§ 8. Дзеля таго, што ў беларускай мове зычныя ж, ч, ш, р цьвёрдыя, то посьля іх ужываецца ня і, а заусёды ы: жыла, чыста, шыла, бяры.
Дзеля таго самага посьля ж, ч, ш, р, ніколі ня пішацца я, ю, е, ё, а толькі а, у, э, о: бура, гавару, рэзаць, сьцярог; жаба, жук, жэўжык, жоўты; часьць, чую, чэсьць, чорны; шабля, шум, шэршань, шосты.
Задачка. Паставіць літары заме́ста крыжыка:
РХба, грХб, грХзь, рХбы, зьбярХг, тварХг, жХць, жХрдзь, жХнка, чХста, зачХпка чХрт, бычХк; шэршХнь, шХць, страшХнны, шХсьнік, шХры, шХўк, шХм.
§ 9 Аканьне. Гукі о (ё), э (е) у беларускай мове чуваць ясна толькі пад націскам: до́бра, цёплы, ле́с, цэлы і г. д. Калі склад не пад націскам, то заме́ста о, э чуваць а: добры — дабро́; цёплы — цяпло́, (цьапло), ле́с — лясы (льасы), цэп — цапы.
Аканьне найвыразьне́й выступае ў складзе перад самым націскам: ле́с — лясы. У друіх складох на ме́йсцы э можа быць гук блізкі да і або гук няясны паміж а і е — ае: лесавік вымаўляецца лісавік або ляесавік.
Аб тым, як трэба пісаць пры аканьні, глядзі „Пра́вапіс“.
§ 10 Аб складох ры, лы, лі. У складох не пад націскам знаходзім ры, лы, лі у гэткіх словах: дрыжэць, глытаць, праглынуць, трысьцінка, трысьнік, брыво, крыві, крывавы, блыха́, блыхі, дрывамі, дрывяны, крышыць, крыха, грыме́ць, трыбух, хрысьціць, трывога, стрыгатаць, брысьці, яблык, яблына, блішчэць.
Калі на гэтыя склады прыходзіцца націск, то тады знаходзім ро, ло: дрож, тросьць, бровы, кроў, блохі, дровы, крошка, гром, хрост, брод і г. д.
Задачка. Перапішы вышэй пералічаныя словы ў другіх формах (напр.: дрыжу, дрыжэў, брыво, брыва, брыву, і г. д., але бровы).
§ 11. Падвойныя зычныя. Беларуская мова мае падвойныя зычныя у такіх разох:
| льль: | вясе́льле, купальле, гальлё, Ільля, ральля, сольлю, кольле і г. д. |
