І бацька, і сын апранулі шынэль,
І дочкі, і сёстры з абозам…
Ня страшны нікому штылет і шрапнэль,
Ня страшны марозы, марозы…
А там на арэне крывавых падзей,
Дзе журацца сосны аб некім,
Блукае вандруе зьбянтэжаны цень,
І белая здань „чалавека“…
Дзе пройдуць, дзе ступяць, там енкі і стогн
Ды выбухі грозных гарматаў…
Там каркае, кружыцца стада варон,
Сьвяткуючы чорнае сьвята.
Там кружацца, каўкаюць каўкі аддаль,
Ім такжа чамусь не сядзіцца…
Загадна махае ім белая здань,
І цень няжывое царыцы:
— Сьвяткуйце, сьвяткуйце — ня скора канец,
Эўропа дашле нам патроны.
‘Шчэ чорных мужыцкіх, нікчэмных касьцей
Паляжа тут шмат эшалёнаў.
Ашчэрыла зубы халодная сьмерць…
Павісла туга над сусьветам…
І чуліся словы:
— Змагацца!..
— Гарэць!
У рытмах разьюшаных ветраў.
Хоць многа лілося людзкое крыві, —
Народны парыў не зламалі
Ніякія танкі суседніх краін,
Ніякія „белыя здані“.
Замоўклі гарматы… І вольнасьці сьпеў
З грудзей міліёнаў паліўся…
Ад жаху, бы ліст, „чалавек“ задрыжэў,
А цень між руінаў стуліўся.
Так памірала здань мінулага Ў прадсьвітальных рытмах дня.
III
Усхвалёванымі крокамі
Хтосьці мерыць цішыню…
А за вокнамі, за вокнамі
Кліча кот сваю радню.
Крыху жудасна… Узрушаны
Ўсе пачуцьці у кагось…
Хтосьці кашляе прыдушана,
Захаваўшы ў сэрцы злосьць.
— Хто прыціх там быццам мумія?
Хто падпёр пануры дах?!.
— „Чалавек“ і цень мінулага,
І бяскрайняя жуда…
— Што згубілі птахі дальнія —
Праўду, веру ці закон?!.
— Мы шукаем косьці даўняга
На руінах даўніх дзён.
Мы шукаем чорнай спадчыны, —
Тыя чорныя сьляды,
Дзе жуда нямымі пальцамі
Разбурала гарады.
Там захован сэкрат роспачы…
Мы замкнем надоўга зноў
Чалавецтву шлях да росквіту,
Праўду, веру і любоў.
Зноўку пойдзем з тэй царыцаю
Расьсяваць тугу і дым…
Зараз ноч.. А нам?!. Ня сьпіцца нам!..
Чуеш, шэпчуць правады?!.
...........
Над бясьсільлем сьвету нашага,
Чуеш, зьдзекуюцца зноў…
Асінбудаўскімі маршамі
Сапсуюць дазваньня кроў…
Чуеш радыё-пульсацыі…
...........
А знаходкі ўсё няма…
Недалёка, мабыць, раніца —
Ад ракі плыве туман.
∗ ∗ ∗
Зноўку ходзяць… Зноў узрушаны
Ўсе пачуцьці у кагось…
Зноўку шэпчуцца прыдушана,
Захаваўшы ў сэрцы злосьць.
Зноўку мары грэюць марамі
Цені вуліц і жуды…
А ў паветры стройнай арыяй
Заміраюць правады.
І гудуць слупы дарожныя
Ў цьмяна-дымную пустош.
Здэцца шэпчуць сэрцу кожнаму
Правады ў такую ноч:
— Грамадзянін, гестам воіна
Разгані тугу-бяду,
Слухай рытмы працы вольнае,
Загартуй свой вольны дух.
Хай ідуць там сьцежкай чорнаю
Ў романтычнасьць туманоў…
Наша радасьць нязьлічоная,
І няма ёй берагоў.
Хай на „срэбранікі“ Юдавы
Хтось будуе „белы рай“…
Тут пад сонцам „Асінбудаўскім“
Загамоніць кожны гай.
Будаваць той храм патрапім мы,
Дзе пад сонцам сінявым
Міліёны новых трактараў
Запяюць жалезны гімн.
∗ ∗ ∗
Усхвалёванымі крокамі
Хтосьці мерыць цішыню,
А за вокнамі, за вокнамі
Кліча кот сваю радню.
Зноўку мары грэюць марамі
Цені вуліц і жуды…
А ў паветры стройнай арыяй
Заміраюць правады.
Ноч праходзіць… З чорнай стомаю
Хтось ідзе, як сам ня свой…
Вось і золак гоніць гоманам
Туманы на вадапой.
Чорнай сьцежкай цёмнай вуліцы
Цені месячных прыгод
Папаўзьлі шукаць прытулішча
На руінах даўніх год.
Гэта тое магутнае, новае, Гэта нашае моладзі твар.
IV
А хто гэна?!.
Хто гэна?!.
Хто гэна
З творчым выразам гордых павек?
Гэта гра радзіла Бэтховэна, —
Гэта творца, герой, чалавек.
Гэта вера народаў і нацый,
Гэта промень зямлі і нябёс,
Гэта ён у сымфонію працы
Нячуваныя рытмы прынёс,
Гэта ён,
Гэта ён над сусьветам —
Новы сымболь імкненьня людзей,
Гэта — даль чалавецкае мэты, —
Рачаіснае сонца надзей.
Ад Эўропы, Кітаю да Турцыі
Гэта — рэха стралы пяруна.
Гэта — гром і пажар рэволюцыі, —
Лёдаход, будаўніцтва, вясна.
Гэта тое магутнае, новае, —
Гэта новых падзей уладар…
А між тым, —
Гэта рысы знаёмыя, —
Гэта нашае моладзі твар.
Прапануем да спампаваньня!