Старонка:Беларуская граматыка для школ (1920).pdf/9

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Узнікла праблема ў вычытцы гэтай старонкі

Задачка. Літары, што азначаюць цьвёрдыя зычныя, падчыркнуць аднэй рыскаю, а тыя, што азначаюць мягкія — дзьвюма:

Люлі, люлі, люлі!
Прыляце́лі куры,
Се́лі на вароцех
У чырвоных боцех,
Сталі сакатаці.
Што курачкам даці:
Ці жыта карыта,
Ці ячме́ню жме́ню,
Ці бобу каробу.

ЗВОНКІЯ I ГЛУХІЯ ЗЫЧНЫЯ.

§ 4. Зычныя могуць вымаўляцца звонка (з голасам) і глуха (бяз голасу), прычым

звонкаму адказавае глухі

б п (бабы—папы)
д т (дам—там)
ґ к (ґіль—кінь)
г х (гам—хам)
з с (заву—саву)
ж ш (жаль—шаль)
дз ц (дзѐнь—це́нь)
дж ч (хаджу—хачу)
л ня маюць падобных глухіх.
р
м
н

Задачка. Аднэй рыскаю адзначыць звонкія гукі, дзьвюма — глухія.

Вясковыя дзе́ці.

Пусты ўле́тку нашы сёлы,
Усе́ на полі за сярпом,
Толькі дзе́так крык вясёлы
Лье́цца ў вуліцах руччом.
Ве́цер кудры іх цалуе,
Мые дождж іх бле́дны твар,
З імі сонейка жартуе
I цяпло ім шле́, як дар.

Якуб Колас.

§ 5. Зычныя з, с, ц, дз называюцца сычачымі.

ж, дж, ш, ч,  шыпячымі.
р, л  плаунымі.
н, м  насавымі.

§ 6. Водлуг тых прыладау, якімі найбольш вымауляюцца зычныя, іх можна падзяліць на

губныя: б, в, м, п, ф.
язычныя: д, ж, дж, ч, ш, з, с, ц, дз, р, л, н.
гартанныя: г, і’ к, х.