Старонка:Zhylunovich Belaruskaja literatura.pdf/21

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

погляду, яна дамагаяцца таго, што гурток, сабраны ею, злучая у сваей працы дзьве ідэі, якія адна другую папауняюць - барацьбу за сацыялізм і барацьбу за нацыянальная аслабаджэньн япрыгнечаных народау. Разам з некаторымі другімі дзеячамі (Браты А. і І. Луцкевіч, В. Іваноускі і інш.) ашкевічанка (Ціотка) закладая партыю "Беларускую Рэвалюцыйную Грамаду", (потым пераімяняную у Беларускую Сацыялістычную Грамаду), якая і бярэ на сябе на сябе кірауніцтва беларускім рухам. Поруч з палітычнаю працаю, якой яна шмат атдала і сілы, і мочы, Ціотка пісала.

Прауда, час ня давау іой змогі шмат атдаваць яго на пісаньня, і яна за у весь час напісала зусім нямного. Але творы, вышаушыя с пад яе пяра да таго аздатны, да таго вартны, што займаюць у скарбніцы беларускай новай літэратуры пачэсная мейста. Першы перыяд свае паэтычнай творчасьці Ціотка пасьвяціла тэмам палітычным - уплыву таго часу - равалюцыйнаму руху. Усе здарэньня вялікай значнасьці, як 9 января, убіуство князя Сяргея, палітыка Пабеданосцева - апісана ею у знатным вершу, "Хрэст на свабоду" разам з другімі змешчанаму у зшытку няможных па тым часу вершау "Мора".

Зшытак гэтых вершау друкавауся у Вільні нелегальна і паусюжыуся дзісяткамі тысяч. Але поміж гэтаго Цетка пісала і на другія тэмы. І уплыу рэвалюцыйнаго настрою прыдае усім яе рачам бадзіоры, рамантычны выраз. Яна уся - адзін пазыу - адно хаценьня, прага. Помачы роднаму краю! Вось яе окліч, і гэту помач зрабіць - вось мэта усяго жыцьця яе.

Хацела б быць зярном пшаніцы,
Упасьць на ніукі вескі,
Зазалаціцца бяз мятліцы,
Даць хлеб смачнейшы трошкі!
Хацела б быць я рэчкай быстрай,
Абегчы родны край, -
Гдзе напаіць, а гдзе скупаць.
А дзе утуліцца у гай,
Та зашумець, та зашаптаць,
Та стаць у салодкім сне,
Та зноу сарвацца, зноу гуляць,
Агніом кіпець у дне,
Да так сагрэцца, ды сп'яніцца,
Каб у неба хваляй здаць,
Украсці сонца, зноу спусьціцца,
Больш сьвету людзям даць!
Усіо прыгарнуць у дарозя,
І каплю шчасьця й долі уліць,
Усюды думаць аб народзя
І родны край усюды сніць.
Пашля разсыпацца расою