беларускі зьезд працягнуць ідэі, якія год таму назад Беларускі краёвы камітэт пры Усерасійскім савеце сялянскіх дэпутатаў праводзіў на Ўсебеларускім конгрэсе. Камітэт сэкцыі зацікавіўся, на чым грунтуе Е. К. свае намеры і ад каго ён меўся-б гутарыць пра Ўсебеларускі зьезд. Пецярбурская сэкцыя бадай адначасна ўзьняла пытаньне аб зьезьдзе сэкцыі, і, бязумоўна, кіраўнікі яе ня ведалі аб намерах Е. К. Тут таілася адна магчымасьць—гэта змова Е. К. з кіраўніком пецярбурскага аддзяленьня Беларускага нацыянальнага камісарыяту т. Каўшылам, чалавекам з выразнымі авантурыстычнымі нахіламі. Якраз прышлі і весткі, што т. Каўшыла выехаў чагосьці на Беларусь. Камітэт маскоўскае бел. сэкцыі гэтак выказаўся пра вымудры Е. К.: „Заслухаўшы інформацьпо т. Жылуновіча аб прыезьдзе ў Маскву т. К. з місіяй т. т. Сталіна і Леніна наконт скліку Ўсебеларускага зьезду, камітэт маскоўскай беларускай сэкцыі РКП знаходзіць, што выказьнікам волі беларускіх працоўных гушчаў зьявіцца будучы Ўсебеларускі Зьезд Саветаў Рабочых, Сялянскіх і Чырвонаармейскіх Дэпутатаў, чаму дамаганьні т. К. лічыць злачынным сэпаратным выступленьнем... Даручыць Белнакому выклікаць т. Каўшылу ў Маскву дзеля высьвятленьня вынікаў яго паездкі ў Беларусь".
Гэта гістарычнае паседжаньне камітэту сэкцыі, як апошняе перад зьездам беларускіх сэкцый, вынесла таксама пастанову наконт формаваньня беларускай Чырвонай арміі. Пастанова казала: „наладзіць зносіны з вышэйшаю вайсковаю ўладаю, каб вырашыць пытаньне пра адкамандыраваньне інструктароў Чырвонай арміі беларусаў на Беларусь з мэтаю формаваньня Беларускай Чырвонай арміі; скласьці камісію з т. т. Чарвякова і Чарнушэвіча, якой даручыць высьветліць пытаньне пра магчымасьць формаваньня беларускіх часьцей у Заходняй дывізіі". Гэта пастанова ня мела канчатковага характару без прагляду гэтага важнага пытаньня зьездам беларускіх комуністычных сэкцый. Але, калі справа з формаваньнем беларускіх часьцей Чырвонае арміі ў Маскве яшчэ вырашалася, ў Пецярбурзе ў гэты час яна была ўжо вырашана. За некалькі дзён да конфэрэнцыі сэкцый з Пецярбургу надышла тэлеграма, у якой прапанавалася Белнакому прысылаць „беларускіх таварышоў у беларускі атрад, які ў Пецярбурзе дазволена формаваць". Тэлеграма была за подпісам загадчыка Пецярбурскага аддзяленьня Беларускага нацыянальнага камісарыяту т. Каўшылы. Само па сабе зразумела, што гэта пытаньне было пільнае.
* * *
Перад самым пачаткам конфэрэнцыі беларускіх комуністычных сэкцый тэрміновымі тэлеграмамі з Пецярбургу і Тамбова было затрымана яе адчыненьне. З абодвух гарадоў прасілі конфэрэнцыю адкласьці да першых дзён студзеня. Пецярбурскія таварышы намякалі на нейкія „непрадбачныя абставіны" і раілі „вясьці працу ў мясцох Беларусі". Тав. Дзедзя,
