ня столькі лёгічна да канца разьвіць тое ці іншае паняцьце, колькі даць нам трапны і маляўнічы вобраз: поэта, як мы бачылі, падае, напрыклад, аналёгію між нацыянальным заняпадам народу, які страціць сваю мову, і сконам паасобнага індывідууму, якому мову займе перад сьмерцю; другі вобраз: "у сярэдзіне Літвы, як тое зярно у гаросе, была наша зямліца Беларусь". Асабліва гэты нахіл да маляўнічасьці выяўляецца ў тым тлумачэньні, якое Багушэвіч дае слову "Беларусь"; ён ня робіць тут філёлёгічных досьледаў адносна пахаджэньня і сапраўднага значэньні тэрміну,- для яго больш паважным зьяўляецца і тут даць нам трапны вобраз: "Спрадвеку, як наша зямелька, - піша Багушэвіч, з Літвой злучылася, як і з Польшчай зьядналася дабравольна, дык усе яе "Беларусіяй" звалі і недарма-ж гэта. Не вялікая, не малая, ня чырвоная, ня чорная яна была, а белая, чыстая: нікога ня біла, не падбівала, толькі баранілася".
Гэткім чынам мы бачым, што ў "Прадмове" Багушэвіча побач з элемэнтамі чыстай публіцыстыкі ёсьць і некаторыя элемэнты мастацкасьці: поэта малюе тут вобразы, якія ў цэлым выяўляюць сваяасаблівую романтыку мінулага.
Погляды на нацыянальную беларускую справу, выказаныя ў "Прадмове", Багушэвіч далей разьвівае і паглыбляе у сваіх вершах. Папершае, ён узмацняе тут сваю позыцыю дова дам псыхолёгічным. У вершы "Мая хата" поэта разьвівае думку аб глыбокай органічнай сувязі, якая ўтвараецца паміж чалавекам і айчынай.
Хата, якую малюе беларускі пясьняр, гэта сымболь усёй тагачаснай Беларусі з яе беднасьцю і разбурэньнем.
|
Бедная-ж мая хатка, расьселася з краю,- |
І далей поэта сьведчыць, што ён ня зьменіць гэтай хаты, гэтай роднай айчыны на іншую, хоць-бы і багацейшую.
|
Сваталі-ж мне ў прымы ў новую хату; |
