перад іншымі належыць пераважнае права пакінуць барыкаду. Зноў пачалася спрэчка на глебе велікадушша.
„У цябе жонка, якая цябе кахае“. — „У цябе старая маці“. — „У цябе няма ні бацькі, ні маці, што будзе з тваімі маленькімі братамі“! — „У цябе пяцёра дзяцей“. — „Ты павінен жыць, табе семнаццаць год, у такія гады надта рана паміраць“.
— Хутчэй! — паўтарыў Курфейрак.
З натоўпу пачуліся крыкі, з якімі звярталіся да Марыуса:
— Назначце вы самі, каму трэба астацца!
— Так, — паўтарылі за імі пяцёра, — выбірайце. Мы вас паслухаемся.
Марыус думаў, што нічога ўжо не можа вывесці яго з стану апатыі, і між тым, пры адной думцы, што яму трэба выбраць чалавека, асуджанага на смерць, уся кроў прыліла ў яго да сэрца. Ён пабляднеў-бы, калі-б без таго не быў страшэнна бледны.
Ён падышоў да пецярых абраных, якія глядзелі на яго, усміхаючыся.
І Марыус, сам не ведаючы, навошта ён гэта робіць, пачаў лічыць іх: перад ім стаяла пяцёра. Потым ён апусціў вочы і перавёў позірк на чатыры мундзіры. У гэтую хвіліну, нібы з неба, на чатыры ляжаўшыя на зямлі мундзіры зваліўся пяты. Пяты чалавек быў выратаваны.
Марыус узняў вочы і ўбачыў Фашлевана.
Жан Вальжан толькі што прышоў на барыкаду.
Ці ён дазнаўся пра гэта якім-небудзь шляхам, ці гэта падказаў яму інстынкт, або, нарэшце, гэта здарылася выпадкова, але толькі ён пранік праз завулак Мандэтур. Дзякуючы надзетаму на ім мундзіру салдата нацыянальнай гвардыі яго ўсюды лёгка прапусцілі.
Часавы, пастаўлены рэволюцыянерамі ў завулку Мандэтур, не палічыў патрэбным даваць сігнал трывогі толькі з-за аднаго нацыянальнага гвардзейца. Гледзячы на праходзіўшага па вуліцы Жана Вальжана, часавы думаў: „Гвардзеец ідзе, напэўна, нам дапамагаць, а калі не, то яго забяруць у палон“. Мінута была вельмі важная для таго, каб часавы пачаў адхіляцца ад свайго абавязку і пакідаць даручаны яму пост.
Калі Жан Вальжан уваходзіў, на яго ніхто не звярнуў увагі: усе вочы былі накіраваны на пецярых абраных і на чатыры мундзіры. Жан Вальжан усё бачыў і ўсё чуў і, моўчкі зняў з сябе мундзір, кінуў яго ў кучу на астатнія. Узрушэнне, выкліканае гэтым учынкам, было неапісальнае.
— Хто гэта? — запытаў Басюэт.
