Сон на Нёмане каля Шчары
| Сон на Нёмане каля Шчары Аўтар: Гальяш Леўчык 1925 Крыніца: Скрыжалі памяці. Кніга другая - с. 278 |
Прапануем да спампаваньня!
Далёка на захадзе сонца заходзіць,
І выглянуў месяц з усходу.
Плыву я па Нёмне і з чоўна на сподзе
Ўзіраюсь на ціхую воду.
Здаецца мне: сонца зноў бліснула й стухла
І вечар наўкола пачаўся, —
І бачу: як быццам свечкамі бухнула,
Далёка спеў сумны раздаўся.
Зусюль навакола званіць ў званы сталі,
Аж лісці ад дрэў затрасліся,
А над ракою крукі закрычалі —
Высока уверх падняліся.
Я бачу: плывуць вось плыты за плытамі —
І шмат на іх домікаў-будак,
І чую і бачу я, што між агнямі
Шмат плытніцкіх скрыпак і дудак.
На чорных плытох там харугваў дуброва
Паціху сабе шалясціць,
А бліжай канца дамавінка кедрова, —
І ў ёй Беларусь там ляжыць.
А на абодвух берагах Нёмана
Сыны Беларусі ідуць,
За імі радня іх — без плачу і гоману,
І слёзы з вачэй не плывуць.
Ўсе ціхенька хваляць Нябожчыцы сілу
І славу, што мела даўно, —
Цяпер праваджаюць Яе у магілу:
Ў Балтыйскае мора на дно...
Званы ўжо апошні раз Ёй загудзелі,
Апошні паклон дасца Ёй,
Глыбока паложаць на морскай пасцелі,
І будзе Ёй вечны пакой...
Нідзе не чутно ані плачу, ні енку, —
Халодныя сэрцы, як лёд.
Дзе-недзе ўздыхаюць дзяды памаленьку
Ды дзівіцца іншы народ.
Аж збеглісь на бераг зусюль каля Нёмана
Дзяцей беларускіх гурткі,
І з берагаў, крыху дзе рэка заломана,
Ёй кідаюць з кветак вянкі.
І міла так слухаць іх голас дзіцячы,
Што роднай душой аддае:
«Хай Матухна ўстане, нас крышку пабачыць,
Мы ўсе тут жывём для яе!
Мы ўмеем маліцца па-беларуску,
Пяяць, і пісаць, і чытаць,
У вопратцы роднай у школе ўжо нашай
Народныя танцы скакаць.
Дык выйдзі жа, Матухна, ўстань, падзівіся,
Мы хочам пабачыць Цябе.
Паблагаславі нас, пацеш, памаліся —
Ды потым паедзеш сабе!»
Тым часам мой човен аб камень ударыў,
Аж скалыхнуўся ды стаў, —
Вачом сваім доўга, прачнуўшысь, не верыў,
Што плыў я на чоўне і... спаў.
«Дык гэта быў сон толькі? Мілы мой Божа! —
Я, вочы працёршы, пытаў. —
Вось сон часам многа паказываць можа:
Калі што, як прыйдзе наяў!»