Рэзалюцыя Беларускай нацыянальна-палітычнай нарады ў Празе
| Рэзалюцыя Беларускай нацыянальна-палітычнай нарады ў Празе Дакумэнт 28 верасьня 1921 году Крыніца: Усебеларуская палітычная канфэрэнцыя ў Празе, 1921 г. |
Прапануем да спампаваньня!
Стоячы на грунце граматы Беларускай Народнай Рэспублікі ад 25 сакавіка 1918 г., апавесьціўшай незалежнасьць Беларусі ў межах лічэбнай перавагі беларускага народу, Беларуская нацыянальна-палітычная нарада ў Празе, зложаная з прадстаўнікоў беларускіх палітычных партыяў і нацыянальных арганізацый з-пад усіх цяперашніх акупацый Беларусі, сабраўшыся ў Прагу, аднагалосна заяўляе:
1.Беларускі народ вёў, вядзе й будзе весьці барацьбу за незалежнасьць і непадзельнасьць Беларусі.
2.Што ўсе ранейшыя пратэсты беларускіх палітычных і нацыянальных арганізацый, у свой час заяўленыя супраць Рыжскага Трактату, дзеля чаго Беларусь паміж Расеяй і Польшчай, нарадай аднагалосна пацьвярджаюцца.
3.Беларуская нацыянальна-палітычная нарада ў Празе заклікае ўсе актыўныя беларускія сілы да самай рашучай рэвалюцыйнай барацьбы ўсякімі, маючыміся ў іх распараджэньні спосабамі супраць падзелу Беларусі й заклікае лічыць ворагамі беларускага народу кожнага таго, хто згадзіўся б прызнаць Рыжскі мірны трактат. (Падпісалі: Старшыня нарады А. Цьвікевіч, Віцэ-старшыня В. Захарка й сакратар С. Баран).
Беларуская Нацыянальна-Палітычная Нарада ў Празе, разважыўшы палажэньне беларускага народу пад расійскай і польскай акупацыямі, сьцьверджае, што:
1) пад расійскай акупацыяй у гэты момант знаходзіцца больш як 206.000 кв.кл. беларускай тэрыторыі, зь ліку якой расійскі савецкі ўрад 153.000 кв.кл. далучыў беспасярэдна да Расіі, а на 53.000 кв.кл. утварыў фікцыю савецкай Беларусі. На тэрыторыі савецкай Беларусі расійскі савецкі ўрад устанавіў уладу, зложаную з чужых беларускаму народу элемэнтаў, каторымі кіруе цэнтральны савецкі ўрад з Масквы. Шырока рэклямаваная талерантнасьць савецкай улады да беларускага адраджэнскага руху ў савецкай Беларусі дагэтуль ня выйшла з чыста дэкляратыўных рамак; для нацыянальна-культурнага адраджэнскага руху ў савецкай Беларусі дагэтуль нічога ня зроблена.
На беларускай тэрыторыі, далучанай беспасярэдна да Расіі, беларускае насяленьне падлягае самай натужанай русыфікацыі і пазбаўленае ўсіх як палітычных, так і нацыянальна-культурных правоў: урадавай мовай зьяўляецца мова расійская, беларускія газэты забароненыя, беларуская адраджэнская праца тлуміцца турмой і расстрэламі;
2) пад польскай акупацыяй знаходзіцца больш як 100.000 кв.кл. беларускай зямлі; на захопленых польскім імпэрыялізмам гэтых тэрыторыях бушуе цяпер нічым не агранічаны польскі шавінізм і нечуваны нацыянальны ўціск і зьдзек над беларускім народам. З мэтай задушыць беларускі вызвалечы рух палякі нішчаць беларускую культуру і інтэлігенцыю, кіруючыся да поўнага зьнішчэньня на гэтых землях беларускага племені. ЗЕмлі беларускіх уцекачоў польскі ўрад раздае салдатам – ураджэнцам Польшчы. Сьвядомае беларускае сялянства польскі ўрад гноіць па турмах і канцэнтрацыйных табарах, ён зачыняе культурныя, нацыянальныя і эканамічныя арганізацыі, забараняе друк, беларускую школу і мову.
Беларуская Нацыянальна-Палітычная Нарада, у імя справядлівасьці і захаваньня беларускай нацыі і культуры, вымагае ад Лігі Нацый м ўсіх народаў сьвету адкінуць агідны польскі шавінізм і імпэрыялізм у яго этнаграфічныя межы за Буг і Нарэў.
Прага-Чэская, 28 верасьня 1921 г.