ваджаемы свістам карцечы. Аказалася, што стралялі і сапраўды карцеччу.
Стрэл быў даны ў грэбень барыкады, і карцеч рыкашэтам адляцела ад сцяны. Гэтым жахлівым рыкашэтам дваіх забіла і траіх раніла.
Калі так будзе ісці далей, то барыкада не здолее абараняцца. Карцеч трапіла ў цэль.
Пачуліся жахлівыя крыкі.
— Трэба перашкодзіць ім зрабіць другі стрэл, — сказаў Анжальрас і, апусціўшы дула вінтоўкі, пачаў прыцэльвацца ў фейерверкера, які, прыціснуўшыся да гарматы, правяраў у гэтую хвіліну прыцэл.
Гарматны фейерверкер быў прыгожы, малады белакуры артылерыйскі сержант з разумным выразам твара.
Апошняя якасць уласціва, між іншым, усім прадстаўнікам гэтага абранага і грознага роду зброі, якая, удасканальваючыся ў спосабах забівання, скончыць тым, што заб’е самую вайну.
Камбфер, які стаяў каля Анжальраса, глядзеў на гэтага маладога чалавека.
— Як шкада! — сказаў Камбфер. — Колькі гнуснасці ў такім кровапраліцці! Анжальрас, ты цэлішся ў гэтага сержанта, але спачатку зірні на яго. Звярні ўвагу толькі на тое, што ты бачыш перад сабою прыгожага маладога чалавека; ён храбры, і па твары яго відаць, што ён разумны. Усе гэтыя артылерысты — людзі добра адукаваныя; у яго ёсць бацька, маці, сям’я, магчыма, ён нават кахае; яму не больш як дваццаць пяць год, ён мог-бы быць тваім братам.
— Ён і так мой брат, — адказаў Анжальрас.
— Так, — казаў далей Камбфер, — ён і мой брат. У такім выпадку не будзем забіваць яго.
— Пакінь мяне. Што неабходна, то павінна быць зроблена.
І па бледнай, як мрамар, шчацэ Анжальраса павольна скацілася сляза.
У той-жа час ён ціскануў сабачку вінтоўкі. Грымнуў стрэл. Артылерыст узмахнуў рукамі, два разы перакруціўся на адным месцы, узняў галаву, нібы для таго, каб удыхнуць ў сябе паветра, потым прытуліўся да пушкі і замёр у гэтай позе. З барыкады відаць была яго спіна, і з яе, якраз на самай сярэдзіне, фантанам біла кроў.
Куля навылет прабіла яму грудзі. Ён быў мёртвы.
Трэба было аднесці яго і замяніць другім, а гэта давала выйгрыш часу на некалькі хвілін.
На барыкадзе ішла нарада: думкі падзяляліся. Стральба з пушкі хутка павінна была зноў пачацца. Супроць карцечы
