звы- сьмяротных вынікаў не здараецца: так, на 129 выпадкаў мы ня мелі ніводнай сьмерці (з гэтага ліку 19 опэравалася):
| пашкоджаньні мяккіх частак чэрапу | 87 |
| вытненьні чэрапу | 20 |
| пашкоджаньні касьцей чэрапу (зломы) | 22 |
| УСЯГО | 129 |
Пранікальныя-ж параненьні даюць такі малюнак:
| пашкоджаньні скляпеньня чэрапу, якія пранікаюць ў мазгі: 13 | з іх не опэравана 3 | сьмяротных вынікаў 2, |
| опэравана 10 | " " " 4 | |
| Зломаў асновы 8 | не опэраваны | сьмяротных вынікаў 6 |
| Агнястрэльных параненьняў чэрапу - 10 | не опэравана 7 | пам. 5 |
| опэравана 3 | пам. 0 |
Опэрацыі не рабілі ў безнадзейных або, наадварот, у лёгкіх выпадках.
Пранікальныя раны даюць вельмі вялікую сьмяротнасьць: на 32 выпадкі - 18 сьмярцей, г. зн. памерла больш палавіны. Калі ўзяць процант сьмяротнасьці ў адносінах да агульнай колькасьці пашкоджаньняў, дык сьмяротнасьць будзе роўнай 11 проц. (18 на 161).
Гэта вялікая сьмяротнасьць залежыць выключна ад цяжкасьці пашкоджаньняў. На 19 чалавек не опэраваных - не опэраваліся толькі найбольш лёгкія і найбольш цяжкія - памерла 14 чалавек (г. зн. ⅔); на 13 чалавек опэраваных памерла 4 чалавека (г. зн. ⅓).
Пашкоджаньні чэрапу на маім матэрыяле зьяўляюцца пераважна вынікам трох момантаў: бойкі, профэсыянальнай траўмы, выпадковых пашкоджаньняў.
На 161 выпадак, - было пашкоджаньняў, атрыманых у бойцы - 81; профэсыянальных траўм - 33, сярод якіх 18 пашкоджаньняў ад сельскагаспадарчых прылад; 42 пашкоджаньні былі выпадковымі; 5 пашкоджаньняў - вынікі самагубства (агнястрэльнае параненьне).
Не заўсёды сьмяротны вынік пры пашкоджаньнях чэрапу зьвязан з велічынёй параненьня; часам прычынай сьмяротнага мэнінгіту ці абсцэсу можа быць параненьне самае нязначнае.
Што можа хірург супроцьпаставіць гэтай жахлівай сьмяротнасьці?
Не гаворачы ўжо пра звычайныя мерапрыемствы па доглядзе за ранай і пра опэрацыйнае ўмяшаньне пры пэуных паказаньнях, - некаторыя настойваюць на самых радыкальных адносі-
