Старонка:Праграма беларускай мовы для народнае школы (1941).pdf/11

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

1. Чытаньне і пісаньне.

Гэтыя заняткі, пачынаючыся ў малодшых клясах з працэсу аўладаньня элемэнтарнай пісьменнасьцю, праходзяць праз увесь курс навучаньня. У малодшых клясах у першую чаргу ставіцца тэхнічны момант — засваеньне гукаў і літар, правільнае вымаўленьне і пісаньне літар і сказаў з паступовым пераходам да чытаньня тэкстаў.

Адначасова з тэхнікай чытаньня стаіць задача выпрацоўкі сьвядомасьці чытаньня, якая дасягаецца пры дапамозе такіх спосабаў, як пераказ зьместу, ілюстраваньне прачытанага — рысункамі, сьпевамі, шляхам інсцэніроўкі і драматызацыі, выразнага чытаньня кароткіх тэкстаў, дапасаваных да ўспрыйманыня дзяцей.

Сьвядомасьць павінна находзіць сваё адбіцьцё ў выразнасьці чытаньня, якое памагае зразумець ня толькі агульны сэнс таго, што вучань чытае, але і асобныя адценьні думак аўтара. Характэрнымі рысамі добрага, выразнага чытаньня зьяўляюцца прастата і натуральнасьць. Такое выразнае чытаньне можа выпрацавацца ў выніку яснага і правільнага разуменьня прачытанага артыкулу, а таму яно важна як паказчык разуменьня тэксту, а з другога боку як сродак лепшага засваеньня зьместу.

Вялікае значэньне мае добрая мова настаўніка, яна павінна быць яскравай, выразнай і вобразнай. Пад славамі: «Мастацкае расказваньне вучня» разумеецца пераказ літаратурнага тэксту з папярэдняй яго падрыхтоўкай паводле пэўнага пляну, з ужываньнем цытатаў з памяці і характэрных сказаў.

У II клясе паказана «азнаямленьне з кнігаю». Гэта значыць, што настаўнік павінен азнаёміць вучняў з вонкавым выглядам кнігі, асаблівасьцямі яе афармленьня (вокладка, прозьвішча аўтара, назоў кнігі, разьдзелы, зьмест і г. д.)

Аднэю з задач выкладчыка мовы зьяўляецца пашырэньне кругу чытаньня вучняў (пазашкольнае чытаньне), якое пачынаецца з II клясы. У наступных клясах, асабліва V—VII, пазашкольнае чытаньне пасьлядоўна паглыбляецца ў сувязі з курсавым чытаньнем узораў мастацкага слова.

У клясах I—IV тэхніка чытаньня натуральна зьвязваецца з тэхнікай пісаньня. Настаўнік павінен мець на увазе, што галоўным чынам у малодшых клясах кладуцца асновы гра-