Іх надоўга асудзілі,
Цяжка пакаралі,
Праз нягоду жыцьця з вёсак
У вастрог загналі,
Адарвалі ад сямейкі
І ад родных дзетак,
Гоняць ў катаргу пажылых,
Маладых кабетак.
І ня знаюць, небаракі,
Бедныя кабеты,
Куды доля іх загоніць,
Дзе іх пройдуць леты:
І ня знаюць, як сустрэне
Трудная дарога
Пад канвоем па этапах
У вастрог з астрога.
На іх тварах смутак цёмны,
Гора напісана:
За няма што жыцьцё зьнікла,
Ў гразь яно ўтаптана!
Задуменьне чорнай ценьню
На твары іх зьляжа,
Горам цяжкім, горам горкім
Сэрца апяража.
Ўсё прапала для гаротных,
Жыцьцё ў прах разьбіта,
А над будучынай цёмнай
Ночка ўсьцяж разьліта.
І даўнейшае жыцьцё іх
Ў думках пранясецца,
І ад гэтых думак сэрца
Жалем скалыхнецца.
Вёска ўстане перад імі,
Хаткі дарагія,
Ўсе куточкі, дзе прабеглі
Леты маладыя.
Ўспомняць родных, сваіх кроўных,
Блізкіх і далёкіх.
А ці ўспомняць іх там дома,
Бедных, адзінокіх?
І часамі хто з іх песьню
Горка засьпявае.
Гэта песьню жалем-смуткам
Сэрца спавівае.
„Я памру“ — адна заводзіць:
„Мяне пахаваюць Як папала, у чужым доле
Труп мой закапаюць.
Знаць ня будзе ніхто з родных,
Дзе мой прах струхлее…“
Горкім жалем, цяжкім смуткам,
Ад тэй песьні вее…
Ох, як многа такіх песень
Чуецца ў дарогах!
Колькі сілы, жыцьця колькі
Нішчыцца ў астрогах!
1910 г.
|