Ён амаль упаў у крэсла.
Увайшоў лакей, паставіў на камін запаленую свечку і вышаў. Жан Вальжан, з схіленай на грудзі галавою, нічога не заўважыў.
Раптам ён усхапіўся. Ззаду ў яго стаяла Казета. Ён не ўбачыў, як яна ўвайшла, але ён гэта адчуў. Ён павярнуўся і моўчкі глядзеў на яе. Яна была чароўная. У вачах яе свяцілася яе душа.
— Міла, бацька, няма чаго сказацы! — ускрыкнула яна. — Я заўсёды ведала, што вы дзівак, але ніколі не дапускала, што да такой ступені. Што за фантазія? Марыус сказаў мне, што вы хочаце, каб я прыняла вас тут.
— Так, я гэтага хацеў.
— Я так і ведала. Папераджаю, што я зраблю вам сцэну. Пачнем спачатку. Пацалуйце мяне!
І яна падставіла яму шчаку. Жан Вальжан не варушыўся.
— Вы не рухаецеся з месца. Прымаю да ведама. Доказ вінаватасці. Але ўсёроўна, я вам дарую.
Жан Вальжан быў нерухомы, як і раней. Здавалася, ён прыбіты быў да падлогі.
— Гэта робіцца, аднак, сур’ёзным, — сказала Казета. — Што я вам зрабіла? Абвяшчаю, што я злуюся на вас. Вы павінны прасіць прабачэння. Вы абедаеце з намі?
— Я ўжо абедаў.
— Гэта няпраўда. Я папрашу пана Жыльнармана аблаяць вас. Хадзіце са мной у гасціную, зараз-жа!
— Не магу.
Казета пры гэтым некалькі засаромілася. Яна перастала гаварыць у тоне загадвання і перайшла да пытанняў.
— Але чаму-ж? І навошта для спаткання са мною выбралі самы горшы пакой у доме? Тут-жа брыдка.
— Ведаеш... — Жан Вальжан перарваў сябе. — Вы-ж ведаеце, сударыня, што я дзівак і ў мяне ёсць дзівацтвы.
Казета пляснула рукамі:
— Сударыня... вы ведаеце... Што гэта яшчэ за навіны? Што гэта яшчэ азначае?
Жан Вальжан зірнуў на яе з сумнай усмешкай, якая часта з’яўлялася на яго твары.
— Вы-ж хацелі быць дамай; вы зрабіліся ёю.
— Але не для вас, бацька.
— Не завіце мяне бацькам.
— А як-жа?
— Завіце панам Жанам або Жанам проста, калі хочаце.
— Вы больш не бацька, я больш не Казета! Пан Жан, што ўсё гэта азначае? Гэта-ж рэволюцыя! Што такое здарылася? Паглядзіце-ка мне яроста ў твар. І вы не
