Перайсці да зместу

Старонка:Успаміны Лявіцкая Бадунова.pdf/3

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

ны, стараецца, як мага, падтрымаць «беларускае вогнішча». Зарабляючы на старане на кусок хлеба быў кіраўніком «Минским Центральным Бюро Труда», кіраваў починочными мастерскими по военному обмундированию і др.), ён усе вольныя часіны ахвяроўвае працы на беларускай ніве. Ён Працуе ў «Бел. Т-ве», арганізоўвае сталоўкі, ставіць спэктаклі, у якіх сам грае на сцэне, стараецца падтрымаць беларускае друкаванае слова. Так, яго коштам і заходамі была выдана кніжачка «Беларускія Жарты», некалькі с.-г. брашурак і др.

У той час А. Лявіцкі галоўным чынам мабыць і схапіў зародак тае страшнае хваробы, якая зьвяла яго ў магілу: навала працы, цяжкія матар'яльныя варункі, нездаровая кватэра—вот гэтыя галоўныя педахваты жыцьця ўсіх, а прынамсі большасьці нашых культурных і палітычных працаўнікоў, — уходалі яго здароўе, падкасілі сілы.

Яшчэ ў пачатку рэвалюцыі 1917 г. А. Лявіцкі працуе падаўнейшаму: выступае на ўсякіх зьездах, мітынгах, уваходзе як сябра ў склад Рады Беларускай Народнай Рэспублікі. Але здароўе яго ўсе часьцей западае. Зіму 1918 г. ён праляжаў у Менскім шпіталт; вясною, крыху ачуняўшы, вярнуўся да хаты.

Здавалася, што здароўе А. Лявіцкага пайшло на папраўку. Ён, седзячы дома, зноў пачаў займацца літаратурнай працай: супрацоўнічае ў газэце «Беларусь», дзе пачаў друкаваць адну з вялікшых сваіх рэчаў, повесьць «Золата», пачаў прыводзіць да парадку свае «Студэнцкія ўспаміны», узяў некалькі перакладаў.

Але здароў'е яго зноў аслабела і, зусім нядужы, ён выехаў пад восень 1920 г. у Вільню, каб ужо адтуль не вярнуцца.

«Лічу я дні і гадзіны, калі вярнуся да хаты»—пісаў ён адтуль жонцы—«яшчэ можа дасьць Бог з вамі ўбачыцца»...

Кал-ж граніца разьдзяліла Вільню з бацькаўшчынай А. Лявіцкага, надзея на паварот да хаты мабыць аслабела. У вадным пісьме, атрыманым выпадкова, праз дзесятыя рукі, ён пісаў дзецям:

«Бедныя вы мае гаротнікі, як вы даеце сабе рады? Шануйце, дзеці, маму — бо больш ужо ў вас няма нікога на сьвеце»...

А ў пачатку марца 1922 г. у Менску атрымаліся весткі, што Ядвігіна Ш. ня стала.

Прымусовая разука з сям'ёй, неспакой і цяжкія ўмовы жыцьця зараньне зьвялі яго ў магілу.

Вечная памяць табе, цярплівы працаўнік на роднай ніве!

Ванда Лёсік.


ЯДВІГІН Ш. (АНТОН ЛЯВІЦKІ)

У Вільні 24 лютага сёлета, 1922 г., памёр беларускі пісьменьнік і дзеяч Ядвігін Ш., уласнае імя яго Антон Лявіцкі. Памёр ён ад гарлавых сухот, на бальнічнай пасьцелі, далёка ад любімае сямейкі.