Старонка:Doktar Francišak Skaryna pieršy drukar biełaruski.pdf/15

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Старонка праверана

šym. Litary majstry wyrablali roznaj wialičyni, hrubini i formy, a tak-ža dabaŭlali roznyja prybaŭki dziela ŭpryhožańnia druku, — jak zastaŭki, linii, hrawiury (malunki) i inš.

Ale nia tolki raźwiwałasia tak bujna starana wonkawaja drukarstwa. Raźwiwaŭsia tak-ža i pašyraŭsia źmiest drukawanaha słowa. Tolki da 1500 h. naličajuć 16.000 pieršadrukaŭ, z duža roznarodnym źmiestam. I tak da hetaha času ŭžo byli drukawany: Biblii, malitwienniki, apawiadańni, chroniki, lakarskija knihi, zakony, historyi, filozofii, piśmieńniki—paety i inš.

Słowam, raźwiwałasia drukarstwa šyroka, hłyboka i bahata. Užo z hetaha widać, jak ludzi wysoka jaho canili. I sapraŭdy, značeńnie drukarstwa dla kultury ludzkoj tak wažnaje, što ŭ naš čas biaz drukarskaj štuki trudna sabie hetu kulturu i pradstawić.

Sam I. Gutenberg nazwaŭ drukarstwa: „mastactwa nad mastactwam, nawuka nad nawukami". Tak jano i jość. Dziakujučy druku, knižka biez paraŭnańnia chutčej mahła wyjści ŭ świet, jak daŭniej, kali jaje treba było pierapisywać rukoj.

Dalej, pierapisać knižku adrazu možna było tolki adnu, a drukawać, nat’ i pry duža jašče nie raźwitaj drukarskaj štucy, možna ŭ chutkim časie jaki chacia lik knižki adnaho i taho samaha źmiestu.

Adhetul jasna, što druk užo na pačatku swajho istnawańnia mieŭ wialiki uplyŭ i na canu knižki. Pierapiswańnie kožnaj knižki paasobku wymahała mnoha času i trudoŭ. Drukawańnie knižki skaraciła čas i pracu. Znača, ceny na knižki hetym samym pawinny byli panizicca.

Takim čynam knižka, drukawanaja z takoj lohkaściaj, uzrastała, što da liku i dastawałasia, što raz, da šyrejšych kołaŭ ludziej, žywučych časta ŭ hłuchich, zakinutych i mała znanych kutkoch świetu, niasučy