Перайсці да зместу

Старонка:Piosnki wieśniacze z nad Niemna i Dźwiny (1846).pdf/129

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

89

co rozora, brozda. (Barazna w krewickiej nazowie, znaczy skibę ziemi odwaloną sochą.)

Rubiēl, a. m. powąz, pawęźnik; drąg do przyciskania na wozie nakładzionego nań zboz̓a, lub siana. Zapewne nazwany rublōm od rębu, który się robi na drągu dla zarzucenia weń postronka zboz̓e uciskającego. Nazywają tez̓ i pieniądz рубль, rubiel. Ross. рубель, maglownica s karbami.

Ruczajka, i. z̓. przędza na wrzecionię będąca. Wyraz ten pochodzić musi od rukā, ręka; jakby rzeczono było: ręczajka.

Ruczāj, u. m. potok, struga: X. Dudziński nagania uz̓ycie zamiast tych wyrazów, ruczaju, a Linde przywodząc ruczaj z gazety narodowej r. 1791, podaje, z̓e teraz nieuz̓ywany. W Litwie jednak uz̓ywamy zwykle potoku na wyraz̓enie tylko wody czasowo biegącej ze śniegów, lub deszczu, a ruczaju na wyraz̓enie i tamtych wód i tej, co płynie jak rzeczką wąziuchnem łoz̓yskiem; lecz rzeczką dla małości swojej nazwać się nie moz̓e. Ross. ручей, potok.

Rupić, rupic ca, troskać, troszczyć się o co; rupliwy, troskliwy, staranny. Rakowiecki, który wyprowadza nazwisko rubli od rupii (srébro) wyrazu Indyjskiego (T. I. str. 191 Prawdy Ruskiej) moz̓eby się zastanowił i nad tym wyrazem krewickim; bo to srébro indyjskie pławi się tez̓ pospolicie w troskach i kłopocie. Czacki wywodzi rubel od słowa: rubāj, rąb’. W Słown. Lin. rup’, ia. m. rupie, liczb. mn. robak, przenośnie rupie, frasunek, zgryzota. Kaz̓dy ma swoje rupie, (Rysiński w przysłowiach.) rupić, kąsać, gryść. Wind. ripiti.

Rynuć, rzucić, upaść, runąć. Mówi się w z̓alu: kinu, rynu, da-j pajdū, porzucę wszystko i pójdę. Rynuła dzwannica, runęła dźwonnica. Kroac. rjnuti, Raguz. i Bośn. rinuti, Rоss. рынуться, Cerk. rinut’, lacińskie ruere, runąć. Lind.

S.

Sakatāć, (sykataci, w Lepelskiem) gdakać, wrzeszczeć: kuryca sakocze, kura gdacze; mówimy sokocze, gdyż kwokcze ta, co na jajach chce usieść i zwie się kwaktucha. (Mówi się tez̓ kudachcze, gdacze; Wind. kokkodakam, Ross. кудахтать;) uz̓ywa się sokotucha, klekotka, o kobiecie wie-