Пылінка (Порукс/Мялешка)

Пылінка Апавяданьне Аўтар: Яніс Порукс 1918 год Пераклад: Міхась Мялешка Крыніца: Газэта «Вольная Беларусь», № 36, 20 кастрычніка 1918 г., б. 271

Прапануем да спампаваньня!

Янук Порук.

---

Пылінка.

---

(З латышскаго).

Высока, высока ў паветры летаець пылінка. У праменні сонца яна блішчыць і пераліваецца рознакалёрнымі хварбамі, ціха спускаючыся усё бліжэй да зямлі.

— Як маешся, зямелька! Як маецеся, палеткі! Як маецеся, паля лугі!

Бывае, вецер паднімаець пылінку ўгору: пылінка пахі, валіцца аж покуль зьвечарэе і ціха стане паветро. Тагды пылінка, пры захадзе слонца, зыходзе на лісточак рожы.

— Добры вечар!—прыемна уздыхае рожа.

— Вечар добры!—шапоча пылінка.

— Адкуль?

— З неба!

Рожа чырванеець. У яе копачках заблішчэла сьлязінка.

— Што мая мамачка парабляець у небе?

— Цуець!

— А як маюцца мае сястрыцы?

— Цуюць… у ног Найвышняго.

— А мая малодшая сястрычка, зьвяушая у канцы мая, таксама там?

— Яна там… цуець, румяная…

— А ці добрынька у небе?

— Мусі быць!

— Як! Няужо-ж ты не адчувала вышэйшаго кахання?

— Я—пылінка. Я згубілася у цудоуным нябесным зіянні. Нікім няугледжаная, не вартоуная, я вярнулася ізноу да зямлі.

Вечарковым дыханнем павеяло на рожу. Пылінка узьнялася да яловых галінак і апусьцілася пасярод зялёных хвояу. Адгэтуль адкрывауся шырокі прастор на лугі, на нівы і хмызьнякі.

Каля маладога ельніку знаходзіуся магільнік. Званар як раз адчыняу вокны каплічы.

— Бім-бом!—загудзелі званы.

Галінка елкі ціха ускалыхнуласяу вячэрнім паветры. Але пылінка моцна трымалася за хвойку.

Невялічкая мурашчка узабралася да самаго верху высокай галіны, каб абгледзіць гэту нязнаную частку сьвету, і убачыла блішчэушую у пурпуры захаду пылінку.

— Нягодная бадзяка!—запішчэла мурашка. Пылінка боязна глянула на мурашку і уздыхнула.

Так, яна і сапрауды была бадзяка, у гэтым яна і сама прызнавалася. Пылінка аблётала усё чысьценька небо, здаралося быць і на сонцы і на зорках,—але нідзе яна не магла прыснасьціцца, не магла сабе у жыцці знайсьці супакою. Усюды яна была толькі, як пылінкай. Зоркі прыляцелі з агнёвым грукатам, як вялізарныягалы, па сваіх пуцявінах. А яна, пылінка, асталася лёганькай удалёку за імі. Спрадвеку носячыся з аднаго мейсца на другое бяз гібелі, але і без сапрауднаго жыцця.

У глыбокай, глыбокай старыне, калі Найвышэйшы тварыу сьвет, пылінка у сваёй вялікай пагардзе адлучылася адна ад прыроды. Яна жадала зрабіцца асобным мірам. І сапрауды яна асталася адна, гэта гордая, непаслухмяная, непатрэбная пылінка.

Гэту ноч перакаратала пылінка на зялёнай галінцы елкі. Як настала раніца, званар прышоу на магільнік і абвясьціу, што прышла раніца нядзелі. Посьля ён стау прыбіраць галінамі хвояу сьвежа-выкапаную магілу. Сягоння павінны быць хаутуры ядынаго сына беднай мацеры.

Пылінка бачыла яшчэ прыменні сонца пры усходзе, калі званар падыйшоу да елкі з сякерай у руццэ.

„Кнікс! княкс!“—галінка звалілася да ног званара. Але пылінка моцна трымалася за зялёную хвойку.

Скора галінка хвойкі зьвісла над берагам магілы, а за зялёную хвойку моцна трымалася пылінка.

— Бім-бом!—званіу хаутурны звоню.

— З пэтраху ты узяуся і у пэтрах абернешся…

Старэнькая маці, сагнуушыся над краем магілы, глядзела на чорную дамавіну, стоячую на дне ямы…

Пасыпалася першая жменька пяску. У мацеры паліліся сьлёзы руччом.

Зазьвінелі рыдлёукі. Пясок з глухім стукам сыпауся на веко дамавіны. Звыдка звалілася у глыбокую магілу галінка елкі, а разам з ёй і пылінка…

— Сьпі на векі вечным сном, дарэмна жыушая на сьвеце пылінка!..

Пер. М. Мелешко.