Перайсці да зместу

Вікікрыніцы:Змест

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэтая старонка тлумачыць Правілы і парады Вікікрыніцаў. Яно агульнапрынятае сярод удзельнікаў і прызнаецца за норму, якой мусяць прытрымлівацца ўсе карыстальнікі. Перад зьмяненьнем правілаў любыя зьмены, акрамя невялічкіх правак, варта абмяркоўваць на старонцы размоваў.
Змест

Мэта Вікікрыніц, як Вольнае Кніжні, — гэта стварэнне збору твораў з вольным зместам. Гэтая старонка змяшчае правіла, якое выкарыстоўваецца, каб вызначыць, ці змест канкрэтнага твора адпавядае мэтам праекту.

Што адпавядае

[правіць]

Ніжэй прыведзеныя крытэры з’яўляюцца дадатковымі да крытэраў, звязаных з аўтарскім правам.

Творы з электроннымі копіямі

[правіць]

Вікікрыніцы — кніжня алічбаваных, вычытаных ды правераных копіяў, што існуюць у папяровым выглядзе, мастацкіх, навуковых, публіцыстычных твораў, дзяржаўных дакумантаў і мясцовых органаў улады, архіўных дакумантаў, рукапісаў (далей — Твор). Творы павінныя знаходзяцца ў грамадскім набытку або мець вольную ліцэнзіі да выкарыстаньня.

Пажадана, каб змешчаны ў Вікікрыніцах твор меў электронную копію (скан) арыгіналу ў вольным да распаўсюджваньня фармаце. Дзеля гэтага сканаваную копію Твору ў выглядзе файлу карыстальнік заладоўвае ў Вікісховішча і на аснове дадзенага файлу стварае старонку Індэксу. Да яго аўтаматычна ствараецца набор старонак. Індэкс дазваляе зручна ды якасна вычытваць старонкі Твору, а таксама дае магчымасьць любому карыстальніку пераканацца ў дакладнасьці арыгінальнага тэксту Твору.

Дакумантальныя крыніцы

[правіць]

Дакумантальныя крыніцы характаразуюцца адным з двух крытэраў:

  1. гэта афіцыйныя дакуманты суб’екту, што іх стварыў, або
  2. яны даказальныя ў сваёй прыродзе і створаныя ў ходзе падзеяў.

Гэтыя дакуманты ад канстытуцыі ды дамоваў да асабістага ліставаньня ды дзёньнікаў. Гэтая катэгорыя можа ўключаць матэрыялы, што не былі даступныя гістарычна, такія як: гістарычныя тэлефонныя званкі, юрыдычныя справы ды звесткі вайсковых апэрацыяў. Дакумантальныя крыніцы павінныя дадавацца ў поўнай форме, калі гэта магчыма, без істотных рэдактарскіх выпраўленняў. Крыніца такіх твораў павінная быць указаная, каб іншыя ўдзельнікі маглі праверыць, што копія на Вікікрыніцах ёсць згоднай з законам. Выказванне звычайных думак ня ёсць дакумантальнай крыніцай.

Аналітычныя ды мастацкія творы

[правіць]

Аналітычныя творы — гэта публікацыі, якія збіраюць інфармацыю з розных крыніцаў ды аналізуюць яе. Любы публіцыстычны твор, напісаны на нейкую тэму пасля таго. як адбыліся адпаведныя падзеі, звычайна трапляе ў гэтую катэгорыю. Як аналітычныя творы, так і любыя мастацкія творы павінныя быць апублікаваныя ў СМІ, якое ўключае рэцэнзаванне або рэдактарскі кантроль; гэта выключае самадрукі.

Навуковыя даследаванні

[правіць]

Навуковыя даследаванні могуць публікавацца ў Вікікрыніцах, калі твор прайшоў рэцэнзію надзейнага суб’екту і які можна верыфікаваць. Гэты твор павінны быць выпушчаны пад вольнай ліцэнзіяй, што выключае творы, якія ўжо былі апублікаваныя камерцыйна з пагадненнем, што перадрук забаронены.

Прыкладам такой прынятай даследчай працы ёсць дысертацыя. што была ўважліва разгледжаная і прынаятая навуковай радай акрэдытаванага ўніверсітэту.

Навуковыя даследаванні, што раней не публікаваліся, незалежна ад таго, ці праходзілі яны рэцэнзаваньне або не, могуць быць апублікаваныя ў Вікікрыніцах, калі аўтар адпавядае крытэрам значнасці (незалежна ад таго, ці Вікіпедыя мае артыкул пра аўтара або не) і твор выпушчаны пад вольнай ліцэнзіяй, сумяшчальнай з правіламі Вікікрыніцаў.

Што не адпавядае

[правіць]

Усё ніжэйшэе засноўваецца на правілах, прыведзеных вышэй.

Арыгінальны ўнёсак

[правіць]

Творы, створаныя карыстальнікамі Вікікрыніцаз і не апублікаваныя ў правераным, звычайна рэцэнзаваным выдавецтве, не дазваляюцца ў Вікікрыніцах. Вікікрыніцы — гэта ня спосаб для аўтара апублікаваць свой твор і зрабіць яго даступным для іншых людзей.

Рэклама

[правіць]

Вікікрыніцы не збіраюць рэкляму, што датычыцца любога тыпу твораў, калі яна сама не з’яўляецца публікацыяй. Гэта ўключае інфармацыю пра нядаўна апублікаваныя творы, што абараняюцца аўтарскім правам або знаходзяцца ў грамадскім набытку. Рэклама можа быць у розных формах, але звычайна гэта выяўлянцца ў напісаных каментарах або вонкавых спасылках.

Зважайма: Рэкляма, якая з’яўляецца часткай большае публікацыі, дазваляецца.

Урыўкі

[правіць]

Выпадковыя або выбраныя ўрыўкі агулам не дазваляюцца. Калі ўвесь твор даступны як djvu- або pdf-файл на Вікісховішчы і тутака створаная старонка індэксу, творы разглядаюцца як творы ў працэсе вычыткі, а не ўрыўкі.

Творы, што змяняюцца

[правіць]

Мэта Вікікрыніцаў — збор і захоўванне твораў у іхняй апублікаванай форме. З гэтае прычыны, творы, чый змест будзе зменьвацца час ад часу, імаверна, з мэтай абнаўлення твору, паляпшэння зместу, які ўжо быў апублікаваны або для лепшага ўспрымання тэксту, не ўключаюцца ў Вікікрыніцы:

Некаторыя прыклады:

  1. неабмежаваныя часам тэксты, калі аўтар спадзяецца на супольныя намаганні многіх людзей, каб скончыць і палепшыць яго твор;
  2. кампіляцыі, калі ёсць шмат крыніцаў нейкага тэксту, ды/або гэты тэкст пастаянна змяняецца, як толькі знойдзецца новая адпаведныя інфармацыя;
  3. спісы (глядзі ніжэй).

Даведкавы матэрыял

[правіць]

Вікікрыніцы не збіраюць даведкавы матэрыял, калі ён ня быў апублікаваны як частка закончага тэксту. Такая інфармацыя, што раней не публікавалася, часта створаная карыстальнікамі і не правераная, што не пасуе мэтай праекту Вікікрыніцаў.

Некаторыя прыклады:

  1. спісы;
  2. матэматычныя канстанты;
  3. табліцы даных або вынікаў;
  4. матэрыялы крыптаграфіі;
  5. выходны код праграмаў;

Заўважма: Даведкавы матэрыял, што дадзены, як частка большай публікацыі (табліцы, дадаткі) пасуе Вікікрыніцам.