з распытваннямі, сказалі яму, што стары і Жаўранак пайшлі ў процілеглы бок. Ён пайшоў услед за імі вялізнымі таропкімі крокамі.
— Гэты чалавек, як відаць, мяшок з грашыма, — мармытаў ён, — а я скаціна. Ён спачатку даў дваццаць су, потым пяць франкаў, потым пяцьдзесят франкаў, а потым і паўтары тысячы, і ўсё з аднолькавай лёгкасцю. Ён-бы даў і пятнаццаць тысяч. Ну, ды я яго злаўлю.
І потым гэтая загадзя падрыхтаваная сукенка, — ва ўсім гэтым шмат таямнічага. Падобных рэчаў не трэба выпускаць з рук. Таямніцы багачоў — гэта губкі, насычаныя золатам, трэба ўмець толькі выціскаць іх. Усе гэтыя думкі віхрам насіліся ў яго галаве.
— Я скаціна, — паўтарыў ён.
Пры выхадзе з сяла ён зноў запытаў ў сустрэчных, ці не бачылі яны старога і Казету. Яму сказалі, што яны пайшлі ў кірунку да лесу. Ён паспяшаўся туды.
Раптам ён спыніўся і ўдарыў сябе па ілбу, як чалавек, які забыў самае істотнае і гатоў быў вярнуцца назад.
— Мне-б трэба было захапіць з сабой стрэльбу, — сказаў ён сабе, але пасля хвіліннага раздумвання дадаў: — Хоць яны за гэты час паспеюць схавацца.
Ён зноў пайшоў наперад хутка і ўпэўнена.
На павароце адной сцежкі, што перасякала невялікую лясную палянку, ён праз галіны заўважыў знаёмы капялюш. То быў капялюш незнаёмага. Тэнард‘е ўбачыў, што стары і Казета адпачываюць.
Шынкар раптоўна вырас перад імі.
— Выбачайце, судар, — праказаў ён, задыхаўшыся, — вось вам назад вашы тысячу пяцьсот франкаў.
І, праказаўшы гэта, ён працягнуў тры банкавыя білеты. Незнаёмы зірнуў на яго.
— Што гэта азначае?
— Гэта азначае, судар, — пачціва адказаў Тэнард‘е, — што я бяру Казету назад.
Казета задрыжэла і прыціснулася да старога.
Ён-жа, гледзячы Тэнард‘е проста ў вочы, адказаў, адчаканьваючы кожны склад:
— Вы бя-рэ-це Казету назад?
— Так, паважаны судар, назад. Я прышоў сказаць вам, што я раздумаў. Па сутнасці, я не маю права аддаваць яе вам. Я, бачыце, сумленны чалавек. Гэтая дзяўчынка не мая, у яе ёсць маці. Маці даручыла яе мне, і ёй толькі я і павінен вярнуць яе. Бы мне скажаце: маці памерла. Добра, у такім выпадку я аддам дзіця толькі той асобе, якая прынясе мне запіску ад маці. Гэта ясна.