros; i woś idzie pierad wami ŭ Halileju, tam jaho pabačycie. Woś ja wam skazaŭ napierad.

8 I wyjšli skora z hrobu, sa stracham i wialikaj radaściaj biahučy, kab pawiedamić wučniaŭ jahonych. 9 I woś Jezus spatkaŭ ich, kažučy: Budźcie prywitanyja! Jany-ž prystupili, i abniali nohi jaho, i pakłanilisia jamu. 10 Tady skazaŭ im Jezus: Nia bojciesia! Idziecie, pawiedamcie bratoŭ maich, kab išli ŭ Halileju; tam mianie ŭbačać.^[3]

11 Kali jany adyjšli, woś niekatoryja z wartaŭnikoŭ pryjšli u horad i pawiedamili wašejšych świataraŭ ab usim, što było stałasia. 12 I jany, sabraŭšysia z staršymi i zrabiŭšy naradu, dali žaŭnieram mnoha hrošaj, 13 kažučy: Kažecie, što wučni jahony ŭnačy pryjšli i ŭkrali jaho, kali my spali.^[4] 14 A kali hetaje dojdzie da načalnika, my ŭhaworym jaho i zrobim was biaśpiečnymi. 15 Jany-ž, uziaŭšy hrošy, zrabili tak, jak byli nawučany. I razyjšłosia hetaje słowa pamiž žydami až pa siahońniašni dzień.

16 A adzinaccać wučniaŭ pajšli ŭ Halileju, na haru, dzie im byŭ naznačyŭ Jezus. 17 I ŭbačyŭšy jaho, pakłanilisia; niekatoryja-ž sumniewalisia.^[5] 18 I prystupiŭšy Jezus pramowiŭ da ich, kažučy: Dadziena mnie ŭsia ŭłada na niebie i na ziamli. 19 Dyk idučy, nawučajcie ŭsie narody, chryściačy ich u imia Ajca i Syna i Ducha Światoha,^[6] 20 nawučajučy ich zachoŭwać usio, što-tolki ja zahadaŭ wam. I woś ja z wami praz usie dni, až da skančeńnia świetu.^[7]

1. Pieršaha dnia tydnia h. zn. u niadzielu. Žančyny wyjšli z domu jašče pierad uschodam sonca, a pryjšli da hrobu samym uschodam abo zaraz paśla ŭschodu. Jany chacieli namaścić cieła Jezusa darahimi maściami, jakija baranili cieła ad hnićcia.
2. Chrystus paŭstaŭ z umierłych i wyjšaŭ z hrobu, nie narušajučy piačaciaŭ i nie adwalwajučy kamienia, bo cieła jahonaje było ŭžo prastaŭlenaje i mahło prachodzić praz matarjalnyja pieraškody, jak skały, dźwiery i h. p.
3. Anioł, a potym sam Chrystus, zahadywaje swaim wučniam iści ŭ Halileju. Wučni potym zastasawalisia da hetaha zahadu Chrysta i skirawalisia ŭ Halileju.
4. U hetych sławach staršych žydoŭskich i žaŭnieraŭ była supiarečnaść: bo kali spali, to jak mahli bačyć, što wučni pryjšli i ŭkrali cieła Jezusa, a kali bačyli, to našto pazwolili?
5. Hetaje źjaŭleńnie Chrystusa ŭ Halilei było nia pieršym, a ŭžo wośmym, bo pierad hetym Chrystus źjaŭlaŭsia swaim wučniam u Judei. Było jašče i bolej źjaŭleńniaŭ Je. Chrysta, ab katorych raskazwaje św. Pisańnie pa inšych miascoch.
6. Užo praroki ŭ St. Zakonie wiaścili paŭsiudnaść karaleŭstwa Božaha, jakoje mieła abyjmać usie narody i ŭsie krai i trywać praz usie časy. Ciapier-ža hetaje karaleŭstwa zakładaje Chrystus i pasyłaje swaich wučniaŭ wiaścić ewaneliju usim narodam. Chrost u imia Św. Trojcy jość pieršym i kaniešnym warunkam prynaležnaści da karaleŭstwa Chrystowaha. Praz chrost my naležym da Chrystusa i da Boha.
7. Druhim warunkam prynaležnaści da karaleŭstwa Chrystowaha jość zachawańnie jahonych prykazańniaŭ. Chrystus abiacaje swaju prysutnaść u hetym karaleŭstwie (Kaściole Katalickim) až da skančeńnia świetu. Z hetych słoŭ bačym, što Kaścioł Chrystowy budzie isnawać nia hledziačy na praśledy, da kanca świetu.