уцяміў Архіп, — але ж які дрэнны сон, хваравіты. Нячысьцікі мусіць, кіруюцца спужаць мяне, што ня веру ў іх,—сьмешна яму стала дужа. — А хораша спаць, німа ўжо зданьнёў».
«Скрыпела дрэва нейкае?—прыпамінаў Архіп, — ай, не, тож бацька на печы храпець сабе»
«Засну крапчэй,—падумаў ізноў.—А гдзе ж музыка чутна такая жалобная-пакутная».
«Ай, я-я-яй…»—ташнуіць Архіп. Жалі, болю, суму, тугі непазбытай у тых гуках дзеваць некуды, а музыка ўсё бліжэй ды бліжэй.
Грае-грае ліра старэцкая аб часох мінуўшчыны-старадаўшчыны. Сьпеваіць сьляпы старэц-музыкант, перэбіраіць не хапаючыся па струнах тых, гучна-маркотных…
А ня струны гудзяць-пяюць тое, а чэлавецкіе галасы чутны там. Далёка, у гору, думна так у паднябесься паднімаіцца голас сярэдні, ні таўсты і ня тонкі, не слабенькі, аб нейкай долі-нядолі сьпеваіць ён, плачыць, плачыць, галосіць, уніз спускаіцца, клоніцца, ў адзін енк-плак зліваіцца з другім, таўсьцейшым, дужэйшым нездаволенным голасам, што ня хочэ бачыць, як крыўда-непраўда на свеці пануе… А трэцьці, чутна, кволенькі галасок, як дзіцятка малое заходзіцца-заліваецца, да Бога і Маткі Прачыстае шлець у тонах чудоўных мольбы-прозьбы дзіцячые-простые-чыстые…
Штосьці падымаіцца на сэрцы у Архіпа ад музыкі гэтае: плакаць, стагнаць, сьлёзы ліць жадаецца, думкі любые выплакаць-выгукаць бажаецца, і млосна-мляўка так робіцца… Шчыміць у грудзёх маладых, жалка, жалка, усе людзі добрые, ладные, любые, а як мучуюцца бедные!..
У спрэчкі с чорным страшным-неправым
