Старонка:Doktar Francišak Skaryna pieršy drukar biełaruski.pdf/25

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Старонка праверана

Unutrannaje žyćcio dziaržawy našaj astajecca tak-ža niezaležnym. Heta dziaržawa maje swajo asobnaje wojska, swoj skarb, swaje ŭrady. Dziaržaŭnaj mowaj, mowaj hramatnaści i kultury jość mowa biełaruskaja.

Kultura naša ŭ hety čas raźwiwałasia bujna i ćwiła pryhoža. A kali dziela jakich pryčyn źjaŭlaŭsia zastoj jaje, to świadomyja syny narodu i hramadzianie znachodzili z jaho wychad i ŭmieła ratawali pałažeńnie.

Žyćcio praświetnaje kraju było ŭ toj čas badaj wyklučna ŭ rukach duchawienstwa. Duchawienstwa stajała dawoli nizka kulturna i maralna. Z hetaj pryčyny wyjaŭlaŭsia zastoj i ŭ kulturnym žyćci.

Dyk znajšlisia ludzi świeckija — mahnaty i patryjoty, jak hetman Ryhor Chadkiewič, jak nikatoryja wilenskija burmistry, miaščanie i inš., jakija ŭziali na siabie abaronu nia tolki prawoŭ palityčnych i hramadzkich kraju, ale tak-ža i sprawu žyćcia jaho relihijnaha, kulturnaha i maralnaha.

Z metami abarony i raźwićcia biełaruskaj kultury, wiery i maralnaści paŭstali arhanizacyi z świeckich ludziej, prazwanyja bractwami, da jakich naležyli pierawažna miaščanie i jakija ŭ Skarynaŭski čas byli wielmi pašyryŭšysia na Biełarusi.

Biełaruskija bractwy, kab dapiać kulturna-relihijna-maralnych metaŭ, razumieli značeńnie knižki i wialikuju na jaje zwaračwali ŭwahu. Dziela napisańnia, a tym bolš nadrukawańnia knižki, bractwy nie škadawali ani hrošy, ani zachodaŭ.

Knihami hramatnaści ŭ Skarynaŭski čas słužyli badaj wyklučna knihi biblejskija i bohasłužebnyja ŭ mowie stara-sławianskaj. Ale mowa heta tady kali istnawała ŭžo mowa žywaja narodu, była niezrazumieła dla šyrokich słajoŭ hramadzianstwa. Dziela hetaha na krajoch staronak knižki proci niezrazumie-