Старонка:Сусьветная гісторыя 2.pdf/7

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Як памёр Тэодозы, новы гаспадар Усходняе Рымскае імпэрыі, сын яго Аркадзь, адносіўся да Візыготаў блага. Гэта прымусіла Візыготаў ізноў узяцца за аружжа, і яны з сваім маладым каралём Алярыкам на чале прайшлі пераз увесь Балканскі паўвостраў ажно да Пэлëпонэзу руйнуючы ўсё на сваёй дарозе. У пачатку ІV вéку Візыготы уварзаліся ў Італію. Слаўны камандуючы, апякун бязьлетняга заходня-рымскага імпэратара Гонорыя, Стылікон, якісь час адганяў іх. Аднак, скора Стылікон быў забіты па загаду недаверчывага і няпрыязнага да яго імпэратара. Тады кароль Алярык рынуўся ў Італію і ў 410 г. здабыў Рым. Неўзабаве Алярык памёр; яго пахавалі, часова адвёўшы ваду, у рэчышчы ракі Бусэнто, у паўднявой Італіі.

Пры наступніках Алярыка Візыготы пакінулі Італію і перабраліся ў Гальлію. Асéўшы тамака на паўднявым захадзе ад Лëары, яны ўтварылі сваё гаспадарства Візыгоцкае з сталіцаю Толёзай. Адгэтуль яны пасоваліся ўсё далей і далей і ўрэшце перайшлі за Пірэнэі. Пазьней, калі Франкі пачалі іх выціскаць з Гальліі, яны зусім перабраліся на Пірэнэйскі паўвостраў. Візыгоцкае гаспадарства на паўдня ад Пірэнэяў было ажно да 711 г. Тады прышлі з Афрыкі Арабы, зваявалі Візыготаў у бітве пад Ксэрэс дэ ля Фронтэра і сталіся гаспадарамі на Пірэнэйскм паўвостраве.

2. Вандалы. Яшчэ перад Візыготамі, пераз Гальлію перайшлі ў Гішпанію і занялі Пірэнэйскі паўвостраў Вандалы, якія сьпярша жылі паміж Эльбай і Віслай. Пражыўшы тут 20 гадоў, пад націскам Візыготаў, Вандалы, на чале з сваім каралём Гэнзэрыкам, адыйшлі ў Афрыку і залажылі там Вандальскае каралеўства, сталіцай якога сталася мéста Картаго. Гэнээрык (455) з вялікім флётам перабраўся ў Італію, здабыў Рым і дазволіў войску 14 дзён рабаваць места. Пазьней ён запанаваў на ўсім Міжызéмным моры. Пасьля яго сьмерці насталі каралі вельмі няўдалыя. Апрача таго, гаспадарства Вандалаў аслабела з прычыны ненавісьці паміж дужымі, але дзікімі германскімі наéздчыкамі і мясцовым насяленьнем, хоць спанéлым, але культурным. Дзеля гэтага Вандалы ня здолелі абараніцца, калі па загаду ўсходняга імпэратара Юстыніяна, проці іх выступіў камандуючы Бэлізар. Гаспадараньню Вандалаў у Афрыцы прышоў канец, і край гэты стаўся ўсходня-рымскаю провінцыяю.

3. Кароль Гуннаў Аттыла. Гунны, уварваўшыся ў Эўропу, некалькі дзесяткоў год жылі спакойна на землях на паўночы ад ніжняга Дунаю. Галоўным іх сéлішчам была даліна між Дунаем і яго прытокам Ціссаю. У палавіне