Старонка:Hramatyka bielaruskaj mowy.PDF/23

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

§ 16. Imiennik.

Imiennik heta jość čaść mowy, aznačajučaja nazwanie jakojść rečy, ci asoby.

Pa značeniu swajmu imienniki dzielacca na: widzimyja, naprykład: Čaławiek, dom, ziamla, awiečka i h. p. niawidzimyja: Boh, duša, ruzum… žywyja: čaławiek, źwier, ptaška… niažywyja: dom, koł, doška, ruka… zbornyja: sad, les, hramada, tabun… materyalnyja: sol, piasok, hlina…

Kali imiennik wyražaje imia, danaje jakby na asabistuju ŭłasnaść jakojkolečej rečy, ci asobie, tady jon nazywaicca asabistym, napr. Anton, Anna, Paŭłowič, Nahorski, Minsk, Nioman, Biełarus, Ukraina i h. p.

Značyć imiennikami asabistymi buduć imiony i prozwišcy ludziej, nazwani wiosak, haradoŭ, rek, moraŭ, krajoŭ, miesiacaŭ i h. p.

Imienniki asabistyja zaǔsiody pišucca z wialikaj litary.

Usie inšyja imienniki nazywajucca ahulnymi i pišucca z małoj litary, a mohuć mieć wialikuju litaru, kali stajać u pačatku skazu.

Mohuć ješče być imienniki zwialičanyja, napr. źwier — źwiaryšče, dzicia — dziacišče, baba — babišče abo babzna i h. p. i zmienšanyja, napr. čaławiek — čaławiečak, harod — harodčyk, nož — nožyk, woł — wołik, kuryca — kurka — kuračka…

Imienniki bywajuć troch ròdaŭ: mužčynskaho, žanockaho i siaredniaho.

U imiennikach žywych rod uznajecca pa značeniu, a ŭ — niažywych pa kančaroch, dy pa zwyčajnym zaličaniu jakohaś imiennika da taho ci inšaho rodu. U praktyce heta robicca tak: Kali da imiennika možna prystawić moj abo hety, to imiennik — mužčynskaho rodu, kali možna prystawić maja